An cư lạc nghiệp - quan niệm ăn sâu vào ý thức người Việt, kể cả
các cặp vợ chồng trẻ. Tuy nhiên, để tích lũy đủ tiền mua căn hộ chung
cư, với mức giá trên dưới 1 tỷ đồng hiện nay, không phải là dễ dàng.
Mua nhà ở TP.HCM, thuê nhà Hà Nội
Theo
báo cáo nghiên cứu của CBRE VN, người Việt đang có nhiều lựa chọn hơn
trong việc thuê nhà hay mua nhà trong môi trường lãi suất hiện nay. Thị
trường nhà đất suy thoái gần đây khiến giá nhà ở xuống thấp. Bên cạnh
đó, sự xuất hiện tràn lan nguồn cung nhà giá rẻ từ 500-800 USD/m2 đã làm
cho việc sở hữu một căn hộ trở nên khả thi hơn. Lãi suất vay mua nhà
cũng đã hạ liên tục trong bốn năm qua, từ mức đỉnh điểm là 21%/năm vào
năm 2011 xuống chỉ còn 12%/năm trong năm nay.
Với các gia đình trẻ có
trình độ, có việc làm tốt, ổn định thì sau 7 năm, theo tính toán từ
nghiên cứu trên, mỗi gia đình vẫn có thể có khoản tiết kiệm 800 triệu
đồng, tương đương 50% giá trị của một căn hộ khoảng 1,6 tỷ. Thông
thường, họ sẽ mua căn hộ với khoản tiền đó, trên cơ sở vay mượn thêm của
ngân hàng, bạn bè, gia đình hoặc trả chậm trong nhiều năm.
Mua nhà ở TP.HCM dễ hơn Hà Nội
Nhưng, theo tính toán
trên cơ sở lãi suất giả định là 12%/năm, với khoản vay kéo dài trong 15
năm thì mỗi tháng, họ phải trả 9,6 triêu đồng. Khi đó, tổng chi phí vay
để mua căn hộ trong suốt kỳ hạn là 1,7 tỷ đồng, và tổng chi phí cho việc
mua căn hộ sẽ là 2,5 tỷ đồng.
Trong khi đó, nếu thuê
nhà trong 15 năm, dựa trên khảo sát thực tế với giá thuê một căn hộ
trung bình hiện nay từ 6-7 triệu đồng/tháng, tỷ lệ tăng giá được giả
định 2%/năm, thì sau 15 năm, tổng chi phí thuê nhà tại Hà Nội là khoảng
1,29 tỷ đồng, còn tại TP.HCM là khoảng 1,5 tỷ đồng.
Như vậy, do chi phí
thuê nhà tại TP.HCM cao hơn Hà Nội nên có vẻ như, mua nhà tại TP.HCM sẽ
tốt hơn ở Hà Nội. “Ở Hà Nội, khi lãi suất thấp hơn 11,6%/năm, người có
nhu cầu nên mua nhà; còn ở TP.HCM, khi lãi suất xuống thấp hơn 13,9%,
mua sẽ tốt hơn thuê”, CBRE VN cho hay.
Chấp nhận thuê nhà
Theo đơn vị tư vấn này,
mua nhà chỉ phù hợp hơn nếu người mua có khả năng trả trước được từ 56%
giá trị nhà, nếu tự trả ít nên thuê nhà. Tùy thuộc vào vị trí và phân
hạng của tòa nhà, giá thuê căn hộ có thể dao động từ 5 cho tới 20 triệu
đồng/tháng, hoặc có thể cao hơn. Phí quản lý có thể sẽ được chủ nhà hoặc
người thuê nhà trả, tùy vào điều khoản thỏa thuận.
Để ước tính chi phí
thuê nhà, CBRE tính toán cho một hợp đồng thuê nhà với thời hạn thuê giả
định 15 năm, dựa trên tiền thuê một căn hộ tương tự mà các cặp vợ chồng
có thể mua tại cùng vị trí. Chi phí cơ hội từ tiền thuê hàng tháng được
gửi tiết kiệm ngân hàng và hưởng lãi suất cố định cũng được tính đến.
Gói vay hấp dẫn nhưng không dễ với
Dựa trên đánh giá của
một căn hộ tương tự ở Hà Nội và TP.HCM, giá thuê hàng tháng hiện tại cho
một căn hộ tương tự tại Hà Nội sẽ là 6 triệu đồng, ở TP.HCM là 7 triệu
đồng. Tỷ lệ tăng giá cho thuê được giả định 2%/năm. Tổng chi phí tiền
thuê nhà trong 15 năm tại Hà Nội sẽ là 1,29 tỷ đồng và 1,5 tỷ đồng tại
TP.HCM.
So với chi phí mua nhà
sau 15 năm như phân tích kể trên, chi phí là ngang ngửa. Tuy nhiên,
người thuê không phải bỏ ra số vốn ban đầu.
Một chuyên gia trong
lĩnh vực ngân hàng phân tích, người mua nhà chỉ nên vay khi số tiền cả
gốc lẫn lãi phải trả hàng tháng cho ngân hàng không quá 50% thu nhập
trước thuế. Nếu số tiền này lên tới 70% là rủi ro, không còn đủ để sống,
chính vì thế buộc phải giảm mức vay và giãn thời gian trả nợ.
Ngoại trừ một vài nhóm
có thu nhập cao và ổn định, còn lại đối với đa số người dân, khả năng
chi trả vẫn là vấn đề thời sự mặc dù nhu cầu là rất lớn. Theo số liệu
nghiên cứu trong năm 2012, có đến 80% hộ gia đình tại TP.HCM và 81% ở Hà
Nội có thu nhập bình quân hàng tháng dưới 15 triệu đồng (khoảng 700 USD
mỗi tháng).
Với chi phí sinh hoạt
gia tăng tại hai thành phố lớn, mức thu nhập này được coi là thấp và chỉ
đủ để trang trải nhu cầu sinh hoạt thiết yếu như thực phẩm, vận chuyển,
hóa đơn điện nước, chi phí giáo dục, gần như không còn để tiết kiệm.
