Ảnh quý giá về Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Thành công trong cuộc đời cầm quân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp gắn liền với sự dìu dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngay từ buổi ban đầu…

Đại tướng Võ Nguyên Giáp là nhà chính trị, quân sự lỗi lạc, văn võ kiêm toàn được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng giao cho trọng trách thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân để đẩy mạnh đấu tranh vũ trang trong thời kỳ chuẩn bị cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, tiếp đó làm Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Quốc phòng và tổng chỉ huy Quân đội nhân dân Việt Nam trong suốt hai cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ.

 

Đại tướng Võ Nguyên Giáp là người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

 

Thành công trong cuộc đời cầm quân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp gắn liền với sự dìu dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngay từ buổi ban đầu.

Người đã dạy ông bốn từ Dĩ công vi thượng. Lời dạy ngắn gọn đó không chỉ theo ông trong suốt cuộc đời cầm quân mà khi đã hoàn thành nhiệm vụ nhân dân giao phó, trở về với không ít thử thách trong cuộc sống đời thường, trong tư tưởng và hành động, ông luôn tâm niệm một điều:

Đặt lợi ích Tổ quốc lên trên hết, lợi ích nhân dân lên trước hết. Ông là vị tướng quán triệt sâu sắc tư tưởng và phương pháp luận Hồ Chí Minh, là người cầm quân tiếp thu và thể hiện đầy đủ tư cách một người tướng gồm sáu đức tính Trí - Tín - Dũng - Nhân - Liêm - Trung mà Bác Hồ đã dạy.

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Ủy ban Giải phóng dân tộc, do Quốc dân Đại hội Tân Trào cử ra, về Hà Nội. Ngày 25/8/1945, Ủy ban được cải tổ thành Chính phủ lâm thời do Chủ tịch Hồ Chí Minh làm Chủ tịch.Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thành viên trong Chính phủ lâm thời chụp ảnh lưu niệm sau phiên họp đầu tiên. Từ trái sang phải: Hàng đầu: Võ Nguyên Giáp, Vũ Đình Hòe, Hồ Chí Minh, Trần Huy Liệu, Nguyễn Văn Tố. Hàng thứ hai: Nguyễn Mạnh Hà, Hoàng Tích Trí, Vũ Trọng Khánh, Dương Đức Hiền. Hàng thứ ba: Phạm Văn Đồng, Hoàng Minh Giám, Cù Huy Cận.

Năm 1948, ở tuổi 37, đồng chí Võ Nguyên Giáp được phong quân hàm Đại tướng và trở thành vị tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Trong ảnh: Đại tướng Võ Nguyên Giáp (hàng đầu, thứ ba từ trái sang) bên cạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, sau lễ phong quân hàm Đại tướng, tại Lục Rã, chân đèo Re, ngày 27/5/1948.

Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với các đại biểu về dự Đại hội Đảng toàn quốc lần II (tháng 2/1951). Đại tướng Võ Nguyên Giáp (ngoài cùng bên trái, hàng đứng).

Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp (ngoài cùng bên phải) cùng các đồng chí trong Thường vụ Trung ương Đảng bàn kế hoạch mở Chiến dịch biên giới 1950.

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp trên đường đi Chiến dịch biên giới, năm 1950.

 

 

Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng các cộng sự bàn kế hoạch tác chiến tại Chiến dịch Điện Biên Phủ.

 

Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong một chuyến thị sát bộ đội diễn tập năm 1957.

Vị tướng của những trận thắng lớn không bao giờ kiêu ngạo

Nói về sự ra đi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người chỉ huy mạng lưới tình báo miền Nam - tướng Mười Hương - thẫn thờ rồi bật khóc nức nở...

Dù tuổi đã cao, phải tập vật lý trị liệu hàng ngày, nhưng khi nghe phóng viên Dân trí xin được phỏng vấn để hiểu thêm cuộc đời, sự nghiệp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tướng tình báo Mười Hương (tức Trần Quốc Hương, nguyên Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Trưởng Ban Nội chính trung ương) đã vui vẻ nhận lời.

Ở tuổi 92 nhưng người từng chỉ huy mạng lưới tình báo Việt Nam Dân chủ cộng hòa chống Hoa Kỳ và Việt Nam cộng hòa trong chiến tranh Việt Nam, vẫn nhớ như in những tháng ngày hoạt động cách mạng. Ông bật khóc khi nhắc tới sự ra đi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. “Sinh lão bệnh tử, ai rồi cũng phải đến lúc về với ông bà nhưng sao đau xót quá! Tôi đã định ra thăm Đại tướng nhưng không kịp” - ông Mười Hương nói.

Tướng tình báo Mười Hương thẫn thờ khi nghe tin Tướng Giáp ra đi

Ngăn vội dòng nước mắt chực trào, vị tướng tình báo hồi tưởng lại: Năm 14, 15 tuổi, ông tham gia vào phong trào Thanh niên dân chủ, phong trào Hướng đạo và hội truyền bá quốc ngữ. Ông từng làm việc bên cạnh các lãnh tụ của cách mạng Việt Nam như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trường Chinh, Nguyễn Lương Bằng, Lê Văn Lương, Hoàng Quốc Việt, Nguyễn Chí Thanh…

Kháng chiến bùng nổ, Mười Hương tham gia vào tổ chức G.L.A (Giao thông - liên lạc - an toàn khu) của Trung ương. Tuy còn là cậu thiếu niên nhưng Mười Hương người dân thương yêu, đùm bọc chở che và thuộc làu các phố phường Hà Nội. Ông từng bị tù đày trong nhà tù Pháp và Việt Nam Cộng hòa nhưng một mực không khai. Chính vì thế, khi được trả tự do và về với cách mạng, ông càng được các lãnh đạo tin tưởng, trong đó có tướng Giáp.

 

Là cán bộ Đảng, được phân công nhiệm vụ lo sắp xếp chỗ ăn, ở cho cụ Hồ, cán bộ Đảng và quân sự… Mười Hương làm việc bằng cả sự tận tình, chu đáo. Những lần tiếp xúc với Tướng Giáp, ấn tượng trong ông đó là một vị tướng không chỉ giỏi về tài thao lược, có biệt tài đọc tình huống chiến trận mà còn là người lãnh đạo luôn tận tâm với cách mạng, chân tình với cấp dưới. Ông còn là người Thầy của bao thế hệ học trò, trong đó có những người nay là lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước.

 

“Tôi nhỏ hơn anh Giáp cả 10 tuổi và là cấp dưới. Anh ấy với tôi là một trời một vực nhưng khi ở chiến khu Việt Bắc, tôi bị bệnh, ói ra máu, anh Giáp tận tình thăm hỏi. Là vị tướng tài với bao chiến thắng lẫy lừng, đi vào lịch sử, khiến các đế quốc hùng mạnh phương Tây phải kính nể, tâm phục khẩu phục nhưng anh ấy không bao giờ kiêu ngạo. Trở về đời thường, anh lại càng bình dị…”.

 

Khi được điều động vào miền Nam, Mười Hương mở lớp huấn luyện tình báo và là cấp trên trực tiếp của các nhà tình báo Vũ Ngọc Nhạ, Lê Hữu Thúy, Phạm Ngọc Thảo, Phạm Xuân Ẩn… Tuy ở hai miền Nam Bắc nhưng những báo cáo tình báo của tướng Mười Hương gửi về trực tiếp cho Bác Hồ và Tướng Giáp đều được đánh giá cao.

Hòa bình lập lại, đất nước thống nhất, Bắc Nam sum họp một nhà, tướng Mười Hương nhiều lần ra Hà Nội. Lần nào ông cũng ghé thăm Đại Tướng. Nghe tin Đại tướng nằm điều trị ở Bệnh viện 108, ông cũng đến thăm bằng được rồi mới chịu quay lại TPHCM. Tình cảm giữa ông và Tướng Giáp gần gũi, mộc mạc và rất đỗi chân thành. Ông nhớ, Tướng Giáp còn căn dặn các chiến sĩ bảo vệ là hễ có ai tên Mười Hương thì cứ cho vào gặp…

Dẫu biết không thể cưỡng lại quy luật sinh tử của tạo hóa nhưng tướng Mười Hương vẫn thấy xót xa khi người anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam đã ra đi. 

Báo chí Trung Quốc viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Ngay sau khi thông tin Đại tướng Võ Nguyễn Giáp qua đời được truyền đi khắp thế giới, hàng loạt tờ báo lớn ở Trung Quốc đã có các bài viết bày tỏ sự trân trọng vị danh tướng rất được yêu mến, kính trọng ở Việt Nam cũng như trên thế giới.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp trên lễ đài tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, ngày 1/1/1955. (Nguồn: TTXVN).

Nhân dân nhật báo viết "Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhà lãnh đạo quân sự quan trọng trong chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ của Việt Nam đã qua đời, hưởng thọ 102 tuổi. Dù không khởi nghiệp từ quân nhân, nhưng vị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam đã nhiều lần chỉ huy tác chiến thắng lợi, trong đó có chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu."
Trong hai ngày nay, mạng Tân Hoa cũng liên tục đưa tin về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ca ngợi ông là vị anh hùng, là một huyền thoại ở Việt Nam, là người sáng lập ra quân đội nhân dân Việt Nam, đánh bại hai cường quốc quân sự trên thế giới. Mạng tin cũng đăng tải các ảnh tư liệu về Đại tướng - chân dung của Đại tướng, ảnh ông và Chủ tịch Hồ Chí Minh những lần chỉ huy tác chiến, ảnh trên trang bìa tạp chí Thời đại của Mỹ, tiếp Chủ tịch Cuba Fidel Cartro và cố Tổng thống Venezuela Hugo Chavez tại nhà riêng ở Hà Nội.
Trang quân sự của mạng Hoàn Cầu nêu bốn điểm nổi bật về Đại tướng Võ Nguyên Giáp: ông là một trong những nhà sáng lập của quân đội Việt Nam; trực tiếp tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, chỉ huy hàng loạt chiến dịch chống Pháp, đặc biệt là chiến dịch Điện Biên Phủ, dư luận phương Tây mệnh danh ông là “Hùm Xám Điện Biên”, và vào tháng 3/1972 Đại tướng Võ Nguyên Giáp phát động cuộc tấn công “lễ Phục sinh” với quy mô lớn, khiến Mỹ bắt đầu quyết định thoát khỏi cuộc chiến tại Việt Nam; là người bạn tốt của người dân Trung Quốc, có công lớn trong việc bình thường hóa quan hệ Việt Nam-Trung Quốc; tạp chí Thời đại của Mỹ từng 3 lần đăng ảnh ông trên trang bìa, ông là nhân vật được tôn kính chỉ sau Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Việt Nam.
Không đầy 12 giờ đồng hồ sau khi thông tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời được truyền đi khắp thế giới, mạng Phượng Hoàng đã mở trang riêng tập hợp hàng chục bài viết và tư liệu liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của ông.
Đài truyền hình trung ương CCTV đưa tin vào lúc 7 giờ 42 phút ngày 5/10, các đài truyền hình khác cũng đã đưa tin và phát lại những thước phim về Đại tướng và gia đình ở nhà riêng.
Trong số ra ngày 6/10, tờ Thương báo ở Hong Kong đã dành 2/3 trang thời sự quốc tế đăng bài viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Với tiêu đề “Danh tướng chống Pháp, chống Mỹ của Việt Nam Võ Nguyên Giáp, người mà kẻ địch cũng phải kính trọng đã từ trần, hưởng thọ 102 tuổi,” bài báo viết rằng trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp từ năm 1945 tới năm 1954, với cương vị Bộ trưởng Quốc phòng kiêm Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam, ông Võ Nguyên Giáp đã chỉ huy triển khai hàng loạt chiến dịch chống Pháp. Đặc biệt sau Chiến dịch Điện Biên Phủ, danh tiếng của ông trở nên lẫy lừng. Sau đó, trong thời gian kháng chiến chống Mỹ, tạp chí “Thời đại” đã ba lần đăng ảnh ông Võ Nguyên Giáp trên trang bìa (tháng 1/1966, tháng 2/1968 và tháng 5/1972).
Trong số tháng 5/1972, tạp chí Thời đại dẫn đánh giá của người Pháp, gọi ông Võ Nguyên Giáp là “núi lửa phủ tuyết trắng”, miêu tả ông là một kỳ tài quân sự, bên ngoài phẳng lặng nhưng nội tâm sục sôi.
Tờ báo dẫn lời Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Australia nhận định Đại tướng Võ Nguyên Giáp là "nhân vật anh hùng huyền thoại của Việt Nam."
Tờ Minh báo cùng ngày đưa tin "Vị anh hùng độc lập được tôn kính ở Việt Nam, ông Võ Nguyên Giáp đã từ trần, hưởng thọ 102 tuổi." Tờ báo nêu rõ ông Võ Nguyên Giáp từng lãnh đạo quân đội Việt Nam đánh bại quân đội Pháp và quân đội Mỹ. Các nhà lịch sử đã đặt ông ở vị trí ngang với các danh tướng như Montgomery (Anh), Rommel (Đức) và MacArthur (Mỹ)...
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng số ra ngày 4/10 đã dành hơn nửa trang “châu Á” để đăng bài và ảnh về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, gồm ảnh thành lập Đội Việt Nam Tuyên tuyền Giải phóng quân năm 1944, ảnh với Chủ tịch Hồ Chí Minh năm 1950, gặp Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông năm 1959, gặp cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ McNamara năm 1997 và gặp gỡ phụ nữ dân tộc thiểu số ở Điện Biên Phủ năm 2004.
Trong khi đó, hãng thông tấn Nhà nước và các báo lớn của Algeria ngày 5/10 đều trích đăng thông cáo của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam về việc Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần, đăng ảnh và đưa đậm tin ca ngợi những công lao của Đại tướng đối với dân tộc Việt Nam, lịch sử quân sự thế giới và độc lập của các dân tộc.
Hãng thông tấn quốc gia Algeria (APS) ca ngợi Đại tướng Võ Nguyên Giáp là "vị tướng huyền thoại", người "anh hùng của dân tộc Việt Nam." Trong con mắt của giới báo chí Algeria, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là "kiến trúc sư thắng lợi của Việt Nam" trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ (báo Liberté), "người anh hùng của nền độc lập Việt Nam và chiến lược gia trận Điện Biên Phủ" (El Watan), người khiến quân Pháp "thua đậm" ở Điện Biên Phủ (El Moudjahid), một "chiến lược gia quân sự ngoại hạng" (L'Expression), "một trong những chiến lược gia quân sự quan trọng nhất trong lịch sử mà các tướng Pháp và Mỹ cũng phải thừa nhận" (Liberté).
Dư luận Algeria coi Đại tướng Võ Nguyên Giáp là "một người bạn lớn của nhân dân Algeria" (theo APS), người đã "làm rạng danh cuộc đấu tranh của các dân tộc chống thực dân và ách thống trị của nước ngoài" (L'Expression), "đi vào lịch sử quân sự và các công trình nghiên cứu quân sự và chiến lược của thế giới (Le Temps d'Algérie) và là người "được tất cả nể trọng, kể cả các địch thủ của ông" (Horizons).
"Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những gương mặt chính trị vĩ đại cuối cùng của thế kỷ 20. Cha đẻ của nền độc lập cùng với Hồ Chí Minh, vị anh hùng của chiến dịch Điện Biên Phủ, Bộ trưởng Quốc phòng thời chiến tranh, ông là vị tướng duy nhất có thể tự hào cùng lúc chiến thắng quân đội Pháp và Mỹ." Tác giả Philippe Paquet đã viết như vậy trong bài báo đăng trên tờ La Libre (Tự do) của Bỉ số ra ngày 5/10 sau khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời.
Trong bài báo, tác giả điểm lại những nét chính trong cuộc đời của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Là học sinh trường trung học Pháp Albert Sarraut, sau đó là sinh viên Đại học Đông Dương, ông rất giỏi tiếng Pháp nhưng sớm bộc lộ lòng căm ghét chủ nghĩa thực dân. Sau khi gia nhập Đảng Cộng sản và được cử sang Trung Quốc học tập, ông trở về nước và thể hiện sự tự tin và sắc bén trong các cuộc đàm phán với Tướng Salan.
Nhà báo Philippe Paquet nhấn mạnh: "Mọi người đều biết chính trong lòng chảo Điện Biên Phủ, số phận của Pháp ở Đông Dương đã bị quyết định vào tháng 5 năm 1954." Tác giả cũng khẳng định "chính tướng Giáp là người lật đổ chế độ ngụy quyền Nam Việt Nam do Mỹ bảo trợ để thống nhất đất nước."

Kết luận bài báo, tác giả miêu tả: "Dù bận rộn nhưng Tướng Giáp luôn dành thời gian trả lời phỏng vấn báo chí và ông luôn thể hiện là một người khiêm tốn, giản dị, thậm chí rất bình thường. Vì thế ông đã đi vào lòng dân, đúng như hàng loạt điện chia buồn đăng tải dày đặc trên các mạng xã hội sau khi thông tin ông từ trần được công bố".

Tướng Nga: Đại tướng Võ Nguyên Giáp là "cánh tay phải" của Bác Hồ

Mặc dù không phải là bất ngờ, song tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp sau một thời gian dài bệnh trọng, đã trút hơi thở cuối cùng lúc 18 giờ 9 phút ngày 4/10, đã làm thổn thức không chỉ triệu triệu trái tim người dân Việt Nam, mà còn để lại niềm tiếc thương vô hạn trong lòng bạn bè quốc tế.

Ngày 6/10, tại Moscow, phóng viên TTXVN tại Nga đã có buổi trò chuyện tại nhà riêng Thượng tướng Khiupenhen Anatoli Ivanovich, Giáo sư, Tiến sĩ khoa học quân sự. Vị tướng chia sẻ, ông vô cùng đau xót khi nhận được tin người bạn của mình, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đã ra đi.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng đội bay vũ trụ quốc tế Xô-Việt, tại Hà Nội, chiều 6/9/1980. Ảnh: Kim Hùng -TTXVN

Vị tướng Nga khẳng định: "Đại tướng Võ Nguyên Giáp xứng đáng là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam. Vai trò của ông là rất lớn. Có thể coi ông là 'cánh tay phải của Chủ tịch Hồ Chí Minh' trong việc xây dựng lực lượng 'Bộ đội Cụ Hồ' - lực lượng mà sau đó đã giành được chiến thắng lẫy lừng trước người Pháp trong trận chiến Điện Biên Phủ. Có thể xem chiến thắng Điện Biên Phủ giống như trận Stalingrad của Việt Nam".
Vị Giáo sư, Tiến sĩ khoa học quân sự Nga nêu rõ rằng: "Chiến thắng Điện Biên Phủ có được là nhờ vào nhà chỉ huy quân sự đại tài Võ Nguyên Giáp". Theo ông, thực dân Pháp, cho dù nhận được sự hậu thuẫn của Mỹ, song vẫn thất bại thảm hại trong trận Điện Biên Phủ. Ông hồi tưởng lại khi các chuyên gia quân sự Liên Xô tới Bảo tàng Quân đội Việt Nam xem lại trận chiến Điện Biên Phủ, các nhà quân sự Nga đều thán phục trí tuệ của một vị tướng chưa từng được đào tạo qua một trường lớp quân sự chính quy nào.
Ông nhấn mạnh: "Chúng tôi thực sự cảm thấy rất thú vị và hiểu rằng làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu, có công rất lớn của vị Tư lệnh, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Võ Nguyên Giáp". Ông Khiupenhen Anatoli Ivanovich cũng cho rằng vai trò của Tướng Giáp đương nhiên là rất to lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước làm nên Chiến thắng lịch sử ngày 30/4/1975.

Dòng người đứng chật kín con đường trước nhà Đại tướng

Hôm nay ngày 7/10, hàng vạn người dân từ mọi miền tổ quốc vẫn tiếp tục đổ về ngôi nhà Đại tướng ở 30 Hoàng Diệu (Hà Nội). Dòng người trầm mặc xếp hàng nhiều giờ dưới cái nắng chói chang, kiên nhẫn đợi đến lượt vào viếng Đại tướng.

Dòng người xếp thành hàng dài dưới nắng đợi vào viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Nhiều người không kìm được nước mắt khi đứng trước số nhà 30 Hoàng Diệu







Rất nhiều cựu chiến binh đến với ngôi nhà "Người anh cả" của Quân đội nhân dân Việt Nam


Những học viên của trường Sĩ quan Biên phòng đến từ rất sớm

Nhiều người đọc những tài liệu viết về Đại tướng


Kiên nhẫn ngồi chờ đợi để được vào viếng Đại tướng.

Điện Biên Phủ - Một chiều buồn!

Hà Nội, dòng người xếp hàng dài vào viếng Đại tướng. Trong khi đó, thành phố Điện Biên Phủ - đặc biệt là tại Mường Phăng - một ngày chậm chạp trôi với thông tin về sự ra đi của Đại tướng.

Từ sáng thứ 7, sau khi nghe tin dữ từ báo, đài… nhiều người dân ở Điện Biên Phủ, ở Mường Phăng còn chưa dám tin. Họ kéo nhau đến khu di tích lịch sử Đại bản doanh Mường Phăng để hỏi thông tin và rồi ra về trong tiếc thương vô hạn.

Cả xã chìm trong một sắc màu u ám. Khu di tích Đại bản doanh Mường Phăng dường như thay đổi hẳn. Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ!

Cụ Lù Thị Đôi, 100 tuổi, người bản Phăng hiện là người duy nhất của xã Mường Phăng
là người từng tham gia chiến dịch lịch sử cùng Đại tướng. Sớm chủ nhật 6/10, cụ được đưa sang nhà người con út ở bản bên...

... vì cứ nhìn tấm hình này, cụ lại khóc

...bức ảnh cụ chụp với Đại tướng năm 2004 nhân kỉ niệm 50 năm giải phóng Điện Biên
 luôn là kỉ vật mà cụ thường nhắc đến đầy tự hào.

Được gặp Đại tướng hai lần khi còn là trưởng ban vận động quyên góp lương thực cho bộ đội và sau sự ra đi cụ Bóng, người cùng tham gia chiến dịch Điện Biên, cụ Lù Thị Đôi trở thành chứng nhân duy nhất còn sống trên mảnh đất lịch sử này

Cảnh vẫn vậy, người vẫn vậy nhưng khu di tích Mường Phăng bỗng trở nên buồn thảm hơn bao giờ hết

Một cựu chiến binh già từ Lai Châu đến thăm lại Mường Phăng, đúng vào thời điểm người lính vĩ đại nhất của nơi này đã vĩnh viễn ra đi

Trạm gác đìu hiu

Những con đường trở nên vắng lặng lạ thường

Dường như ngày hôm nay, Mường Phăng đã vĩnh viễn mất đi một phần máu thịt của mình...

Con đường, nơi dẫn vào sở chỉ huy chiến dịch bỗng trở nên cô quạnh


Dường như cảnh vật nơi đây đã mất đi một phần quan trọng đã ghi dấu trên mảnh đất lịch sử này


Hội trường nơi Đảng ủy và Bộ chỉ huy thường họp


Căn lán của Đại tướng trong khu Mường Phăng

Bỗng xuất hiện những bông hoa được người đến thăm kính cẩn đặt trên bàn làm việc


Căn hầm trú ấn của Đại tướng và người đồng đội, Đại tướng Hoàng Văn Thái

Những bức hình khiêm tốn về Đại tướng tại khu di tích Đại bản doanh Mường Phăng.

Tâm tình của những người con xa quê hướng về Đại tướng

Dù rời xa quê hương đã lâu, những người con Lệ Thủy, Quảng Bình vẫn luôn dõi theo tình hình sức khỏe của Đại tướng. Nghe tin bác mất, ai nấy đều trào dâng cảm xúc nghẹn ngào, tiếc thương...

Trong số những người đến viếng thăm tại ngôi nhà tuổi thơ của Đại tướng tại làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, có những người con Lệ Thủy đang sinh sống và làm việc ở nơi xa. Họ đã vượt hàng ngàn cây số để trở về dâng lên những nén tâm nhang với lòng thành kính sâu sắc.

Bàn thờ Đại tướng

Bà Nguyễn Thị Ngọc Hòa, hiện sinh sống tại Huế, nhận tin Đại tướng từ trần vào lúc 18h tối ngày 4/10. Ngay trong ngày hôm sau, bà Hòa đã bắt xe trở về quê để viếng và chia buồn với người con ưu tú của quê hương Lệ Thủy, Quảng Bình. Tại nhà lưu niệm của Đại tướng, khi nhìn những bức ảnh, bức tượng của bác được trưng bày tại đây, bà Hòa vô cùng cảm động. Trong tâm tưởng của bà Hòa, Đại tướng là một vị anh hùng kiệt xuất, một nhà chỉ huy quân sự tài tình được người đời hết sức ngưỡng mộ. Đặt bút viết vào cuốn sổ lưu niệm mà nước mắt của bà Hòa cứ trào dâng trong niềm xúc động vô bờ.

Bà Hòa hết sức xúc động khi đặt bút viết vào cuốn sổ lưu niệm tại nhà Đại tướng

Bà Hòa cho biết, từ nhỏ bà đã rất ngưỡng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ngoài sự thông minh, tài trí, ở ông còn có sự giản dị, chân thành, một con người suốt đời lo cho dân, cho nước mà không màng đến danh lợi cá nhân. Trong những lần may mắn được gặp Đại tướng, bà biết ông là người rất gần gũi, đi đâu ông cũng ân cần thăm hỏi bà con, lối xóm, căn dặn mọi người phải sống có đạo đức, không làm những điều phi pháp. Sau này lớn lên và sinh sống xa quê nhưng bà vẫn luôn dõi theo tình hình sức khỏe của Đại tướng. Sau khi biết bác đã rời xa cuộc sống mãi mãi, bà Hòa đã khóc rất nhiều.

Trong số những người con Quảng Bình xa quê, chúng tôi có dịp trò chuyện với bà Nguyễn Thị Thám (58 tuổi, ở quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh). Quê của bà Thám ở làng Tuy Lộc, xã Lộc Thủy, cách nhà Đại tướng không xa. Từ nhỏ bà đã rời quê lên thành phố lao động và sinh sống. Mấy ngày qua, bà về quê giỗ mẹ thì nhận được tin từ Đại tướng từ trần. “Nhận được tin mà tôi không nghĩ đó là sự thật, mới cách đó gần 1 tháng, qua theo dõi báo chí tôi biết sức khỏe của bác vẫn ổn định. Ấy thế mà bây giờ bác đã mất thật rồi. Bác ra đi là một tổn thất lớn cho quê hương, cho dân tộc”.

Suốt chiều hôm qua, bà Thám cứ nhìn đi nhìn lại những bức ảnh của Đại tướng được trưng bày tại đây. Bà luôn cảm thấy tự hào mình là một người con của quê hương Lệ Thủy anh hùng, nơi có vị Đại tướng kỳ tài và đức độ.

Hình ảnh của vị Đại tướng cũng đã in sâu trong tâm khảm của ông Nguyễn Ngọc Quang (SN 1960). Ông Quang cũng là một người con Lệ Thủy xa quê rất ngưỡng mộ Đại tướng. Đối với ông, kỷ niệm trong những lần được gặp bác khiến ông không thể nào quên. Lần đầu tiên được gặp bác là năm 1969, lúc đó ông Quang mới 9 tuổi, nghe bác Giáp về thăm là ông liền chạy ra đường, cốt chỉ được nhìn thấy Đại tướng. Dù ông không được tiếp cận bác gần hơn do lực lượng công an bảo vệ Đại tướng quá đông, nhưng ông vẫn thấy rõ sự vui tươi của bác khi về thăm quê, thấy bác ân cần thăm hỏi các cụ già, bà lão cùng bà con nhân dân. Bác cũng giành tình cảm sâu sắc cho các cháu nhỏ, một thứ tình cảm hết sức gần gũi.

Ông Quang bồi hồi nhớ lại những kỷ niệm ngày được gặp bác

Lần thứ hai vào năm 1976, lúc đó ông đã lớn và có cách cảm thụ sâu sắc về chân dung của vị Đại tướng. Ông cứ nghĩ rằng Đại tướng là một con người nghiêm khắc, khó gần nhưng khi được chứng kiến tận mắt và được thấy những cử chỉ ân cần của người thì ông biết mình đã có suy nghĩ thiên lệch. Lần thứ 3 ông gặp bác tại Huế trong một lần bác vào đây thăm. Qua nhiều lần được nhìn thấy tận mắt, ông biết Đại tướng rất gần gũi với nhân dân, luôn ân cần thăm hỏi mọi người, căn dặn những điều rất thiết thực trong cuộc sống.

Dù đang ở quê giỗ mẹ nhưng khi biết tin bác mất từ người cháu họ thông báo, ông liền phóng xe về nhà Đại tướng để thắp hương chia buồn. Cả ngày qua ông cứ ngồi trầm ngâm, trên tay cầm chiếc điện thoại có hình ảnh của Đại tướng mà ông tình cờ chụp được, thỉnh thoảng hai dòng nước mắt của ông cứ tuôn chảy vì xúc động, nghẹn ngào.

Ông Quang nói, Đại tướng là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, của người dân Quảng Bình, Lệ Thủy. Nay bác không còn nữa nhưng những gì bác đã cống hiến cho đất nước này đều được mọi người khắc ghi. Người đời sẽ vẫn nhớ đến bác là một người lãnh đạo kỳ tài, bình dị, thân thương và da diết… Bác mất đi là một tổn thất quá lớn, nỗi đau không thể nguôi ngoai. Từ đây, vùng quê Lệ Thủy, Quảng Bình không còn cơ hội được đón Đại tướng về thăm nữa, dòng sông Kiến Giang cũng không được chứng kiến bác đứng trên thuyền xem lễ hội đua, bơi nhân ngày Tết độc lập…

Dòng người xếp hàng vào viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Chiều 6/10, tư gia Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã mở cửa cho nhân dân vào viếng. Cùng trong niềm tiếc thương vô hạn của nhân dân cả nước, báo Dân trí xin đưa những hình ảnh của “lễ tang nhân dân” đặc biệt này.

Đoàn người chờ vào viếng Đại tướng đến từ rất sớm và xếp hàng trật tự





Có rất nhiều học sinh sinh viên và cả các cháu nhỏ








Hai bạn trẻ đã bật khóc trước khi được vào viếng Đại tướng. Chàng trai này từ Thanh Hóa ra.





Cựu chiến binh Ngô Xuân Chiến bật khóc khi vừa bước vào cổng nhà Đại tướng

Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên là một trong những người đầu tiên vào viếng

Người dân trân trọng từng bài báo có hình ảnh của Đại tướng

Dòng người thứ tự xếp hàng vào viếng Đại tướng dài hàng trăm mét

Trong sân nhà Đại tướng

Bàn thờ giản dị như phong cách của ông khi còn sinh thời

Tuần tự dòng người kính cẩn nghiêng mình trước di ảnh vị tướng tài ba của dân tộc

Gia quyến của Đại tướng

Không thể cầm nước mắt tiếc thương...

Thông cáo đặc biệt về việc Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần

Ngày 5/10, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Quân ủy Trung ương đã ra Thông cáo đặc biệt về việc Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần.

 

Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Quân ủy Trung ương, vô cùng thương tiếc báo tin:

Đồng chí Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tên khai sinh: Võ Giáp (bí danh: Văn); sinh ngày 25/8/1911, quê xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình; nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Quân ủy Trung ương, nguyên Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ; nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam; Đại biểu Quốc hội từ khóa I đến khóa VII.

Do tuổi cao, sức yếu, mặc dù đã được Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và tập thể các giáo sư, bác sĩ, nhân viên y tế trong và ngoài quân đội cùng gia đình hết lòng chăm sóc, đồng chí đã từ trần hồi 18 giờ 09 phút, ngày 4/10/2013 (tức ngày 30 tháng 8 năm Quý Tỵ), tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108; hưởng thọ 103 tuổi.

Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng liên tục trên 80 năm, đồng chí đã có nhiều công lao to lớn đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Là người học trò xuất sắc và gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, là Đại tướng đầu tiên và Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam, đồng chí được nhân dân yêu mến, kính trọng, bạn bè quốc tế ngưỡng mộ, là niềm tự hào của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ toàn quân.

Đồng chí đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng và nhiều huân, huy chương cao quý khác của Việt Nam và quốc tế.

Đồng chí mất đi là một tổn thất lớn đối với Đảng, Nhà nước, nhân dân và Quân đội ta.

Để tỏ lòng thương tiếc và biết ơn đồng chí Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Quân ủy Trung ương quyết định tổ chức tang lễ đồng chí Đại tướng Võ Nguyên Giáp với nghi thức Quốc tang.

BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

QUỐC HỘI NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

CHỦ TỊCH NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

CHÍNH PHỦ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

ỦY BAN TRUNG ƯƠNG MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM

QUÂN ỦY TRUNG ƯƠNG 

Nguyên Bộ trưởng Quốc phòng: “Cần tôn vinh xứng đáng với hy sinh của Đại tướng”

Theo Đại tướng Phạm Văn Trà - nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, nhà nước cần phải có sự ghi nhận, tôn vinh kịp thời, xứng đáng với những đóng góp, hi sinh lớn lao của Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho sự nghiệp đấu tranh và giải phóng nước nhà.

Thông tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người anh cả của lực lượng vũ trang nhân dân Viêt Nam mất đi khiến hàng triệu trái tim Việt Nam thổn thức, nghẹn ngào. Vẫn biết “sinh lão bệnh tử” là quy luật tất yếu nhưng nỗi đau đến quá đột ngột, khiến không ai muốn tin đó là sự thật. Tại căn nhà số 30 Hoàng Diệu - Hà Nội, nơi ở và làm việc của Đại tướng, hai ngày qua lặng lẽ hơn mọi ngày, nhiều người dân đi qua đều dừng chân, kính cẩn, nghiêng mình trước sự ra đi của một vị tướng tài ba, đức độ, một cây đại thụ của cả dân tộc.
Chung niềm đau ấy, nhiều đồng chí, đồng đội, người học trò đã từng kề vai, sát cánh suốt mấy mươi năm chiến chinh với Đại tướng cũng không khỏi bàng hoàng, xúc động.
“Với tôi, anh Văn như người anh”
Đại tướng Phạm Văn Trà - Nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, không quên được giây phút khi được thư ký của văn phòng Đại tướng Võ Nguyên Giáp gọi điện thông báo về sự ra đi của người anh cả lực lượng vũ trang nhân dân: “Lúc đó khoảng gần 7h tối, nhận được chuông điện thoại thông báo tin buồn, tôi sốc nặng, phải mất một khoảng thời gian để định thần lại thông tin. Toàn thân tôi run bật và mắt thì đã nhòe đi từ lúc nào... Tôi đã biết thông tin về tình hình sức khỏe không được tốt của Đại tướng. Nhưng trong tâm niệm tôi vẫn mong muốn đây không phải là sự thật... Nỗi đau này với tôi cũng như toàn thể dân tộc là quá lớn. Tôi rất xúc động”.
Đại tướng Phạm Văn Trà cho biết, từ đầu năm 2013, sức khỏe của Đại tướng đã yếu đi nhiều, Đại tướng hầu như không nói được nhưng vẫn nhận biết được những người vào thăm. Mấy ngày trước khi mất, Đại tướng lúc mê, lúc tỉnh: “Có lần tôi vào thăm Đại tướng. Lúc này anh Văn nằm trên giường bệnh, tay phải truyền nước, sức khỏe yếu vô cùng. Anh không nói được nhưng nhìn vào ánh mắt của Đại tướng tôi tin anh nhận ra tôi. Nắm lấy bàn tay của anh mà tôi không kìm được xúc động và nước mắt...”, tướng Trà nghẹn ngào cho biết lần thăm ấy là lần cuối cùng ông được gặp Đại tướng.
Chiến đấu ở miền Nam nên tướng Trà ít có cơ hội được gặp và trò chuyện với Đại tướng, thế nhưng lần gặp mặt nào dù chỉ trong một thời gian ít ỏi cũng đều để lại những cảm xúc, ấn tượng khác nhau. Lật dở từng mảnh ghép, tướng Trà bồi hồi nhớ lại: “Có mấy lần tôi gặp đại tướng khi anh xuống thăm đơn vị quân khu 3. Dù là chỉ huy cấp cao nhưng Đại tướng rất giản dị, gần gũi và quan tâm đến từng người lính. Tôi còn nhớ rõ khoảnh khắc khi anh Văn ôm và bắt tay từng người một. Với ai, anh cũng dừng lại dành thời gian hỏi thăm về quê quán, điều kiện gia đình của từng người. Anh dặn cấp dưới của mình quan tâm đến chiến sỹ, phải biết thương yêu chiến sỹ như thế nào. Thế nên, với chúng tôi Đại tướng như một người anh, một người thân đặc biệt trong gia đình. Mãi sau này khi tôi lên làm việc tại Bộ Quốc phòng, chúng tôi hay đến thăm anh hơn. Trong những lần gặp gỡ ngắn ngủi ấy, anh thường chia sẻ kinh nghiệm, nghệ thuật quân sự...”.
Trong ký ức của tướng Trà, Đại tướng là một con người nghiêm nghị, quyết đoán ngoài chiến trường nhưng ngoài đời lại rất gần gũi, hay cười. Gặp khách thì cứ cười cái đã chứ không nghiêm nghị như mọi người vẫn tưởng. Chính vì thế, anh em chiến sỹ, đồng bào vẫn thường gọi Người bằng cái tên trìu mến “Đại tướng Nhân dân”. Tác phong của Đại tướng trong công việc luôn khoa học, dứt khoát. Khi giao nhiệm vụ cho cấp dưới thì bao giờ Đại tướng cũng yêu cầu nhắc lại. Khi nhắc lại được rồi thì mới đồng ý cho đi. Với một người chỉ huy quân sự thì đó là điều rất quan trọng bởi “sai một ly, đi một dặm”. Đại tướng cũng có trí nhớ rất tốt, bất kể công việc gì đã giao cho các cán bộ, chiến sỹ, Đại tướng cũng thuộc lòng và nhớ như in từng kế hoạch cụ thể mà không cần phải giở sổ ghi chép.
Với tài chỉ huy thiên bẩm, lỗi lạc, Đại tướng xứng đáng là vị thống soái vĩ đại của quân đội nhân dân, một trong những vị tướng vĩ đại nhất mọi thời đại, tư lệnh của các tư lệnh, chính ủy của các chính ủy.
Cũng theo tướng Trà, trước những đóng góp to lớn và những hi sinh thầm lặng của Đại tướng dành cho đất nước, nhân dân, chúng ta cần có những ghi nhận, tôn vinh xứng đáng. Bản thân tướng Trà mong muốn nhà nước xây dựng một khu đền thờ hoặc bảo tàng để các các thế hệ trẻ sau có điều kiện tìm hiểu về một huyền thoại của dân tộc.
Anh hùng LLVTND Lê Mã Lương: “Tôi đã òa khóc”
Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân - Lê Mã Lương tự nhận mình là người may mắn khi có cơ hội được tiếp xúc và làm việc nhiều với Đại tướng. Cho đến bây giờ, cái khoảnh khắc lần đầu tiên được gặp người anh cả của quân đội nhân dân Việt Nam vẫn in đậm trong tâm trí người anh hùng Lê Mã Lương: “Tháng 4/1971 sau chiến dịch Đường 9 Nam Lào, tôi được điều về Bộ Tư lệnh mặt trận để báo cáo thành tích. Tại Sở chỉ huy, thật bất ngờ tôi đã được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp 10 phút. Thời gian không nhiều nhưng đã để lại cho tôi ấn tượng sâu đậm về vị tướng soái lừng danh của dân tộc. Ấn tượng đầu tiên của tôi là Đại tướng rất thân thiện, bình dị. Từ dáng đi, cử chỉ, nét mặt của người đều toát lên phong thái đĩnh đạc của một vị tướng cầm quân. Đặc biệt giọng nói của Đại tướng có một sức hút, lôi cuốn mạnh mẽ đối với người nghe. Tôi có cảm tưởng 10 phút trôi qua quá nhanh...”.
Chia sẻ về cảm xúc lần đầu gặp Đại tướng, Thiếu tướng Lê Mã Lương cho biết, lúc đó ông cảm thấy vô cùng xúc động và hồi hộp. Có thể nói cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, định mệnh với Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người anh cả của lực lượng vũ trang nhân dân đã có ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc đời binh nghiệp sau nay của tướng Lương. “Tôi học được rất nhiều điều từ Đại tướng. Trước hết là tính giản dị, không thích phô trương, khoe mẽ, tiếp đến là sự quan tâm, đối xử với các cán bộ, chiến sỹ dưới quyền. Phải nói rằng rất ít có vị tướng nào lại đi sâu xát tình hình cơ sở, thực tiễn và quan tâm đến đời sống của anh em như tướng Giáp. Sau này khi làm công tác quản lý bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam - điều tôi quan tâm, đau đáu nhất vẫn là tập hợp, sưu tầm những hiện vật, tư liệu, hình ảnh về Đại tướng Võ Nguyên Giáp...”.
Sau khi chiến tranh kết thúc, Đại tướng cũng dành nhiều thời gian cho nghiên cứu lịch sử, nhất là lịch sử chống ngoại xâm, viết nhiều luận văn về lịch sử quân sự, về một số chiến công và danh nhân như chiến thắng Chi Lăng, chiến thắng Đống Đa, nhân vật Trần Quốc Tuấn, Nguyễn Trãi, Nguyễn Huệ… cùng một số tướng lĩnh thời hiện đại.
Chia sẻ về những khoảnh khắc cuối cùng khi được gặp Đại tướng, Thiếu Tướng Lê Mã Lương bùi ngùi: Từ khi biết tin sức khỏe của Đại tướng yếu đi ngày nào ông cũng hỏi han, quan tâm đến sự tiến triển sức khỏe của ông. Nhận được tin thông báo về sự ra đi của Đại tướng, Thiếu tướng Lê Mã Lương cho biết ông đã không kiềm chế được xúc động và khóc òa lên như vừa mất đi một người thân ruột thịt. Cảm giác đau đớn, chống chếnh và hụt hẫng khiến ông phải mất một thời gian dài để trấn tĩnh tinh thần.
Với tư cách là một học trò, một người chiến sỹ từng trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ, tướng Lương xúc động cho biết: “Trong thời khắc đau thương này, tôi không biết nói gì để bày tỏ sự đau đớn, xót xa khi vừa mất đi một tướng lĩnh tài ba, một cây đại thụ - biểu tượng của sức mạnh Quân đội nhân dân Việt Nam. Đại tướng ra đi là tổn thất rất lớn cho dân tộc ta, cho quân đội ta. Dân tộc ta đã mất đi một người tướng tài, mất đi một người con ưu tú suốt đời đã hy sinh cho sự nghiệp cách mạng, người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh...”.