Sự cố ACC Hồ Chí Minh: Hệ thống dự phòng 3 cấp đều... sập!

Do bị hỏng bộ lưu điện UPS nên toàn hệ thống điều hành bay tại Tân Sơn Nhất bị sập. Đây là sự cố đặc biệt nghiêm trọng mang tính quốc tế, kíp trực điện bị đình chỉ và Cục Hàng không Việt Nam đã thành lập tổ điều tra sự cố này.

Một ngày sau khi xảy ra sự cố mất điện tại Trung tâm Kiểm soát bay đường dài Hồ Chí Minh (ACC Hồ Chí Minh), hôm nay (21/11), những thông tin về nguyên nhân vụ việc và hoạt động ứng phó khẩn nguy đã được tiết lộ.

Ông Lại Xuân Thanh - Cục Hàng không Việt Nam - khẳng định: Đây là sự cố kỹ thuật đặc biệt nghiêm trọng và lần đầu tiên xảy ra tại Việt Nam.

92 chuyến bay đã bị ảnh hưởng trong hơn 1 tiếng ACC bị mất điện vào trưa 21/11

Theo ông Lại Xuân Thanh, nguyên nhân ban đầu được xác định là do, hỏng bộ lưu điện UPS cung cấp điện cho hệ thống thiết bị điều hành bay. Khi đó, điện lưới vẫn có nhưng điện cho hệ thống hoạt động điều hành bay bị mất, vì vậy dẫn đến việc mất năng lực cung cấp năng lực cung cấp dịch vụ điều hành ở ACC HCM và kiểm soát tiếp cận Tân Sơn Nhất.
Cụ thể, sự cố xảy ra từ lúc 11h5 đến 12h19. Trong 35 phút đầu Tân Sơn Nhất mất khả năng điều hành, đến 12h 19 phút đã điều hành được bình thường các chuyến bay đi đến và Tân Sơn Nhất tiếp thu trở lại, 15h40 thì khôi phục lại được hoàn toàn hệ thống và cho đến trưa 21/11 mới khôi phục được UPS đầu tiên bị hỏng.
“Mặc dù đã có dự phòng 3 cấp theo thiết kế 1 bộ có thể đảm bảo cho toàn bộ hệ thống nhưng khi sự cố xảy ra cả 3 hệ thống dự phòng đều bị sập và ngắt điện cả 3 UPS. Thời điểm mất điện, trong vùng thông báo bay Hồ Chí Minh (FIR Hồ Chí Minh) lúc đó đang có 54 máy bay hoạt động, có 8 chuyến đã nằm trong vùng trời kiểm soát tiếp cận để chuẩn bị hạ cánh. Trong thời gian 35 phút mất năng lực điều hành thì có tới 92 máy bay bị ảnh hưởng, sân bay Tân Sơn Nhất không còn khả năng tiếp thu các chuyến bay đến/đi và ảnh hưởng đến các chuyến bay bay qua vùng FIR” - ông Lại Xuân Thanh cho biết.
Hoạt động ứng phó không lưu được triển khai nhanh chóng từ ACC Hà Nội để điều hành bay tại Hồ Chí Minh, ACC Hà Nội đã hoàn thành rất tốt các phương án ứng phó không lưu trong tình huống đặc biệt nghiêm trọng này. Cùng với đó, thiết lập việc cấp điện trực tiếp từ máy nổ không qua UPS, dùng đài chỉ huy Tân Sơn điều hành theo phương pháp cổ điển không radar để điều hành 8 chuyến bay đang ở điểm tiếp cận hạ cánh an toàn. Cùng với đó, liên hệ với tất cả vùng FIR lân cận để giữ các chuyến bay chuẩn bị vào FIR Việt Nam bay chờ bên ngoài.

ACC Hồ Chí Minh khi hoạt động bình thường, thực hiện điều hành bay toàn bộ vùng FIR phía Nam của Việt Nam

Cục trưởng Lại Xuân Thanh cho hay, hiện chưa đủ thời gian để tính được về những thiệt hại từ sự cố, bởi sự việc vừa xảy ra hôm qua và việc tính toán cũng không phải đơn giản. Sự ảnh hưởng của sự cố tác động đến các chuyến bay tiếp cận hạ cánh, chuẩn bị cất cánh, chuyến bay hoãn/hủy, các chuyến bay phải quay trở lại nơi xuất phát, chuyến bay phải hạ cánh xuống sân bay dự bị và cả những chuyến bay bay qua vùng FIR.
Nguyên nhân trực tiếp cụ thể từ hệ thống hay nhân viên phải được làm rõ, vì vậy Cục trưởng Lại Xuân Thanh cho biết đã đình chỉ nhân viên trực tiếp vận hành hệ thống cấp điện và kíp trưởng của kíp trực về cấp điện tại ACC Hồ Chí Minh. Cùng với đó, Cục trưởng Cục Hàng không đã ký quyết định thành lập tổ điều tra về sự việc và các yếu tố kỹ thuật, từ đó làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm để xử lý trách nhiệm của cá nhân, tập thể có liên quan đến sự cố (nếu có).

“Vấn đề đặt ra là thiết kế hệ thống cấp điện và dự phòng đã làm đúng hay chưa? Công tác bảo dưỡng bảo hành và quy trình vận hành của hệ thống cấp điện có đúng hay không? Có lỗi gì trong vận hành hay không? Công tác đào tạo huấn luyện với nhân viên vận hành như thế nao sẽ phải tiếp tục điều tra. Cục Hàng không Việt Nam sẽ rà soát lại kế hoạch thực hiện ứng phó không lưu và các phương án ứng phó, sau đó tìm hiểu cụ thể nguyên nhân kỹ thuật thì mới biết là nguyên nhân gây hỏng UPS và làm sập toàn hệ thống điều hành bay” - Cục trưởng Lại Xuân Thanh thông tin.