Hương vị và hình thức hấp dẫn không khác gì món mặn. Những món
chay kiểu giả mặn này đáp ứng nhu cầu cho nhiều người ăn chay không đơn
thuần ăn do tín ngưỡng.
Cầu kỳ tên gọi
Nếu dạo một vòng quanh các chợ, cửa hàng thực phẩm chay,
siêu thị… nhiều người hẳn sẽ không khỏi bất ngờ trước hàng loạt các thực phẩm
chay giả mặn như vịt quay, heo quay, tôm, mực, sườn, ốc bươu… Mà các sản phẩm
này khi chế biến xong lại rất giống món ăn mặn khiến không ít người phải dở
khóc dở cười.
Chẳng hạn như một anh bạn đồng nghiệp ở quận 10, TPHCM, đã
phải nhăn mặt chửi đổng: “… đã ăn chay mà còn ham sân si thì ai mà chứng cho…”,
khi xớn xác mua nhầm nửa ký thịt heo quay chay về để… nhậu.
Ăn chay tốt cho sức khoẻ, nhưng tốt tới đâu cũng tuỳ theo tạng
người, lại còn cũng tuỳ theo loại thực phẩm chay đó được chế biến như thế nào,
chay tự nhiên hay chay công nghiệp...
Còn những người “cố tình” ăn chay như vợ chồng ông Lý Kim, ở
quận 7, TPHCM lại khá thoải mái với món chay giả mặn khi đến ngày ăn chay. Vốn
là chủ một hệ thống nhà hàng lớn ở TPHCM và các tỉnh/thành Nam bộ, dịp rằm và
ba mươi hàng tháng, vợ chồng ông Kim đều ăn chay để cầu mua may bán đắt.
Ông Kim vừa gắp miếng “cá thu” chiên vừa cười toe toét,
khoe: “Ăn chay thời nay cũng không có gì khó! Mình muốn ăn tôm hùm kho tàu hay
cá kèo kho tiêu hoặc cá thu chiên nước mắm đều có. Hương vị y chang món mặn”.
Ngoài các sản phẩm khô, tại các nhà hàng chay món chay giả mặn
được chế biến cầu kỳ và phong phú hơn. Nhà hàng Lá tía tô trên đường Hoa Sứ (quận
Phú Nhuận) có thực đơn 200 món với một số tên gọi khá kêu như ngọc thực cung
đình, cơm chiên Dương Châu, bún xào Singapore, salad Nga… giá từ 30.000 –
200.000đ.
Còn nhà hàng chay Varja ấn tượng với thực đơn 120 món Tây Tạng
(Kim Cương Thừa), phù hợp khẩu vị Việt. Nhiều tên gọi mỹ miều như kỳ viên thiên
kim, thuý trúc hoàn hoa, khai tâm kiến nguyệt, long hoa hải hội… Ngoài ra, còn
có các món như miến trộn Nepal, nấm né Nepal, sườn dừa ram Ấn Độ, cơm trộn
Nepal, cà tím xào nấm Bhutan… giá từ 60.000 – 200.000đ.
Đặc sắc hơn có một số nhà hàng chay giới thiệu các món chay
nước ngoài , như hamburger, pizza, mì Ý, lẩu Thái, sandwich nướng patê,
sandwich nướng xúc xích, bánh rong biển chiên…
Món chay nước ngoài thực sự là các món chay “nhái” theo các
món ăn nổi tiếng của nước ngoài nhằm tạo sự đa dạng về khẩu vị cho người ăn
chay, nhất là giới trẻ.
Cảnh giác với nguồn gốc
nguyên liệu
Đa dạng các món chay nước ngoài nhất phải nhắc đến các quán
chay tại “khu phố Tây” trên đường Phạm Ngũ Lão (quận 1). Ngoài phục vụ các món
chay Việt Nam, các quán này còn phục vụ các món chay của Ý, Mexico, Thái Lan.
Quán An Lạc chay tại khu này phong phú các món chay nước
ngoài của Ý, Mexico, Thái Lan với cách chế biến khiến những người không thích
ăn chay vẫn cảm thấy thật ngon. Nào là pizza Ý, càri Thái, gà xào Thái Lan,
bánh mì bơ tỏi, trứng ốpla… Đặc biệt, bánh Mexico đa dạng màu sắc với vỏ bánh
vàng ươm, cà chua tươi rói và cải xanh mát mắt. Kẹp bên trong là lớp nhân bánh
làm từ đậu đen thật bùi, thật thơm. Chan thêm ít nước xốt cà chua lên bánh nữa
là hoàn hảo.
Còn quán chay Bu Đa nguyên thuỷ có bộ sưu tập các loại bánh
kếp như cuốn rau mồng tơi xốt kem, chuối, xoài, thơm, sôcôla… giá 30.000đ/phần.
Ngoài ra còn có các loại pizza và mì Ý. Món mì Ý trái ôliu có hương thơm đặc
trưng của món Ý, không nồng mùi bơ, xốt cà chua đỏ thắm cùng trái ôliu cắt
khoanh khiến món ăn không những đẹp mắt lại ngon miệng.
Tuy nhiên, các đầu bếp của quán Lức Khai Minh, 157 Điện Biên
Phủ, P.15, Q. Bình Thạnh – lại cho rằng các món chay giả mặn chứa nhiều bột ngọt,
tinh bột và hương liệu không tốt cho sức khoẻ. Ở quán này, họ chủ trương không
nêm đường, bột ngọt. Thay vào đó, họ sử dụng chất ngọt tự nhiên, được hầm từ củ
sắn (củ đậu), càrốt, nấm rơm…
Ngược lại, một số chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, nếu ăn
chay không vì lý do tôn giáo thì việc ăn chay giả mặn không có gì là xấu nếu sử
dụng các thực phẩm tươi và ăn đủ chất. Cảnh giác với các sản phẩm không rõ nguồn
gốc, có chứa các chất độc hại chưa được kiểm soát như phụ gia, chất bảo quản,
phẩm màu, hàn the…