Mạng xã hội: Tự do ngôn luận hay sân khấu của bạo lực?
Khi nhắc đến mạng xã hội, người ta thường nghĩ đến một nơi để nói lên suy nghĩ, thể hiện cá tính và kết nối với thế giới. Nhưng trong không gian tưởng chừng tự do ấy, lại ẩn chứa một góc tối: bạo lực mạng.
Ranh giới giữa tự do ngôn luận và bạo lực mạng mong manh đến mức đôi khi chính chúng ta không nhận ra mình đã vượt qua nó. Một câu bình luận ác ý, một cái share “đầy hào hứng” vào group kín, hay thậm chí là một cái like cho những nội dung tiêu cực – tất cả đều có thể tiếp tay cho bạo lực mà không hề hay biết.
 |
| Ảnh minh hoạ |
Tự do ngôn luận: Quyền được nói và trách nhiệm phải hiểu
Tự do ngôn luận là quyền cơ bản của mỗi người, nhưng liệu nó có nghĩa là ai cũng có thể nói bất cứ điều gì mình muốn, bất chấp hậu quả? Đã đến lúc chúng ta phải phân biệt:
• Tự do ngôn luận là nói điều mình nghĩ, nhưng phải trong giới hạn của sự tử tế.
• Bạo lực mạng là sử dụng lời nói như một vũ khí, cố tình làm tổn thương người khác.
Một ví dụ điển hình gần đây chính là vụ việc của ca sĩ nổi tiếng, khi cô bị chỉ trích dữ dội chỉ vì một tấm ảnh không chỉnh sửa hoàn hảo. Những bình luận như “hết thời rồi”, “nhìn già thế này ai theo dõi nữa” liên tục xuất hiện. Người chỉ trích thì bảo rằng họ đang nói lên sự thật, nhưng điều đó có nghĩa lý gì khi sự thật ấy lại là nhát dao đâm thẳng vào lòng tự trọng của một con người?
Khi bàn phím biến thành vũ khí
Chúng ta sống trong thời đại mà một dòng bình luận có thể lan truyền nhanh hơn bất kỳ lời nói nào ngoài đời thực. Nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc sát thương mà nó gây ra mạnh hơn gấp nhiều lần.
 |
|
Điều gì khiến bạo lực mạng trở nên nguy hiểm hơn?
• Sự vô danh: Mạng xã hội cho phép bạn che giấu danh tính, và điều đó khiến bạn không cảm thấy phải chịu trách nhiệm cho những gì mình nói.
• Hiệu ứng "bầy đàn": Khi một người công kích, hàng trăm người khác sẽ “hùa theo”, biến câu chuyện trở nên nghiêm trọng hơn.
• Không có hậu quả tức thì: Người viết không phải chứng kiến nỗi đau của người bị tổn thương, nên dễ dàng tiếp tục.
Bạo lực mạng không cần một lý do cụ thể
Thực tế là, bạn không cần làm gì sai để trở thành mục tiêu của bạo lực mạng. Bạn có thể bị ghét chỉ vì bạn nổi tiếng, xinh đẹp, hoặc đơn giản là vì bạn… xuất hiện trên mạng.
Hãy nhìn lại những câu chuyện từng gây bão:
• Một diễn viên bị “ném đá” chỉ vì cách cô chọn trang phục khi đi thảm đỏ.
• Một hot TikToker bị chỉ trích thậm tệ vì vô tình nói sai một từ trong video.
• Hay thậm chí, một người bình thường đăng ảnh gia đình cũng có thể trở thành nạn nhân của những lời chê bai ác ý.
 |
| Ảnh: VTV |
Bạo lực mạng không phải là vì nạn nhân, mà là vì những người gây ra nó luôn muốn thỏa mãn cái tôi hoặc cảm giác quyền lực của mình.
Chúng ta có đang hiểu sai về tự do ngôn luận?
Nhiều người dùng cụm từ “tự do ngôn luận” như một cái cớ để biện minh cho hành động của mình. Họ cho rằng mình có quyền nói mọi thứ, nhưng lại quên mất rằng:
• Tự do không đồng nghĩa với vô trách nhiệm. Quyền được nói không thể tách rời với trách nhiệm phải cân nhắc lời nói.
• Không phải mọi suy nghĩ đều đáng được phát biểu công khai. Một ý kiến không xây dựng, không mang lại giá trị tích cực chỉ là sự công kích trá hình.
Cách để tự do ngôn luận không trở thành công cụ của bạo lực
Mạng xã hội là một môi trường mở, nhưng chúng ta cần biết cách “lọc” chính mình để không vô tình gây tổn thương cho người khác. Dưới đây là vài nguyên tắc đơn giản:
1. Nghĩ trước khi viết: Liệu điều bạn sắp nói có mang lại giá trị tích cực? Nếu không, hãy im lặng.
2. Hiểu rõ sự khác biệt giữa phê bình và chỉ trích: Phê bình là để giúp người khác tốt hơn, còn chỉ trích là để thỏa mãn cái tôi.
3. Hãy dừng lại nếu thấy người khác bị tổn thương: Một bình luận động viên hoặc báo cáo nội dung tiêu cực có thể giúp giảm thiểu tác động xấu.
Tự do ngôn luận phải đi cùng trách nhiệm
Tự do ngôn luận là một món quà, nhưng nó sẽ trở thành con dao hai lưỡi nếu chúng ta không biết cách sử dụng. Hãy nhớ rằng, mỗi câu nói, mỗi dòng chữ đều mang sức mạnh – sức mạnh để hàn gắn hoặc phá hủy.
Mạng xã hội có thể là một nơi tốt đẹp hơn, nếu mỗi chúng ta đều ý thức rằng tự do không phải là cái cớ để gây tổn thương. Vì phía sau màn hình, tất cả chúng ta đều là con người, và ai cũng xứng đáng được đối xử bằng sự tử tế.
Theo: Góc nhìn 2k06 from Thấu kính giới trẻ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét