Dòng người đứng chật kín con đường trước nhà Đại tướng

Hôm nay ngày 7/10, hàng vạn người dân từ mọi miền tổ quốc vẫn tiếp tục đổ về ngôi nhà Đại tướng ở 30 Hoàng Diệu (Hà Nội). Dòng người trầm mặc xếp hàng nhiều giờ dưới cái nắng chói chang, kiên nhẫn đợi đến lượt vào viếng Đại tướng.

Dòng người xếp thành hàng dài dưới nắng đợi vào viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Nhiều người không kìm được nước mắt khi đứng trước số nhà 30 Hoàng Diệu







Rất nhiều cựu chiến binh đến với ngôi nhà "Người anh cả" của Quân đội nhân dân Việt Nam


Những học viên của trường Sĩ quan Biên phòng đến từ rất sớm

Nhiều người đọc những tài liệu viết về Đại tướng


Kiên nhẫn ngồi chờ đợi để được vào viếng Đại tướng.

Điện Biên Phủ - Một chiều buồn!

Hà Nội, dòng người xếp hàng dài vào viếng Đại tướng. Trong khi đó, thành phố Điện Biên Phủ - đặc biệt là tại Mường Phăng - một ngày chậm chạp trôi với thông tin về sự ra đi của Đại tướng.

Từ sáng thứ 7, sau khi nghe tin dữ từ báo, đài… nhiều người dân ở Điện Biên Phủ, ở Mường Phăng còn chưa dám tin. Họ kéo nhau đến khu di tích lịch sử Đại bản doanh Mường Phăng để hỏi thông tin và rồi ra về trong tiếc thương vô hạn.

Cả xã chìm trong một sắc màu u ám. Khu di tích Đại bản doanh Mường Phăng dường như thay đổi hẳn. Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ!

Cụ Lù Thị Đôi, 100 tuổi, người bản Phăng hiện là người duy nhất của xã Mường Phăng
là người từng tham gia chiến dịch lịch sử cùng Đại tướng. Sớm chủ nhật 6/10, cụ được đưa sang nhà người con út ở bản bên...

... vì cứ nhìn tấm hình này, cụ lại khóc

...bức ảnh cụ chụp với Đại tướng năm 2004 nhân kỉ niệm 50 năm giải phóng Điện Biên
 luôn là kỉ vật mà cụ thường nhắc đến đầy tự hào.

Được gặp Đại tướng hai lần khi còn là trưởng ban vận động quyên góp lương thực cho bộ đội và sau sự ra đi cụ Bóng, người cùng tham gia chiến dịch Điện Biên, cụ Lù Thị Đôi trở thành chứng nhân duy nhất còn sống trên mảnh đất lịch sử này

Cảnh vẫn vậy, người vẫn vậy nhưng khu di tích Mường Phăng bỗng trở nên buồn thảm hơn bao giờ hết

Một cựu chiến binh già từ Lai Châu đến thăm lại Mường Phăng, đúng vào thời điểm người lính vĩ đại nhất của nơi này đã vĩnh viễn ra đi

Trạm gác đìu hiu

Những con đường trở nên vắng lặng lạ thường

Dường như ngày hôm nay, Mường Phăng đã vĩnh viễn mất đi một phần máu thịt của mình...

Con đường, nơi dẫn vào sở chỉ huy chiến dịch bỗng trở nên cô quạnh


Dường như cảnh vật nơi đây đã mất đi một phần quan trọng đã ghi dấu trên mảnh đất lịch sử này


Hội trường nơi Đảng ủy và Bộ chỉ huy thường họp


Căn lán của Đại tướng trong khu Mường Phăng

Bỗng xuất hiện những bông hoa được người đến thăm kính cẩn đặt trên bàn làm việc


Căn hầm trú ấn của Đại tướng và người đồng đội, Đại tướng Hoàng Văn Thái

Những bức hình khiêm tốn về Đại tướng tại khu di tích Đại bản doanh Mường Phăng.

Tâm tình của những người con xa quê hướng về Đại tướng

Dù rời xa quê hương đã lâu, những người con Lệ Thủy, Quảng Bình vẫn luôn dõi theo tình hình sức khỏe của Đại tướng. Nghe tin bác mất, ai nấy đều trào dâng cảm xúc nghẹn ngào, tiếc thương...

Trong số những người đến viếng thăm tại ngôi nhà tuổi thơ của Đại tướng tại làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, có những người con Lệ Thủy đang sinh sống và làm việc ở nơi xa. Họ đã vượt hàng ngàn cây số để trở về dâng lên những nén tâm nhang với lòng thành kính sâu sắc.

Bàn thờ Đại tướng

Bà Nguyễn Thị Ngọc Hòa, hiện sinh sống tại Huế, nhận tin Đại tướng từ trần vào lúc 18h tối ngày 4/10. Ngay trong ngày hôm sau, bà Hòa đã bắt xe trở về quê để viếng và chia buồn với người con ưu tú của quê hương Lệ Thủy, Quảng Bình. Tại nhà lưu niệm của Đại tướng, khi nhìn những bức ảnh, bức tượng của bác được trưng bày tại đây, bà Hòa vô cùng cảm động. Trong tâm tưởng của bà Hòa, Đại tướng là một vị anh hùng kiệt xuất, một nhà chỉ huy quân sự tài tình được người đời hết sức ngưỡng mộ. Đặt bút viết vào cuốn sổ lưu niệm mà nước mắt của bà Hòa cứ trào dâng trong niềm xúc động vô bờ.

Bà Hòa hết sức xúc động khi đặt bút viết vào cuốn sổ lưu niệm tại nhà Đại tướng

Bà Hòa cho biết, từ nhỏ bà đã rất ngưỡng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ngoài sự thông minh, tài trí, ở ông còn có sự giản dị, chân thành, một con người suốt đời lo cho dân, cho nước mà không màng đến danh lợi cá nhân. Trong những lần may mắn được gặp Đại tướng, bà biết ông là người rất gần gũi, đi đâu ông cũng ân cần thăm hỏi bà con, lối xóm, căn dặn mọi người phải sống có đạo đức, không làm những điều phi pháp. Sau này lớn lên và sinh sống xa quê nhưng bà vẫn luôn dõi theo tình hình sức khỏe của Đại tướng. Sau khi biết bác đã rời xa cuộc sống mãi mãi, bà Hòa đã khóc rất nhiều.

Trong số những người con Quảng Bình xa quê, chúng tôi có dịp trò chuyện với bà Nguyễn Thị Thám (58 tuổi, ở quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh). Quê của bà Thám ở làng Tuy Lộc, xã Lộc Thủy, cách nhà Đại tướng không xa. Từ nhỏ bà đã rời quê lên thành phố lao động và sinh sống. Mấy ngày qua, bà về quê giỗ mẹ thì nhận được tin từ Đại tướng từ trần. “Nhận được tin mà tôi không nghĩ đó là sự thật, mới cách đó gần 1 tháng, qua theo dõi báo chí tôi biết sức khỏe của bác vẫn ổn định. Ấy thế mà bây giờ bác đã mất thật rồi. Bác ra đi là một tổn thất lớn cho quê hương, cho dân tộc”.

Suốt chiều hôm qua, bà Thám cứ nhìn đi nhìn lại những bức ảnh của Đại tướng được trưng bày tại đây. Bà luôn cảm thấy tự hào mình là một người con của quê hương Lệ Thủy anh hùng, nơi có vị Đại tướng kỳ tài và đức độ.

Hình ảnh của vị Đại tướng cũng đã in sâu trong tâm khảm của ông Nguyễn Ngọc Quang (SN 1960). Ông Quang cũng là một người con Lệ Thủy xa quê rất ngưỡng mộ Đại tướng. Đối với ông, kỷ niệm trong những lần được gặp bác khiến ông không thể nào quên. Lần đầu tiên được gặp bác là năm 1969, lúc đó ông Quang mới 9 tuổi, nghe bác Giáp về thăm là ông liền chạy ra đường, cốt chỉ được nhìn thấy Đại tướng. Dù ông không được tiếp cận bác gần hơn do lực lượng công an bảo vệ Đại tướng quá đông, nhưng ông vẫn thấy rõ sự vui tươi của bác khi về thăm quê, thấy bác ân cần thăm hỏi các cụ già, bà lão cùng bà con nhân dân. Bác cũng giành tình cảm sâu sắc cho các cháu nhỏ, một thứ tình cảm hết sức gần gũi.

Ông Quang bồi hồi nhớ lại những kỷ niệm ngày được gặp bác

Lần thứ hai vào năm 1976, lúc đó ông đã lớn và có cách cảm thụ sâu sắc về chân dung của vị Đại tướng. Ông cứ nghĩ rằng Đại tướng là một con người nghiêm khắc, khó gần nhưng khi được chứng kiến tận mắt và được thấy những cử chỉ ân cần của người thì ông biết mình đã có suy nghĩ thiên lệch. Lần thứ 3 ông gặp bác tại Huế trong một lần bác vào đây thăm. Qua nhiều lần được nhìn thấy tận mắt, ông biết Đại tướng rất gần gũi với nhân dân, luôn ân cần thăm hỏi mọi người, căn dặn những điều rất thiết thực trong cuộc sống.

Dù đang ở quê giỗ mẹ nhưng khi biết tin bác mất từ người cháu họ thông báo, ông liền phóng xe về nhà Đại tướng để thắp hương chia buồn. Cả ngày qua ông cứ ngồi trầm ngâm, trên tay cầm chiếc điện thoại có hình ảnh của Đại tướng mà ông tình cờ chụp được, thỉnh thoảng hai dòng nước mắt của ông cứ tuôn chảy vì xúc động, nghẹn ngào.

Ông Quang nói, Đại tướng là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, của người dân Quảng Bình, Lệ Thủy. Nay bác không còn nữa nhưng những gì bác đã cống hiến cho đất nước này đều được mọi người khắc ghi. Người đời sẽ vẫn nhớ đến bác là một người lãnh đạo kỳ tài, bình dị, thân thương và da diết… Bác mất đi là một tổn thất quá lớn, nỗi đau không thể nguôi ngoai. Từ đây, vùng quê Lệ Thủy, Quảng Bình không còn cơ hội được đón Đại tướng về thăm nữa, dòng sông Kiến Giang cũng không được chứng kiến bác đứng trên thuyền xem lễ hội đua, bơi nhân ngày Tết độc lập…

Dòng người xếp hàng vào viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Chiều 6/10, tư gia Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã mở cửa cho nhân dân vào viếng. Cùng trong niềm tiếc thương vô hạn của nhân dân cả nước, báo Dân trí xin đưa những hình ảnh của “lễ tang nhân dân” đặc biệt này.

Đoàn người chờ vào viếng Đại tướng đến từ rất sớm và xếp hàng trật tự





Có rất nhiều học sinh sinh viên và cả các cháu nhỏ








Hai bạn trẻ đã bật khóc trước khi được vào viếng Đại tướng. Chàng trai này từ Thanh Hóa ra.





Cựu chiến binh Ngô Xuân Chiến bật khóc khi vừa bước vào cổng nhà Đại tướng

Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên là một trong những người đầu tiên vào viếng

Người dân trân trọng từng bài báo có hình ảnh của Đại tướng

Dòng người thứ tự xếp hàng vào viếng Đại tướng dài hàng trăm mét

Trong sân nhà Đại tướng

Bàn thờ giản dị như phong cách của ông khi còn sinh thời

Tuần tự dòng người kính cẩn nghiêng mình trước di ảnh vị tướng tài ba của dân tộc

Gia quyến của Đại tướng

Không thể cầm nước mắt tiếc thương...

Thông cáo đặc biệt về việc Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần

Ngày 5/10, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Quân ủy Trung ương đã ra Thông cáo đặc biệt về việc Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần.

 

Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Quân ủy Trung ương, vô cùng thương tiếc báo tin:

Đồng chí Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tên khai sinh: Võ Giáp (bí danh: Văn); sinh ngày 25/8/1911, quê xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình; nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Quân ủy Trung ương, nguyên Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ; nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam; Đại biểu Quốc hội từ khóa I đến khóa VII.

Do tuổi cao, sức yếu, mặc dù đã được Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và tập thể các giáo sư, bác sĩ, nhân viên y tế trong và ngoài quân đội cùng gia đình hết lòng chăm sóc, đồng chí đã từ trần hồi 18 giờ 09 phút, ngày 4/10/2013 (tức ngày 30 tháng 8 năm Quý Tỵ), tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108; hưởng thọ 103 tuổi.

Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng liên tục trên 80 năm, đồng chí đã có nhiều công lao to lớn đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Là người học trò xuất sắc và gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, là Đại tướng đầu tiên và Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam, đồng chí được nhân dân yêu mến, kính trọng, bạn bè quốc tế ngưỡng mộ, là niềm tự hào của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ toàn quân.

Đồng chí đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng và nhiều huân, huy chương cao quý khác của Việt Nam và quốc tế.

Đồng chí mất đi là một tổn thất lớn đối với Đảng, Nhà nước, nhân dân và Quân đội ta.

Để tỏ lòng thương tiếc và biết ơn đồng chí Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Quân ủy Trung ương quyết định tổ chức tang lễ đồng chí Đại tướng Võ Nguyên Giáp với nghi thức Quốc tang.

BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

QUỐC HỘI NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

CHỦ TỊCH NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

CHÍNH PHỦ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

ỦY BAN TRUNG ƯƠNG MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM

QUÂN ỦY TRUNG ƯƠNG 

Nguyên Bộ trưởng Quốc phòng: “Cần tôn vinh xứng đáng với hy sinh của Đại tướng”

Theo Đại tướng Phạm Văn Trà - nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, nhà nước cần phải có sự ghi nhận, tôn vinh kịp thời, xứng đáng với những đóng góp, hi sinh lớn lao của Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho sự nghiệp đấu tranh và giải phóng nước nhà.

Thông tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người anh cả của lực lượng vũ trang nhân dân Viêt Nam mất đi khiến hàng triệu trái tim Việt Nam thổn thức, nghẹn ngào. Vẫn biết “sinh lão bệnh tử” là quy luật tất yếu nhưng nỗi đau đến quá đột ngột, khiến không ai muốn tin đó là sự thật. Tại căn nhà số 30 Hoàng Diệu - Hà Nội, nơi ở và làm việc của Đại tướng, hai ngày qua lặng lẽ hơn mọi ngày, nhiều người dân đi qua đều dừng chân, kính cẩn, nghiêng mình trước sự ra đi của một vị tướng tài ba, đức độ, một cây đại thụ của cả dân tộc.
Chung niềm đau ấy, nhiều đồng chí, đồng đội, người học trò đã từng kề vai, sát cánh suốt mấy mươi năm chiến chinh với Đại tướng cũng không khỏi bàng hoàng, xúc động.
“Với tôi, anh Văn như người anh”
Đại tướng Phạm Văn Trà - Nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, không quên được giây phút khi được thư ký của văn phòng Đại tướng Võ Nguyên Giáp gọi điện thông báo về sự ra đi của người anh cả lực lượng vũ trang nhân dân: “Lúc đó khoảng gần 7h tối, nhận được chuông điện thoại thông báo tin buồn, tôi sốc nặng, phải mất một khoảng thời gian để định thần lại thông tin. Toàn thân tôi run bật và mắt thì đã nhòe đi từ lúc nào... Tôi đã biết thông tin về tình hình sức khỏe không được tốt của Đại tướng. Nhưng trong tâm niệm tôi vẫn mong muốn đây không phải là sự thật... Nỗi đau này với tôi cũng như toàn thể dân tộc là quá lớn. Tôi rất xúc động”.
Đại tướng Phạm Văn Trà cho biết, từ đầu năm 2013, sức khỏe của Đại tướng đã yếu đi nhiều, Đại tướng hầu như không nói được nhưng vẫn nhận biết được những người vào thăm. Mấy ngày trước khi mất, Đại tướng lúc mê, lúc tỉnh: “Có lần tôi vào thăm Đại tướng. Lúc này anh Văn nằm trên giường bệnh, tay phải truyền nước, sức khỏe yếu vô cùng. Anh không nói được nhưng nhìn vào ánh mắt của Đại tướng tôi tin anh nhận ra tôi. Nắm lấy bàn tay của anh mà tôi không kìm được xúc động và nước mắt...”, tướng Trà nghẹn ngào cho biết lần thăm ấy là lần cuối cùng ông được gặp Đại tướng.
Chiến đấu ở miền Nam nên tướng Trà ít có cơ hội được gặp và trò chuyện với Đại tướng, thế nhưng lần gặp mặt nào dù chỉ trong một thời gian ít ỏi cũng đều để lại những cảm xúc, ấn tượng khác nhau. Lật dở từng mảnh ghép, tướng Trà bồi hồi nhớ lại: “Có mấy lần tôi gặp đại tướng khi anh xuống thăm đơn vị quân khu 3. Dù là chỉ huy cấp cao nhưng Đại tướng rất giản dị, gần gũi và quan tâm đến từng người lính. Tôi còn nhớ rõ khoảnh khắc khi anh Văn ôm và bắt tay từng người một. Với ai, anh cũng dừng lại dành thời gian hỏi thăm về quê quán, điều kiện gia đình của từng người. Anh dặn cấp dưới của mình quan tâm đến chiến sỹ, phải biết thương yêu chiến sỹ như thế nào. Thế nên, với chúng tôi Đại tướng như một người anh, một người thân đặc biệt trong gia đình. Mãi sau này khi tôi lên làm việc tại Bộ Quốc phòng, chúng tôi hay đến thăm anh hơn. Trong những lần gặp gỡ ngắn ngủi ấy, anh thường chia sẻ kinh nghiệm, nghệ thuật quân sự...”.
Trong ký ức của tướng Trà, Đại tướng là một con người nghiêm nghị, quyết đoán ngoài chiến trường nhưng ngoài đời lại rất gần gũi, hay cười. Gặp khách thì cứ cười cái đã chứ không nghiêm nghị như mọi người vẫn tưởng. Chính vì thế, anh em chiến sỹ, đồng bào vẫn thường gọi Người bằng cái tên trìu mến “Đại tướng Nhân dân”. Tác phong của Đại tướng trong công việc luôn khoa học, dứt khoát. Khi giao nhiệm vụ cho cấp dưới thì bao giờ Đại tướng cũng yêu cầu nhắc lại. Khi nhắc lại được rồi thì mới đồng ý cho đi. Với một người chỉ huy quân sự thì đó là điều rất quan trọng bởi “sai một ly, đi một dặm”. Đại tướng cũng có trí nhớ rất tốt, bất kể công việc gì đã giao cho các cán bộ, chiến sỹ, Đại tướng cũng thuộc lòng và nhớ như in từng kế hoạch cụ thể mà không cần phải giở sổ ghi chép.
Với tài chỉ huy thiên bẩm, lỗi lạc, Đại tướng xứng đáng là vị thống soái vĩ đại của quân đội nhân dân, một trong những vị tướng vĩ đại nhất mọi thời đại, tư lệnh của các tư lệnh, chính ủy của các chính ủy.
Cũng theo tướng Trà, trước những đóng góp to lớn và những hi sinh thầm lặng của Đại tướng dành cho đất nước, nhân dân, chúng ta cần có những ghi nhận, tôn vinh xứng đáng. Bản thân tướng Trà mong muốn nhà nước xây dựng một khu đền thờ hoặc bảo tàng để các các thế hệ trẻ sau có điều kiện tìm hiểu về một huyền thoại của dân tộc.
Anh hùng LLVTND Lê Mã Lương: “Tôi đã òa khóc”
Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân - Lê Mã Lương tự nhận mình là người may mắn khi có cơ hội được tiếp xúc và làm việc nhiều với Đại tướng. Cho đến bây giờ, cái khoảnh khắc lần đầu tiên được gặp người anh cả của quân đội nhân dân Việt Nam vẫn in đậm trong tâm trí người anh hùng Lê Mã Lương: “Tháng 4/1971 sau chiến dịch Đường 9 Nam Lào, tôi được điều về Bộ Tư lệnh mặt trận để báo cáo thành tích. Tại Sở chỉ huy, thật bất ngờ tôi đã được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp 10 phút. Thời gian không nhiều nhưng đã để lại cho tôi ấn tượng sâu đậm về vị tướng soái lừng danh của dân tộc. Ấn tượng đầu tiên của tôi là Đại tướng rất thân thiện, bình dị. Từ dáng đi, cử chỉ, nét mặt của người đều toát lên phong thái đĩnh đạc của một vị tướng cầm quân. Đặc biệt giọng nói của Đại tướng có một sức hút, lôi cuốn mạnh mẽ đối với người nghe. Tôi có cảm tưởng 10 phút trôi qua quá nhanh...”.
Chia sẻ về cảm xúc lần đầu gặp Đại tướng, Thiếu tướng Lê Mã Lương cho biết, lúc đó ông cảm thấy vô cùng xúc động và hồi hộp. Có thể nói cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, định mệnh với Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người anh cả của lực lượng vũ trang nhân dân đã có ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc đời binh nghiệp sau nay của tướng Lương. “Tôi học được rất nhiều điều từ Đại tướng. Trước hết là tính giản dị, không thích phô trương, khoe mẽ, tiếp đến là sự quan tâm, đối xử với các cán bộ, chiến sỹ dưới quyền. Phải nói rằng rất ít có vị tướng nào lại đi sâu xát tình hình cơ sở, thực tiễn và quan tâm đến đời sống của anh em như tướng Giáp. Sau này khi làm công tác quản lý bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam - điều tôi quan tâm, đau đáu nhất vẫn là tập hợp, sưu tầm những hiện vật, tư liệu, hình ảnh về Đại tướng Võ Nguyên Giáp...”.
Sau khi chiến tranh kết thúc, Đại tướng cũng dành nhiều thời gian cho nghiên cứu lịch sử, nhất là lịch sử chống ngoại xâm, viết nhiều luận văn về lịch sử quân sự, về một số chiến công và danh nhân như chiến thắng Chi Lăng, chiến thắng Đống Đa, nhân vật Trần Quốc Tuấn, Nguyễn Trãi, Nguyễn Huệ… cùng một số tướng lĩnh thời hiện đại.
Chia sẻ về những khoảnh khắc cuối cùng khi được gặp Đại tướng, Thiếu Tướng Lê Mã Lương bùi ngùi: Từ khi biết tin sức khỏe của Đại tướng yếu đi ngày nào ông cũng hỏi han, quan tâm đến sự tiến triển sức khỏe của ông. Nhận được tin thông báo về sự ra đi của Đại tướng, Thiếu tướng Lê Mã Lương cho biết ông đã không kiềm chế được xúc động và khóc òa lên như vừa mất đi một người thân ruột thịt. Cảm giác đau đớn, chống chếnh và hụt hẫng khiến ông phải mất một thời gian dài để trấn tĩnh tinh thần.
Với tư cách là một học trò, một người chiến sỹ từng trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ, tướng Lương xúc động cho biết: “Trong thời khắc đau thương này, tôi không biết nói gì để bày tỏ sự đau đớn, xót xa khi vừa mất đi một tướng lĩnh tài ba, một cây đại thụ - biểu tượng của sức mạnh Quân đội nhân dân Việt Nam. Đại tướng ra đi là tổn thất rất lớn cho dân tộc ta, cho quân đội ta. Dân tộc ta đã mất đi một người tướng tài, mất đi một người con ưu tú suốt đời đã hy sinh cho sự nghiệp cách mạng, người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh...”.

Tướng Giáp phân tích về chiến tranh nhân dân trên đài Mỹ

Trả lời phỏng vấn truyền hình Mỹ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói về các vấn đề chiến lược và đạo lý trong nghệ thuật quân sự Việt.

Đài truyền hình PBS nổi tiếng từng phát sóng loạt chương trình truyền hình 26 phần có tên Thế kỷ Nhân dân nói về các sự kiện trong đại trên thế giới giai đoạn 1900-1999. Trong loạt chương trình này có phần phỏng vấn Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tư lệnh lực lượng Việt Minh và “anh cả” của Quân đội Nhân dân Việt Nam, lực lượng chủ chốt đã đánh bại các đội quân nhà nghề của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giành và giữ nền độc lập dân tộc, thống nhất tổ quốc.
Phần trả lời phỏng vấn của Đại tướng cho thấy tầm nhìn bao quát của ông về tư tưởng quân sự Việt Nam.
PV: Liệu Điện Biên Phủ có phải là một chiến thắng quân sự thông thường hay là chiến thắng của loại hình chiến tranh quân sự?
Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Chiến thắng tại Điện Biên Phủ là chiến thắng dành cho nhân dân. Tuy nhiên khái niệm chiến tranh nhân dân và chiến tranh du kích là tách biệt dù chúng không hoàn toàn tách biệt. Trong trường hợp này, chính cuộc chiến của nhân dân đã đem lại chiến thắng. Và chiến tranh du kích là 1 khía cạnh của cuộc chiến tranh nhân dân đó.

Chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp trên trang bìa cuốn sách của tác giả nước ngoài

Cái này khá phức tạp… Vậy chiến tranh nhân dân là gì? Nếu gói gọn trong 1 từ, đó là cuộc chiến vì dân và do dân, trong khi chiến tranh du kích đơn giản là phương pháp chiến đấu. Về mặt khái niệm, chiến tranh nhân dân có tính toàn cầu hơn. Đó là một khái niệm tổng hợp. Một cuộc chiến đồng thời là quân sự, kinh tế và chính trị… Có song song chiến tranh du kích và chiến tranh quy mô lớn tiến hành bằng các đơn vị lớn.

PV: Có gì mới về ý tưởng “Chiến tranh Nhân dân”?

Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Đó là cuộc chiến vì dân do dân. Ở đây vì dân là vì mục tiêu chiến tranh là mục tiêu của nhân dân, như là độc lập, thống nhất đất nước, và hạnh phúc cho mọi người… Còn do dân nghĩa là thường dân, không chỉ là quân đội mà bao gồm tất cả người dân.
Chúng tôi biết rằng chính nhân tố con người chứ không phải các nguồn lực vật chất quyết định kết quả của cuộc chiến. Đó là lý do vì sao mà cuộc chiến nhân dân của chúng tôi, do Hồ Chí Minh lãnh đạo, lại diễn ra trên một quy mô lớn như vậy. Nó lôi cuốn sự tham gia của toàn thể dân chúng.
PV: Ông nghĩ sao về ý nghĩa của Điện Biên Phủ đối với thế giới?
Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Lịch sử dân tộc Việt Nam có từ hàng ngàn năm trước. Trong thời kỳ đó, chúng tôi đã đánh đuổi muôn vàn kẻ ngoại xâm. Duy có điều, thời xưa các nước lăm le xâm lược chúng tôi đều có trình độ kinh tế tương tự như chúng tôi. Các nước đó đều là xã hội phong kiến. Chẳng hạn, khi chúng tôi chiến đấu chống lại phong kiến Trung Quốc hồi thế kỷ 13. Nhưng Điện Biên Phủ lại là chiến thắng trong 1 kỷ nguyên khác. Vào nửa sau của thế kỷ 19, khi chủ nghĩa đế quốc phương Tây đã phân chia thế giới thành các thuộc địa, một vấn đề mới nảy sinh.
Làm thế nào 1 dân tộc yếu, lạc hậu về kinh tế lại có thể hy vọng giành lại được độc lập? Làm thế nào mà họ lại đương đầu được với 1 quân đội phương Tây hiện đại, được hậu thuẫn bởi các nguồn lực của 1 nhà nước tư bản hiện đại? Và đó là lý do mà chúng tôi mất tới 100 năm để đánh đuổi đế quốc Pháp. Điện Biên Phủ là chiến thắng quyết định vĩ đại đầu tiên sau 100 năm kháng chiến chống lại đế quốc Pháp và chủ nghĩa can thiệp Mỹ. Chiến thắng đó đã kết thúc chiến tranh và đặt dấu chấm hết cho sự xâm lược của người Pháp.
Từ quan điểm quốc tế thì đó là chiến thắng vĩ đại đầu tiên của 1 dân tộc thuộc địa nhược tiểu đấu tranh chống lại sức mạnh toàn diện của các lực lượng phương Tây hiện đại. Đó là lý do vì sao nó lại là thất bại lớn đầu tiên của phương Tây. Nó đã làm rung chuyển nền móng của chủ nghĩa thực dân và kêu gọi nhân dân thế giới chiến đấu vì tự do – khởi đầu cho nền văn minh quốc tế.
PV: Liệu Điện Biên Phủ có phải là một chiến thắng dễ dàng do người Pháp mắc quá nhiều lỗi?
Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Vấn đề không đơn giản như vậy. Chúng tôi tin là về phía Pháp, các tư lệnh và Bộ Tổng tham mưu đã được thông tin tốt. Họ đã cân nhắc lợi hại, và theo dự báo của họ, Điện Biên Phủ là bất khả xâm phạm. Mọi người nhất trí rằng tập đoàn cứ điểm này không thể công phá được. Người Pháp rồi người Mỹ đã đánh giá thấp sức mạnh của chúng tôi. Họ có vũ khí tốt hơn cùng với tiềm lực quân sự và kinh tế khổng lồ. Họ không mảy may nghi ngờ chiến thắng sẽ thuộc về họ. Nhưng ngay khi người Pháp tin rằng họ bên bờ chiến thắng, thì mọi thứ sụp đổ quanh họ.
Điều tương tự xảy đến với người Mỹ vào mùa Xuân năm 65. Ngay lúc Washington chuẩn bị tuyên bố chiến thắng ở miền Nam Việt Nam, người Mỹ bỗng nhiên thấy những mong đợi của họ tan vỡ. Vì sao? Bởi vì họ chống lại không phải chỉ một đội quân mà cả một dân tộc – toàn thể dân tộc.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp trên chiến trường. Ông được coi là bậc thầy về chiến tranh du kích, là nhà thao lược, nhà lý luận quân sự tài ba, có tư tưởng độc lập, sáng tạo

Do vậy bài học rút ra là cho dù tiềm lực quân sự và kinh tế của đối phương của anh lớn đến nhường nào thì nó vẫn không bao giờ đủ lớn để đánh bại 1 dân tộc đoàn kết trong cuộc đấu tranh cho các quyền cơ bản. Đó là những gì chúng tôi học được từ những điều kể trên.
PV: Vì sao Mặt trân Giải phóng Dân tộc lại thành công đến như vậy trong việc mở rộng khu vực kiểm soát từ năm 1960 đến 1965?
Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Trong suốt chiều dài lịch sử của chúng tôi, hễ khi nào chúng tôi cảm thấy mình bị kẻ thù đe dọa, nhân dân chúng tôi lại siết chặt hàng ngũ. Hàng triệu người đoàn kết lại, kêu gọi “Thống nhất trên tất cả”, “Chiến thắng trên tất cả”… Mặt trận Giải phóng Dân tộc [miền Nam Việt Nam] giành chiến thắng vì mặt trận đã nỗ lực đoàn kết hầu hết người dân và vì chính trị của nó là chính nghĩa.
PV: Thế các ông có thay đổi chiến thuật chút nào không khi quân Mỹ bắt đầu đến Việt Nam sau năm 1965?
Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Dĩ nhiên kể cả khi đó thì đây vẫn là chiến tranh nhân dân. Mà chiến lược của chiến tranh nhân dân thì không chỉ gồm quân sự. Luôn có khía cạnh tổng hợp trong chiến lược này. Chiến lược của chúng tôi bao gồm đồng thời các mặt quân sự, chính trị, kinh tế và ngoại giao, mặc dù yếu tố quân sự là yếu tố quan trọng nhất. Trong thời chiến, anh phải bắt đầu từ đối phương, phải nắm rõ kẻ thù. Khi kẻ thù thay đổi chiến lược chiến thuật, anh phải làm tương tự.
Trong mọi cuộc chiến tranh, chiến lược bao giờ cũng bao gồm một số chiến thuật được coi là có tầm quan trọng chủ chốt và anh sẽ phải tìm cách đập tan các chiến thuật đó. Chẳng hạn, nếu chúng tôi đối đầu với kỵ binh, chúng tôi sẽ phải làm mọi thứ để đánh bại chiến thuật cụ thể đó. Cũng tương tự như khi kẻ thù sử dụng các vũ khí chiến lược…
Và khi quân Mỹ cố gắng áp dụng chiến thuật “tìm diệt”, chúng tôi đối phó bằng chiến thuật riêng khiến cho mục tiêu của chúng không đạt được còn bản thân chúng thì bị tiêu diệt. Chúng tôi phải buộc quân thù đánh theo cách chúng tôi muốn. Chúng tôi buộc đối phương chiến đấu trên địa bàn không quen thuộc.

Hình ảnh Đại tướng Giáp trên trang bìa tạp chí TIME của Mỹ

PV: Ông đã quen thuộc với các bức tranh nổi tiếng tháng 4/1975 ghi lại cảnh những chiếc trực thăng Mỹ bay khỏi đại sứ quán Mỹ. Những bức hình đó có nghĩa như thế nào đối với ông?

Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Như những gì chúng tôi dự kiến. Nó đánh dấu sự chấm dứt của sự hiện diện thực dân kiểu mới của Mỹ ở đất nước chúng tôi. Và nó chứng minh rằng khi 1 dân tộc đã thống nhất trong cuộc chiến vì tự do, họ sẽ luôn chiến thắng.
Khi còn trẻ, tôi có 1 mơ ước là 1 ngày nào đó tôi sẽ chứng kiến đất nước tôi tự do và thống nhất. Ngày đó, giấc mơ của tôi thành hiện thực. Nó giống như lật sang một trang sử mới. Đường phố Hà Nội ngập tràn người. Các bức ảnh trực thăng theo 1 cách nào đó là biểu hiện cụ thể cho chiến thắng của chiến tranh nhân dân trước quân xâm lược Mỹ. Ở giác độ khác, đó là bằng chứng cho thấy Lầu Năm Góc không thể dự báo điều sẽ xảy ra. Nếu không, họ đã lên kế hoạch tốt hơn.
Thực tế lịch sử dạy cho chúng tôi rằng không phải cứ là lực lượng quân sự kinh tế mạnh mẽ nhất thì sẽ chiến thắng được cuộc kháng chiến của một dân tộc đoàn kết – đoàn kết trong cuộc đấu tranh vì các quyền quốc tế của mình. Vẫn có giới hạn đối với sức mạnh của họ. Ngay từ đầu, dù là ở nước xã hội chủ nghĩa hay tư bản, mọi thứ anh làm vì lợi ích của nhân dân sẽ đem lại cho anh lợi thế, trong khi những thứ đi ngược lại lợi ích của nhân dân rốt cuộc sẽ phản lại chính anh.
Chúng tôi là người chiến thắng và người Mỹ thất bại, nhưng tôi muốn làm rõ điều này. Cái gì làm nên chiến thắng? Nhân dân Việt Nam không bao giờ muốn chiến tranh; họ muốn hòa bình. Người Mỹ có muốn chiến tranh không? Không, họ cũng muốn hòa bình. Vì vậy chiến thắng này là chiến thắng dành cho những người dân ở Việt Nam và Hoa Kỳ mong muốn hòa bình. Vậy thì ai đã bị đánh bại? Những kẻ theo đuổi xâm lược bằng mọi giá. Và đó cũng là lý do chúng tôi vẫn làm bạn với nhân dân Pháp và không bao giờ cảm thấy thù địch với nhân dân Mỹ cả…
PV: Ai đã phát minh ra ý tưởng chiến tranh Nhân dân? Ý tưởng này ban đầu là của ai?
Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Ban đầu đó là sản phẩm của tinh thần sáng tạo của quần chúng. Cho phép tôi được nói về truyền thuyết Phù Đổng mà người dân Việt nào cũng biết. Truyền thuyết đó có từ thời tiền sử. Quân thù sắp xâm lăng và có 1 cậu bé 3 tuổi tên Phù Đổng lớn nhanh như thổi, cưỡi lên ngựa sắt và nhổ tre làm vũ khí, tập hợp mọi người lại đánh giặc. Nông dân, ngư dân, mọi người đáp lại lời kêu gọi của Phù Đổng và họ đã chiến thắng trong cuộc chiến tranh. Truyền thuyết này phản ánh thực chất trong tư tưởng nhân dân. Như vậy, chiến tranh nhân dân đã tồn tại ngay trong truyền thuyết, và vẫn còn bên chúng tôi trong các thế kỷ.
PV: Vì sao ông nghĩ rằng Việt Nam hầu như là nước duy nhất trên thế giới đã đánh bại Mỹ? Tại sao chỉ Việt Nam?
Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Với tư cách sử gia, tôi sẽ nói rằng trường hợp Việt Nam là hiếm. Với tư cách 1 quốc gia, Việt Nam đã được hình thành từ rất sớm. Về lý thuyết, người ta nói rằng 1 quốc gia chỉ có thể hình thành sau khi xuất hiện chủ nghĩa tư bản… Nhưng nước chúng tôi hình thành rất sớm, trước cả Công nguyên. Vì sao? Bởi lẽ nguy cơ xâm lược từ các thế lực bên ngoài đã liên kết các bộ tộc khác nhau lại với nhau. Và rồi lại có cuộc chiến thường trực chống lại các yếu tố khắc nhiệt, như mùa đông… Trong các truyền thuyết của chúng tôi, cuộc đấu tranh này được coi là một yếu tố thống nhất, một sức mạnh cố kết dân tộc. Yếu tố này cùng với nguy cơ thường trực bị xâm lược đã tạo ra sự gắn kết lớn hơn nữa và tạo ra 1 truyền thống mang lại cho chúng tôi sức mạnh.

Ông Giáp là 1 vị tướng nhân văn, vì hòa bình. Ông rất tôn trọng đối phương. Ông cũng sẵn sàng gác lại quá khứ, hướng tới tương lai. Trong ảnh, tướng Giáp bắt tay cựu thù - cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ McNamara (ảnh: WashingtonPost)

Nhân dân Việt Nam nói chung có xu hướng lạc quan. Vì sao vậy? Nguyên nhân là họ đã đối diện với các bất định trong hàng ngàn năm, và trong hàng ngàn năm ấy họ đã vượt qua được các thách thức đó.

PV: Đâu là đóng góp của chủ nghĩa Marx-Lenin đối với học thuyết Chiến tranh Nhân dân của các ông?

Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Chiến tranh Nhân dân ở Việt Nam đã có từ trước khi chủ nghĩa Marx-Lenin du nhập vào đây. Tất nhiên học thuyết Marx-Lenin có đóng góp vào Chiến tranh Nhân dân Việt Nam.
Khi Liên Xô sụp đổ, chúng tôi dự đoán 60-80% ngân sách xuất nhập khẩu của chúng tôi sẽ bị mất đi do chúng tôi phụ thuộc vào viện trợ của Liên Xô và các nước XHCN khác. Do vậy người ta dự báo Việt Nam sẽ sụp đổ. Thế nhưng, chúng tôi vẫn trụ vững và từng bước tiến lên. Khi được hỏi tôi nghĩ sao về Perestroika (cải tổ ở Liên Xô), tôi trả lời rằng tôi nhất trí với sự thay đổi… Nhưng Perestroika là từ tiếng Nga, dành cho người Nga. Ở đây chúng tôi làm mọi việc theo cách Việt Nam. Chúng tôi tận dụng các niềm hy vọng của Nga, Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Anh quốc – nhưng chúng tôi cố gắng đồng hóa tất thảy các hy vọng đó.
Như tôi đã đề cập, dân tộc Việt Nam có tinh thần độc lập, ương bướng nữa, ý tôi là làm những thứ theo kiểu của Việt Nam. Hiện giờ có kế hoạch vận động nhân dân đấu tranh chống lạc hậu và nghèo khó. Còn đó các vấn đề chiến tranh và hòa bình, có những quy luật cụ thể, quy luật xã hôi, quy luật lớn vẫn giữ giá trị dù thời bình hay chiến tranh. Anh phải thực tế, phải có mục tiêu, phải sử dụng thực tiễn làm phương tiện phân tích các quy luật khách quan chi phối những thứ đó. Để chiến thắng, anh phải hành động theo các quy luật này. Nếu làm ngược lại, anh sẽ là chủ quan và sẽ nhất định thất bại. Như vậy, chúng tôi học từ kinh nghiệm, cả xấu lẫn tốt, của chủ nghĩa tư bản. Nhưng chúng tôi có ý tưởng riêng kiểu Việt Nam về những vấn đề này.
Tôi muốn nói thêm rằng chúng tôi vẫn muốn độc lập, và chúng tôi sẽ theo con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vạch ra cho chúng tôi, con đường độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội. Chủ nghĩa xã hội là gì? Là độc lập và thống nhất cho tổ quốc, là tự do và hạnh phúc cho nhân dân, là hòa bình và hữu nghị giữa người với người.

Theo Trung Hiếu

Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Thầy giáo dạy Lịch sử nổi tiếng

Mặc dù Đại tướng Võ Nguyên Giáp được thế giới biết đến bởi thiên tài quân sự, nhưng hình ảnh của vị tướng “võ - văn song toàn” còn ghi dấu ấn rõ nét trong ký ức người dân Việt Nam với tư cách là nhà giáo dục - thầy giáo dạy Lịch sử nổi tiếng.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp (1911 - 2013).

“Tôi sẽ chỉ nói với các em về hai chủ đề: cuộc cách mạng và Napoléon”
Trong trí nhớ của nhiều thế hệ học trò, ông là diễn giảng rất giỏi về các đề tài lịch sử, đặc biệt là lịch sử quân sự. Các học sinh cũ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhớ về ông như một “chiến binh cuồng tín, không mấy khi mỉm cười và không để ai thuyết phục được ông trong bất cứ lĩnh vực nào”. Người ta còn nói thêm, Đại tướng Võ Nguyên Giáp có thể vẽ trên bảng đen đến cả những chi tiết những trận đánh của Napoléon.

Ngay từ đầu, ông đã cuốn hút cả lớp bằng cách trình bày vấn đề theo cách riêng của ông. Đứng thẳng trước lớp, ông nhìn thẳng vào đám học trò dõng dạc nói: “Khá nhiều sách nói về lịch sử nước Pháp thời kỳ này rồi. Nếu muốn các em có thể tham khảo. Tôi sẽ chỉ nói với các em về hai chủ đề: cuộc cách mạng và Napoléon”.

 

Trong cuốn sách "Võ Nguyên Giáp - Chiến thắng bằng mọi giá" của tác giả Cecil B. Curey (NXB Thế giới, tháng 8/2013, dịch giả Nguyễn Văn Sự) có đưa chi tiết: Nửa thế kỷ qua rồi, ông Bùi Diễm, cựu đại sứ của Ngô Đình Diệm tại Mỹ thời đó là một cậu bé 13 tuổi, vẫn không bao giờ quên được phương pháp sư phạm của Đại tướng Giáp: “Sự miêu tả chi tiết về sự tàn tạ của vương triều cũng như đồi bại của Marie Antoinette đã đưa học trò đến một nhận định không chút nghi ngờ về số phận dành cho nền quân chủ Pháp. Như bị hút hồn về cuộc cách mạng Pháp và những nhân vật nổi bật của thời đó: Danton Robespierre, ông giáo sư họ Võ sôi nổi hào hứng kể lại những việc làm của Uỷ ban cứu quốc, của Công xã Paris để trừng trị bọn phản cách mạng, bảo vệ lợi ích của quần chúng”.

Ông muốn học trò của ông hiểu “tại sao một đội long kỵ binh (kỵ binh cận vệ của nhà vua) lại được bố trí ở vị trí chính xác như thế hay đội cận vệ của Napoléon đã nổ súng đúng lúc như thế nào để giành chiến thắng”. Lớp học im phăng phắc, đám học trò thiếu niên đang ở tuổi hiếu động bị cuốn hút về những câu chuyện kể hết sức hấp dẫn như sống lại đến từng chi tiết võ công hiển hách của Napoléon. Tướng Giáp nói rằng ông giảng giải kỹ về các trận đánh của Napoléon đơn giản vì ông có trách nhiệm phải giảng về cách mạng Pháp. Vì vậy ông phải nghiên cứu kỹ chiến lược và chiến thuật của Napoléon.
Vị tướng tâm huyết với giáo dục
Sinh thời, Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết khá nhiều bài báo, cả hàng trăm bài; xuyên suốt, nổi bật trong các bài viết như thế là tư tưởng chỉ đạo sát sao mang tầm chiến lược với mục tiêu xây dựng con người Việt Nam mới xã hội chủ nghĩa và chủ trương phát triển toàn diện con người, là tư tưởng chỉ đạo đổi mới mạnh mẽ, cải cách triệt để nội dung và phương pháp giáo dục.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp: "Cần phải tạo ra được một môi trường giáo dục thống nhất giữa nhà trường, gia đình và xã hội".

Đại tướng thường tâm sự với các vị lãnh đạo ngành, các thầy cô giáo và học sinh, sinh viên rằng: “Giáo dục và đào tạo không chỉ có sứ mệnh nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài… mà còn có sứ mệnh tạo ra những định hướng giá trị về văn hóa, đạo đức, thẩm mỹ và tinh thần có ý nghĩa thúc đẩy sự phát triển tiến bộ của xã hội, bởi vì giáo dục và đào tạo là mục đích của cuộc sống, vì con người và vì cuộc sống…”.
Trong nhiều thập kỷ qua, một trong những nhiệm vụ lớn lao có tầm quan trọng chiến lược trong suốt thời kỳ quá độ tiến lên CNXH là đào tạo con người phát triển toàn diện, có tinh thần làm chủ và năng lực làm chủ, có tinh thần yêu nước và lý tưởng XHCN, có trình độ văn hoá và khoa học ngày càng cao. Đại tướng khẳng định: Cần phải coi chiến lược con người, “tất cả cho con người và tất cả vì con người” có tầm quan trọng đặc biệt trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Từ sự khẳng định: “Sự phát triển của con người là liên tục… Con người là một thể thống nhất với sự phát triển liên tục, không thể chia cắt được trong không gian, trong thời gian”, Đại tướng nhấn mạnh: Giáo dục với tư cách là quá trình hướng dẫn sự phát triển con người, cũng phải liên tục. Giáo dục thế hệ trẻ là một quá trình liên tục từ khi lọt lòng mẹ cho đến lúc trưởng thành và là sự nghiệp của toàn xã hội.
Cần phải tạo ra được một môi trường giáo dục thống nhất giữa nhà trường, gia đình và xã hội, đảm bảo “giáo dục toàn diện, giáo dục thường xuyên, giáo dục liên tục”, thực hiện được sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị, tư tưởng và lối sống XHCN, phổ cập văn hoá, khoa học, kỹ thuật và công nghệ song song với phổ cập nghề nghiệp. Ông chủ trương: cần phải hình thành trong toàn xã hội một phong trào, một nếp sống chăm lo học hành sôi nổi trong cả nước, học ở trường, học ở nhà, học ở xã hội, vừa học vừa làm, theo tinh thần “học tập, học tập nữa, học tập mãi mãi”. Học tập để thành con người mới XHCN, học tập để xây dựng thành công xã hội văn minh và hạnh phúc, học tập để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Ông là một vị tướng có tầm nhìn xa trông rộng, luôn coi trọng thực tiễn là lý luận, là chân lý, dám nhìn thẳng vào sự thật, nhìn thẳng vào khuyết điểm để chuyển bại thành thắng, rất chịu khó học tập, lắng nghe ý kiến hay của quần chúng, chuyên gia, các nhà trí thức, khoa học… Ông đã đề xuất nhiều vấn đề đi trước thời gian như có ý kiến rất sớm về kinh tế tri thức, kinh tế biển, khoa học kỹ thuật công nghệ cao, kinh tế trang trại, chiến lược phát triển con người…
Khi Đảng tiến hành công cuộc đổi mới, ông ủng hộ mạnh mẽ chủ trương đổi mới toàn diện cả về kinh tế, chính trị và phương thức lãnh đạo củaĐảng cầm quyền nhằm mục tiêudân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Chất lượng giáo dục đào tạo là chất lượng toàn diện (chính trị, chuyên môn, sức khoẻ) được xác định trên cơ sở mục tiêu giáo dục đào tạo của từng ngành học, từng loại hình giáo dục, từng cấp học gắn chặt với những mục tiêu kinh tế - xã hội của cả nước, từng ngành từng địa phương trong từng thời kỳ. Theo ông, để nâng cao chất lượng giáo dục, các nhà trường cần phải thực hiện: giáo dục chính trị tư tưởng và đạo đức; giáo dục tri thức văn hoá và khoa học; chú trọng giáo dục lao động sản xuất và công tác hướng nghiệp; giáo dục thể chất và thẩm mỹ.
Ở chuyên ngành nào thuộc phạm vi mình phụ trách, ông cũng đều có những ý kiến xác đáng, thấu tình đạt lý. Với ngành sử học, ông góp rất nhiều chính kiến rất cơ bản. Ông cho rằng môn Sử - Địa giúp ích rất lớn về nâng cao tri thức, lòng yêu nước và trách nhiệm với xã hội. Và ông đặt câu hỏi: “Mình đã nhiều lần đi trao giải cho các học sinh giỏi Toán, Vật lý nhưng sao không thấy có giải của môn Sử - Địa? Cần nghiên cứu vấn đề này kể cả trong cách dạy và học, cùng với nhiều hình thức sinh động khác”.
Ngay cả sau khi nghỉ hưu, tuổi đời rất cao, nhưng khi được hỏi, ông vẫn rất minh mẫn, sắc sảo, sáng suốt đóng góp nhiều ý kiến quan trọng cho Đảng, Chính phủ và Quân đội.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp hết lòng với sự nghiệp Khuyến học - khuyến tài

Từ khi thành lập Hội Khuyến học Việt Nam (2/10/1996), đã trải qua 4 kỳ Đại hội, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người anh cả của Quân đội nhân dân VN, luôn được suy tôn là Chủ tịch danh dự Hội Khuyến học VN.

 

Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Người đã hết lòng chăm lo sự nghiệp Khuyến học - Khuyến tài

Nguyên là một nhà giáo có danh từ cách đây 80 năm tại Trường Thăng Long, do vậy, Đại tướng Võ Nguyên Giáp hết sức ưu ái các trí thức trong ngành giáo dục và có những sự động viên, khích lệ rất đáng trân trọng.

17 năm qua, hàng năm, biết được sự phát triển rộng khắp của phong trào khuyến học khuyến tài trong cả nước có nhiều đóng góp vào sự nghiệp xây dựng xã hội học tập ở nước ta mà Hội Khuyến học đã gây dựng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã rất vui.

Vài năm trở lại đây do sức khỏe Đại tướng yếu nên không đến dự được nhiều sự kiện của Hội Khuyến học như Đại hội đại biểu khuyến học, Đại hội Gia đình hiếu học, dòng họ khuyến học, Cuộc thi Nhân tài Đất Việt… nhưng Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã luôn gửi thư  và lẵng hoa tới chúc mừng và căn dặn: “Bác Hồ là người tiêu biểu nhất cho truyền thống hiếu học của dân tộc. Người luôn quan tâm đến giáo dục, đến khuyến học, khuyến tài, đến việc tạo cơ hội và điều kiện cho mọi người dân đều được học, học thường xuyên, học suốt đời. Người mong muốn “dân tộc ta trở thành một dân tộc thông thái”. Tư tưởng của Bác về học tập, học tập suốt đời phải là sợi chỉ đỏ xuyên suốt mọi hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập ở nước ta”.

Tâm huyết với vấn đề Học tập suốt đời, Xây dựng Xã hội học tập ở nước ta, Đại tướng đã nhấn mạnh trong thư gửi tới Đại hội đại biểu khuyến học toàn quốc lần thứ III: “Nhân dân ta đang ra sức đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Nhiều lĩnh vực sản xuất sử dụng công nghệ cao theo hướng phát triển kinh tế tri thức. Nước ta hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu. Tình hình đó đòi hỏi từng người dân, từng cán bộ, từng Đảng viên không những phải học tập thường xuyên, học tập suốt đời, mà còn phải gắn học với hành, và hành phải đảm bảo chất lượng tốt, năng suất cao. Làm được như vậy là chúng ta nghiêm túc học tập và làm theo tư tưởng của Bác, làm theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ”.

 

Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cầm chúc mừng sinh nhật Đại tướng năm 2007

Đại tướng Võ Nguyên Giáp bày tỏ vui mừng về việc sau một số năm nhân dân ta hưởng ứng chủ trương khuyến học, khuyến tài, nhà nước ta đã có quyết định lấy ngày 2/10 là Ngày Khuyến học Việt Nam và Hội ta đã từng bước đưa Tháng 9 khuyến học thành một sinh hoạt toàn dân. Đại tướng tin rằng, Hội Khuyến học sẽ động viên được ngày càng đông đảo các tổ chức xã hội, các tầng lớp nhân dân, nối tiếp xứng đáng sự nghiệp khuyến học, khuyến tài, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập từ cơ sở, hướng tới mục tiêu xây dựng cả nước trở thành một xã hội học tập.

Với cuộc thi “Nhân tài Đất Việt” do Hội Khuyến học Việt Nam khởi xướng, mỗi năm diễn ra Lễ trao giải, Đại tướng đều gửi thư chúc mừng các nhà khoa học và các thí sinh được nhận giải thưởng. Đại tướng mong rằng, các sản phẩm và các công trình nghiên cứu được trao giải sẽ được tiếp tục hoàn thiện và được ứng dụng rộng rãi trong đời sống, đem lại hiệu quả kinh tế và xã hội thiết thực.

Mỗi dịp “Nhà giáo Việt Nam”, Đại tướng luôn chúc Hội Khuyến học Việt Nam, chúc các thầy giáo và cô giáo, với tâm huyết và trí tuệ của mình, sẽ đóng góp xứng đáng vào công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục nước nhà, để cho nền giáo dục Việt Nam thực sự là cội nguồn của nguyên khí quốc gia, đảm bảo cho mọi nhân cách và tài năng đất Việt được vun đắp và phát huy vì sự trường tồn, sự phát triển tiến bộ và bền vững của đất nước trong thời đại toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Tấm gương tận tụy hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là điều mà mỗi trí thức, mỗi người dân Việt Nam đều ghi nhận. Một trong những câu nói nổi tiếng của bác Giáp được trí thức ghi nhớ là "Tôi sống ngày nào cũng là vì đất nước ngày đó." (dantri.com.vn, 5/7/2009). Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử nhằm thống nhất giang sơn, không ai quên được mệnh lệnh kiên cường của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: "Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa, xốc tới quyết chiến quyết thắng giải phóng miền Nam thống nhất đất nước".

Từ khi thành lập đến nay, Hội Khuyến học Việt Nam đã qua 4 kỳ Đại hội. Đại hội lần thứ nhất ngày 2/10/1996 là Đại hội thành lập Hội. Giáo sư, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Lân được bầu làm Chủ tịch Hội. Đại hội suy tôn Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm Chủ tịch danh dự của Hội.  Đại hội lần thứ II vào 16/6/1999. Đại hội bầu đồng chí Vũ Oanh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị BCH Trung ương Đảng làm Chủ tịch. Đại hội tiếp tục suy tôn Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm Chủ tịch danh dự.  Đại hội lần thứ III vào ngày 5/12/2005, Đại hội bầu đồng chí Nguyễn Mạnh Cầm, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ làm Chủ tịch Hội. Đại hội tiếp tục suy tôn Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm Chủ tịch danh dự. Đại hội lần thứ IV vào 28/9/2010. Đồng chí Nguyễn Mạnh Cầm tái cử giữ chức Chủ tịch Hội. Đại hội suy tôn Đại tướng Võ Nguyên Giáp tiếp tục là Chủ tịch danh dự của Hội Khuyến học Việt Nam.