Chủ Nhật, 3 tháng 2, 2013

Cháy 8 căn nhà do đốt giấy vàng mã cúng ông Táo


Một người dân sơ xuất trong lúc đốt giấy vàng mã cúng ông Táo đã gây ra vụ hỏa hoạn cực lớn thiêu rụi gần chục căn nhà và 7 chiếc xe gắn máy.

Hiện trường vụ cháy trưa 3/2
Hiện trường vụ cháy trưa 3/2
Hiện trường vụ cháy trưa 3/2
Thông tin ban đầu, khoảng 12h trưa 3/2, tại hẻm 81 đường Lương Thế Vinh (quận Tân Phú) một nhà dân tổ chức cúng ông Táo. Khi đem vàng mã ra đốt, các tàn lửa đã bay vào đống mút xốp để gần đó và nhanh chóng tạo thành một đám cháy khá lớn. Dù lực lượng tại chỗ cố gắng nhưng vẫn không thể tiếp cận.
Ngọn lửa gặp gió và thời tiết hanh khô đã lan rộng và bén sang 7 căn nhà liên tiếp. Hàng chục người cư ngụ nơi đây tháo chạy tán loạn ra ngoài. Chỉ một số ít đồ đạc được di dời kịp thời.
Một căn nhà bị đổ sập hoàn toàn
Một căn nhà bị đổ sập hoàn toàn
9 xe chữa cháy đã được huy động khẩn cấp đến hiện trường. Tất cả nguồn nước từ các trụ cứu hỏa được máy bơm công suất lớn hút nước chuyển vào hiện trường để ngăn chặn không cho ngọn lửa lan rộng. Dù cố gắng, nhưng 8 căn nhà, 7 chiếc xe máy cùng nhiều vật dụng đã bị “bà hỏa” thiêu rụi. Rất may không có thương vong về người.
7 chiếc xe máy bị thiêu rụi trơ khung
7 chiếc xe máy bị thiêu rụi trơ khung
Đến 16h chiều cùng ngày, lực lượng chức năng vẫn đang phong tỏa nơi xảy ra hỏa hoạn nhằm phục vụ công tác khám nghiệm, điều tra. Tại hiện trường ngổn ngang các vật dụng đã cháy đen. Những người sinh sống trong các căn nhà bị hỏa hoạn không tin được chuyện gì vừa xảy ra. Phía bên ngoài đường Lương Thế Vinh gần 10 chiếc xe máy và số ít vật dụng được người dân di dời ra ngoài an toàn.
Nhiều người dân bàng hoàng sau vụ cháy lớn
Nhiều người dân bàng hoàng sau vụ cháy lớn
“Tết đến nơi mà gặp phải tai họa này sao mà chúng tôi gượng dậy kịp. Tiền bạc, tài sản, giấy tờ đã thành tro bụi. Các con của tôi không biết phải sống làm sao” – Chủ một căn nhà bị cháy than thở.
Vụ hỏa hoạn xảy ra khiến các khu dân cư bàng hoàng. Hiện lực lượng chức năng đang tiếp tục xử lí vụ việc.
Một số hình ảnh về vụ cháy 8 căn nhà trưa 3/2:
Gần chục xe cứu hỏa được điều động khẩn cấp đến hiện trường
Gần chục xe cứu hỏa được điều động khẩn cấp đến hiện trường
Người dân nín thở dõi theo lính cứu hỏa
Người dân "nín thở" dõi theo lính cứu hỏa
Cảnh hoang tàn sau khi bà hỏa đi qua
Cảnh hoang tàn sau khi "bà hỏa" đi qua
Chiếc bếp lò dùng để đốt vàng mã nằm lại trước của một nhà dân bị cháy
Chiếc bếp lò dùng để đốt vàng mã nằm lại trước của một nhà dân bị cháy
Một xe máy bị lửa thiêu trơ khung, biến dạng
Một xe máy bị lửa thiêu trơ khung, biến dạng
Nhiều xe máy khác cũng bị cháy trơ khung
Nhiều xe máy khác cũng bị cháy trơ khung
Số ít hàng hóa và xe máy được giải cứu kịp thời
Số ít hàng hóa và xe máy được "giải cứu" kịp thời

Nữ sinh Hàn Quốc bị hãm hiếp tại Ấn Độ

Lại thêm một vụ hãm hiếp phụ nữ bị phanh phui tại Ấn Độ nhưng lần này rơi vào một nữ sinh Hàn Quốc. Nạn nhân khai báo bị con trai chủ khách sạn nơi cô thuê ở làm nhục khi cô tới bang Madhya Pradesh, miền Trung Ấn Độ.

 Hàng ngàn thanh niên Ấn Độ biểu tình chống nạn tấn công tình dục phụ nữ. 
 Hàng ngàn thanh niên Ấn Độ biểu tình chống nạn tấn công tình dục phụ nữ.  
Một sĩ quan cảnh sát cấp cao cho biết cô gái đã trình báo vụ việc với cảnh sát vào tuần trước.
"Vụ việc xảy ra từ tháng trước nhưng mãi tới tuần vừa rồi, nữ sinh Hàn Quốc mới trình báo vụ việc cho cảnh sát. Cô ấy nói đã bị con trai chủ khách sạn làm nhục khi thuê phòng ở tại đây trong thời gian tới bang Madhya Pradesh tham quan công viên quốc gia Bandhavgarh", viên sĩ quan cho biết.
Cũng theo sĩ quan trên, cảnh sát Ấn Độ đang thu thập chứng cứ điều tra song chưa có lệnh bắt giữ nào được đưa ra.
Đại sứ quán Hàn Quốc tại Ấn Độ cũng đã được thông báo vụ việc.
Đây là vụ hãm hiếp mới nhất ở Ấn Độ sau hàng loạt vụ việc bị phanh phui gần đây. Trước đó, hàng vạn phụ nữ và thanh niên Ấn Độ đã rầm rộ biểu tình sau khi xảy ra vụ hãm hiếp tập thể tàn bạo một nữ sinh y khoa Ấn Độ cũng 23 tuổi trên một chuyến xe buýt chạy đêm 16/12, khiến nạn nhân tử vong sau đó 2 tuần tại Singapore vì đa chấn thương.
Theo kế hoạch, vào thứ Ba tới, một tòa án đặc biệt của Ấn Độ sẽ mở phiên xét xử 5 trong 6 bị cáo tham gia vụ tấn công tình dục nữ sinh y khoa với các cáo buộc hãm hiếp, giết người. Nội dung cáo trạng có ghi rõ lời khai của người bị hại khi còn sống trên giường bệnh, các bằng chứng và kết quả giám định pháp y.
Nếu bị kết tội, cả 5 bị cáo sẽ phải đối mặt với án tử hình. Trong khi đó, bị cáo thứ sáu có thể được hưởng mức án nhẹ hơn nhiều, tối đa lên tới 3 năm, do chưa đủ tuổi thành niên tại thời điểm thủ ác.
Ấn Độ là một trong những quốc gia có tỷ lệ tấn công tình dục cao nhất thế giới với trung bình cứ hai phút có một vụ xảy ra.

Động đất mạnh rung chuyển đông bắc Nhật Bản

Một trận động đất mạnh 6,4 độ richter đã làm rung chuyển tỉnh Hokkaido của Nhật Bản vào đêm qua nhưng chưa rõ con số thương vong.

Bản đồ thể hiện điểm xảy ra động đất ở Hokkaido, đông bắc Nhật Bản.
  Bản đồ thể hiện điểm xảy ra động đất ở Hokkaido, đông bắc Nhật Bản. 
Cơ quan thăm dò địa chất Mỹ cho biết trận động đất xảy ra vào khoảng 23h17 theo giờ địa phương nhưng không có cảnh báo sóng thần.
Động đất đã làm rung chuyển toàn bộ tỉnh Hokkaido nằm ở cực bắc Nhật Bản. Tâm chấn nằm ở độ sâu 125 km, ban đầu được xác định ở tọa độ 42,5 độ vĩ bắc và 143,7 độ kinh đông.
Cơ quan Khí tượng Nhật Bản cho biết trận động đất được xếp ở cấp số 5 trong thang độ động đất của Nhật Bản. Khi động đất xảy ra, người ta đã cảm nhận rõ các rung chấn mạnh ở toàn bộ khu vực Đông Bắc Nhật Bản, bao gồm cả thủ đô Tokyo.
Tuy nhiên, hiện các cơ quan chức năng chưa phát hiện dấu hiệu bất thường nào tại các nhà máy điện hạt nhân ở khu vực này, kể cả tại nhà máy hạt nhân Tomari ở tỉnh Hokkaido và một số nhà máy khác ở tỉnh kế cận Aomori.

Nhìn lại màn tỏa sáng của Rooney tại Craven Cottage


 

Rooney tiếp tục tỏ ra có duyên với mành lưới của Fulham, mới tuần trước anh ghi cú đúp giúp "Quỷ đỏ" loại đội chủ sân Craven Cottage khỏi FA Cup, đến trận đấu đêm qua, anh ghi bàn duy nhất giúp MU giành trọn 3 điểm.

Van Persie và Rooney trước trận đấu tại Craven Cottage
Van Persie và Rooney trước trận đấu tại Craven Cottage

Van Persie và Rooney trước trận đấu tại Craven Cottage
Nani có trận đấu đầu tiên ra sân trong đội hình chính thức sau thời gian dài nghỉ dưỡng thương và ngồi dự bị

Van Persie và Rooney trước trận đấu tại Craven Cottage
Phút thứ 8, Evra bỏ lỡ cơ hội mở tỷ số của trận đấu, anh sút đập xà khi chỉ cách khung thành khoảng 5m

Van Persie bị hậu vệ đội chủ nhà chăm sóc khá kỹ lưỡng
Van Persie bị hậu vệ đội chủ nhà chăm sóc khá kỹ lưỡng

Rooney cũng tỏ bỏ lỡ vài cơ hội ghi bàn ngon ăn
Rooney cũng bỏ lỡ vài cơ hội ghi bàn ngon ăn

Phút 43, dàn đèn tại Old Trafford bất ngờ tắt lịm
Phút 43, dàn đèn tại Craven Cottage bất ngờ tắt lịm

Trong khi đèn trên khán đài vẫn còn sáng
Trong khi đèn trên khán đài vẫn còn sáng

Các trọng tài nhanh chóng quyết định tạm dừng trận đấu
Các trọng tài nhanh chóng quyết định tạm dừng trận đấu

Alex Ferguson lo lắng khi suốt thời gian đầu hiệp 2, MU vẫn chưa thể có bàn thắng
Alex Ferguson lo lắng khi suốt thời gian đầu hiệp 2, MU vẫn chưa thể có bàn thắng

Chicharito được tung vào sân từ giữa hiệp 2 để tăng sức công
Chicharito được tung vào sân từ giữa hiệp 2 để tăng sức công

Van Persie có một ngày thi đấu thi đấu không có duyên ghi bàn
Van Persie có một ngày thi đấu thi đấu không có duyên ghi bàn

Phút 79, Rooney tỏa sáng và giúp MU vượt lên dẫn trước
Phút 79, Rooney tỏa sáng và giúp MU vượt lên dẫn trước

Bàn thắng duy nhất của Warra đã giúp MU giành chiến thắng
Bàn thắng duy nhất của Warra đã giúp MU giành chiến thắng

Nhìn lại trận thua đẫm nước mắt và cả đổ máu của Chelsea

Làm khách trước Newcastle, một đội bóng thi đấu khá bấp bênh từ đầu mùa, nhưng Chelsea đã không có được chiến thắng như kỳ vọng, họ đã thất gặp thất bại cùng một chấn thương nặng (có vẻ như vỡ mũi) của Demba Ba.

Một CĐV đội chủ nhà mặc chiếc áo rất đặc biệt, một nửa là áo tuyển Pháp một nửa là áo của Newcastle
Một CĐV đội chủ nhà mặc chiếc áo rất đặc biệt, một nửa là áo tuyển Pháp một nửa là áo của Newcastle

Một CĐV đội chủ nhà mặc chiếc áo rất đặc biệt, một nửa là áo tuyển Pháp một nửa là áo của Newcastle
Ở kỳ chuyển nhượng mùa Đông vừa qua, hàng loạt các cầu thủ quốc tịch Pháp đã gia nhập Newcastle và họ được chào đón nhiệt tình

Demba Ba gặp lại các đồng đội cũ sau gần 1 tháng chia xa
Demba Ba gặp lại các đồng đội cũ sau gần 1 tháng chia xa

Chelsea chịu sức ép lớn từ các đợt tấn công của đội chủ nhà
Chelsea chịu sức ép lớn từ các đợt tấn công của đội chủ nhà

Gutierrez mở tỷ số cho đội chủ nhà
Gutierrez mở tỷ số cho đội chủ nhà

Bàn thắng giải tỏa lớn sức ép tâm lý cho các cầu thủ Newcastle
Bàn thắng giải tỏa lớn sức ép tâm lý cho các cầu thủ Newcastle

Demba Ba đã có ngày trở lại vô cùng đen đủi
Demba Ba đã có ngày trở lại vô cùng đen đủi

Sau pha cao chân của Coloccini, máu mũi của Demba Ba đã tuôn trào
Sau pha cao chân của Coloccini, máu mũi của Demba Ba đã tuôn trào

Sau pha cao chân của Coloccini, máu mũi của Demba Ba đã tuôn trào
Theo các thông tin được tiết lộ, tiền đạo người Senegal đã bị vỡ mũi, anh nhanh chóng được thay thế bằng Torres

Sau pha cao chân của Coloccini, máu mũi của Demba Ba đã tuôn trào
Chelsea bắt đầu hiệp 2 khá tốt, Lampard ghi bàn thứ 10 ở mùa giải năm nay và giúp Chelsea san hòa 1-1. 6 phút sau, Mata giúp đội khách vươn lên dẫn trước

Sissoko giúp đội chủ nhà san hòa 2-2 sau một pha phản công mẫu mực của đội chủ nhà ở phút 68
Sissoko giúp đội chủ nhà san hòa 2-2 sau một pha phản công mẫu mực của đội chủ nhà ở phút 68

Sissoko giúp đội chủ nhà san hòa 2-2 sau một pha phản công mẫu mực của đội chủ nhà ở phút 68
Vẫn là cầu thủ vừa gia nhập Newcastle, phút 90, cú sút của anh từ bên ngoài vòng cấm đã hục gục được Cech để ấn định chiến thắng 3-2 cho "Chích chòe"

Tiền vệ người Pháp đã có trận thứ 2 trong màu áo Newcastle và anh trở thành người hùng
Tiền vệ người Pháp đã có trận thứ 2 trong màu áo Newcastle và anh trở thành người hùng

Tiền vệ người Pháp đã có trận thứ 2 trong màu áo Newcastle và anh trở thành người hùng
Benitez đắng cay nhận thất bại. Những trận thua đau đớn như thế này càng khiến Benitez rất dễ bị HLV Ambramovich tống cổ vào Hè tới, khi hai bên hết hợp đồng

Xuân bay lên

Bầu trời hoa, mặt đất hoa, quả còn ngũ sắc đi đường cầu vồng. Xuân ấm từ bàn tay đến bàn tay. Trong mắt, cả bầu trời lung linh sắc nắng. Quả còn đang chở xuân bay lên hay xuân có đôi cánh diệu kỳ? Tất cả hòa nhịp lên xuống, nhận trao đưa đón.

Xuân bay lên

Mùa xuân mùa của hoa; với Tây Bắc thì đào, ban thường trực khắp núi rừng, mường trên mường dưới. Đào đỏ, ban trắng từ thấp lên cao, từ vườn lên núi, lên đám mây; đám mây như con gái mười tám hồng hào và trắng trong để dưới bầu trời ấy niềm vui, khát khao ấm no mùa vụ, lứa đôi hạnh phúc cứ bay bay.

Hãy xem một đám ném còn ở một bản rất sâu của một xã vùng sâu. Già trẻ, gái trai, bầu trời mặt đất dường như bị xóa nhòa; ngôn ngữ chỉ còn là cười, thỉnh thoảng rộ tiếng ồ lên. Quả còn là chủ nhân xuân - này cả năm đầu tắt mặt tối, này ánh mắt bao lần mà chưa kịp nói… ra vòng xuân điều ấy nhẹ bâng. Vâng, rất nhẹ từ trong khí huyết những đường li ti trong tim, mình nghe thấy mình lâng lâng một cảm giác mới mẻ.
Quả còn cửa ngõ đón tất cả những gì trước đó vào cuộc chơi. Người ngoài khó lý giải tại sao động tác đơn điệu, lặp đi lặp lại; quả còn chẳng gắn chíp, bộ vi xử lí nào, chỉ là túi vải, ruột hạt bông, những đuôi tua rua xanh đỏ; sân bãi cũng chỉ là bãi đất thường ngày giữa bản (có khi ruộng là ruộng rạ)… thế mà chơi từ sáng đến trưa, từ chiếu đến tối.
Ở miền xuôi, các trò chơi dân gian phần nhiều phải do chính quyền, đoàn thể đứng ra tổ chức, còn miền núi Tây Bắc, Tết đến xuân về, chẳng cần ban nọ ban kia vẫn chơi. Dẫu có tí chút mai một nhưng về cơ bản những trò từ xưa xưa lắm vẫn còn nguyên bản sắc. Ném còn là một minh chứng như thế. Gốc tích, xuất phát dân gian của ném còn hay những trò chơi khác đều có, rất lao động và cũng rất nhân văn.
Xuân bay lên
Xuân tiếp xuân, thế hệ nối thế hệ, bao nhiêu là vật đổi sao dời, nhà sàn mái gianh thành mái ngói, đi ngựa đi chân được thay nhiều bằng xe máy, trẻ con biết nói tiếng Anh, biết vào mạng… thế mà quả còn vẫn còn, chơi còn vẫn là món ăn ngày Tết không thể thiếu. Cái mẫu số chung của sự bất diệt này chính là cuộc sống cộng đồng. Ruộng nương riêng nhưng liền bờ, mái nhà riêng nhưng bếp lửa câu chuyện rì rầm phải có nhiều tay về hơ…
Quả còn không thể ném một mình từ cái nền gốc ấy. Ai đứng xem ném còn, được quả còn mời thử; ai đút tay túi quần, ai đùn đẩy chị em, quả còn rơi vào đầu đấy… Không thể là người ngoài khi đã cách cái vòng xuân một tiếng gió. Quả còn như người miền núi không biết mời hay, nói có cánh nhưng bao nhiêu phần phật váy áo đang đến, gió nắng đứng im, quả còn như cánh chim lên đến đỉnh mắt rồi! Vào đi vào đi, rồi sẽ đôi từng đôi, tay liền mây.
Quả còn như sợi dây trên không. Nắng mật ong, gió ngọt ngào không muốn đằng trước đằng sau một li… thế thì cùng đi, quả còn thành tròn, trong tay, hút xa, trong tay bay bổng. Xuân đang bay lên, ai cũng có trong mình một đôi cánh.

Nhạt nhòa văn vật

Làng tôi bây giờ nhiều nhà đến Tết họa chăng mới có tiếng người. Nghĩ mà xót. Chỉ trừ thuở đói kém kinh hoàng năm 1945 mới có chuyện bỏ làng dắt díu nhau bỏ xứ đi làm ăn chứ thời bom Mỹ dội xuống, dân quê tôi vẫn bám trụ bền bỉ.

Lâu lắm mới về quê ăn Tết, nên tôi bất ngờ khi thấy người chú bày biện đủ thứ trên bàn thờ nhưng không treo câu đối hay những bộ tranh Xuân - Hạ - Thu - Đông như thuở nào. Chú tôi bảo: “Anh đi lâu ngày về nên lạc hậu chuyện làng. Bây giờ ai chơi câu đối nữa!”.
Hóa ra thật. Làng tôi bây giờ thật khó tìm được những nhà chơi tranh Tết. Bàn thờ bày la liệt những hộp bánh xanh đỏ tím vàng sặc sỡ rồi thì bia lon, xúc xích, toàn những thứ con cháu mua từ siêu thị gửi về làm quà.
Nhạt nhòa văn vật
Làng Lệ Sơn, xã Văn Hóa, huyện Tuyên Hóa - Quảng Bình quê tôi nằm dựa lưng vào 99 ngọn núi đá vôi, mặt hướng ra hạ nguồn sông Gianh. Thuở thiếu thời, tôi không hiểu vì sao cái làng bé nhỏ, nơi cứ đến mùa là các o, các dì lại dắt díu nhau nhảy tàu vào Lệ Thủy mót lúa; đàn ông thì vượt hàng bao nhiêu ngọn núi cao chọc trời để đi hái trái mít rừng về băm nhỏ, phơi khô, hấp cơm ăn cho qua bữa, vậy mà hàng trăm năm trước đã từng đứng đầu trong tám ngôi làng nổi danh văn vật nhất đất Quảng Bình (Sơn, Hà, Cảnh, Thổ, Văn, Võ, Cổ, Kim).
Lớn lên một chút, tôi được ba giải thích rằng đúng là Lệ Sơn không người kiệt xuất, không di tích, không của ngon vật lạ nhưng từ xưa dân trí đã rất cao. Mà thật, các cụ ở làng tôi hầu như tinh thông Tam tự kinh và Minh tâm bảo giám. Ngoại tôi ngày hai bữa xa xỉ nhất cũng chỉ có ruốc với đậu phụng thế mà đọc Truyện Kiều, Chinh phụ ngâm cứ làu làu. Trước Cách mạng Tháng Tám, khi cả nước có tới 80% dân số mù chữ thì Lệ Sơn xem như đã hoàn toàn xóa nạn mù chữ.
Nhưng ấn tượng nhất với tôi vẫn là khi xuân về Tết đến. Năm nào cũng vậy, dù gặp lúc đói kém đến mấy, ba tôi cũng dành dụm ít tiền mua dăm đôi câu đối Tết, những bộ tranh cá chép trông trăng hay mai tùng cúc trúc... nên bàn thờ gia tiên sáng sủa hẳn lên. Lớn lên, vào Huế học đại học, gặp phải những năm đói quay quắt nhưng cứ Tết đến, tôi lại bán suất gạo bao cấp ít ỏi để mua về cho ba mấy bức tranh xuân. Ba tôi vui lắm.
Ký ức Tết làng trong tôi là ngọt lừ những cam voi, cam sành, quýt, mít. Cứ chiều 30 Tết, nội bắt tôi lần lượt bưng đồ cúng tới hàng chục nhà, mỗi nhà là một thẻ nhang nhỏ, trái cam mọng nước và cút rượu trắng. Bây giờ thì làng tôi khó mà tìm ra vườn nào còn cam. Lũ lụt không còn đem phù sa về làm xanh cây trái nữa mà ngày càng khiến vườn tược nghèo kiệt. Ngày Tết, chợ cũng bán đầy cam, đầy bưởi đấy nhưng là hàng đưa từ tận đẩu tận đâu về, nghe nói toàn là trái cây Trung Quốc.
Có điều gì đó đang chuyển dịch trong sâu thẳm làng tôi!
Suốt đời bôn ba, gia đình mới làm được căn nhà tươm tất nhưng chưa được bao năm thì anh tôi mất, rồi chị cũng đi theo. Nhà có đến sáu bảy đứa con nhưng đứa làm Đà Nẵng, đứa sống Sài Gòn, không ai chịu về quê. Thành ra, căn nhà bề thế một đời anh chị tôi ky cóp bỗng như cái nhà hoang, xóm giềng thương lâu lâu ghé vào nhang khói. Được mấy ngày Tết, con cái dắt díu nhau về vui vầy vài ba bữa rồi lại kéo nhau đi hết.
Nhạt nhòa văn vật
Làng tôi bây giờ nhiều nhà đến Tết họa chăng mới có tiếng người. Nghĩ mà xót. Chỉ trừ thuở đói kém kinh hoàng năm 1945 mới có chuyện bỏ làng dắt díu nhau qua Lào, Thái Lan làm ăn chứ thời bom Mỹ dội suốt ngày như thế mà dân quê tôi vẫn bám trụ bền bỉ. Bây giờ thì dân Lệ Sơn đã không còn lạ gì chuyện thu hoạch lúa tấn, hộ nghèo còn nhiều nhưng cảnh cơm độn đã thành dĩ vãng. Từ đầu đến cuối làng, đường sá đã khang trang, điện về tận nhà, xe máy chạy đầy đường..., thế mà con em dắt díu nhau đi hết nên chỉ còn toàn ông già, bà lão. Ít thanh niên nên làng buồn hẳn. Cảnh ngày Xuân hào hứng với đua thuyền, đá bóng nhạt dần.
Thằng cháu tôi phân trần: “Ngày xưa, cả nhà làm được vài tạ lúa một năm đã là mừng. Bây giờ làm ra lúa tấn đấy nhưng bán chỉ được vài triệu đồng. Cả năm xoay xở tất tần tật nhờ vào chừng ấy. Đi làm ăn xa khổ thật nhưng có tiền mặt vẫn sướng hơn”.
Cháu tôi có lý. Mấy năm nó ở nhà, Tết đến chỉ biết trông chờ bán con heo hoặc dăm tạ lúa nên đến cái áo mới cũng không dám mua. Bây giờ, anh em rủ nhau vào Nam làm ăn, khổ vẫn hoàn khổ nhưng Tết đến đứa nào cũng dắt lưng dăm triệu đồng, kéo nhau về quê mặt cứ hơn hớn. Đưa cho cha mẹ phòng thân tuổi già thì ít mà vung vẩy hào phóng thì nhiều nên cứ Tết đến là ở làng quê nghèo khó này bỗng có lắm kẻ hóa chơi sang.
Thằng út con thím tôi về quê ăn Tết với một chiếc xe máy Trung Quốc. Hắn vênh váo cưỡi xe lượn khắp làng, đến chỗ nào cũng kiếm cớ uống vài lon bia, nói năng trên trời dưới đất cứ như khi ở miền Nam hắn là dân chơi thứ thiệt. Mấy ai biết hắn làm công nhân một nhà máy giày da ở Bình Dương, công việc tối tăm mày mặt, lắm khi suốt tuần không nhìn thấy mặt trời mà thu nhập cả tháng chưa tới 3 triệu đồng. “Về quê phải ‘hoành tráng’ chứ không người ta khinh chú ơi!”- hắn bảo. Hết ba ngày Tết, mẹ hắn phải rứt ruột bán đi cả tạ đậu xanh để thằng con trai “hoành tráng” đủ tiền vô Nam.
Có điều gì đó đang chuyển dịch trong sâu thẳm làng tôi!

Mẹo duy trì eo thon trong mùa tiệc tùng

Đối với phần lớn những người ăn kiêng thì mỗi khi đi ăn ở ngoài thực sự là một thách thức không nhỏ. Khi chúng ta không thể kiểm soát khẩu phần ngay ở khâu nấu nướng thì rất khó để có thể ăn kiêng theo chế độ đã đặt ra.

Mẹo duy trì eo thon trong mùa tiệc tùng
Dưới đây là một số bí quyết giúp bạn có thể tận hưởng những bữa ăn tại nhà hàng với bạn bè và gia đình mà không sợ phá vỡ chế độ ăn kiêng của mình.

1. Ăn nửa suất

Chúng ta đều biết rằng suất ăn ở hầu hết các nhà hàng đều rất lớn. Một số món khai vị thậm chí còn đủ cho cả gia đình 4 người ăn. Vì thế, nếu có thể thì hãy ăn chung những món đó với bạn bè hoặc người thân đi cùng. Hoặc nếu không thì hãy yêu cầu người phục vụ cho một cái hộp để cất bớt một nửa suất trước khi ăn.

2. Ưu tiên món rau

Phần lớn các món khai vị đều có kèm khoai tây chiên hoặc nướng. Tuy nhiên, thay vì khoai tây thì bạn hãy yêu cầu nhà hàng phục vụ rau hoặc sa lát; Và nhớ lưu ý họ không cho bơ vào rau. Tất cả những gì bạn cần làm chỉ là yêu cầu. Phần lớn các nhà hàng sẵn sàng chế biến món ăn theo yêu cầu của khách.

3. Sa lát

Theo kết quả một số nghiên cứu thì những người bắt đầu bữa ăn với súp và sa lát thường tiêu thụ ít calo hơn trong toàn bữa ăn. Đó là lý do vì sao chúng ta nên gọi sa lát, không chỉ cho món khai vị mà cho cả món chính. Và nhớ yêu cầu nhà hàng để nước xốt bên cạnh để bạn chấm từng miếng thay vì rưới toàn bộ lên phần ăn của mình. Cách đó sẽ giúp bạn giảm bớt lượng calo hấp thụ vào cơ thể.

4. Súp

Hãy lưu ý đến thành phần của các loại súp. Ví dụ như súp chế biến với nước luộc sẽ hợp với người ăn kiêng hơn là súp kem vì súp kem chứa rất nhiều calo. Vì vậy, hãy hỏi kỹ nhân viên phục vụ về các loại súp mà họ có rồi hãy quyết định.

5. Đồ uống

Nếu bạn thích uống các loại nước giải khát (như soda) trong bữa ăn thì nên thay đổi thói quen vì loại nước này sẽ làm tăng lượng calo bạn hấp thụ vào cơ thể. Thay vào đó, hãy lựa chọn nước suối hoặc trà không ngọt vì chúng không chỉ tốt hơn cho sức khỏe mà cho cả ví tiền của bạn nữa.

6. Tránh xa đồ rán

Nếu bạn đang ăn kiêng thì chắc chắn trong thực đơn tại nhà của bạn không có nhiều đồ rán. Và cũng đừng từ bỏ thói quen nàykhi bạn đi ăn tại nhà hàng. Hãy nói “không” với các món rán và lựa chọn những món tốt hơn cho sức khỏe.

7. Không ăn buffet

Một số thực đơn buffet vẫn có những món ăn khá tốt cho sức khỏe; và nếu khả năng kiềm chế của bạn tốt thì ăn buffet hoàn toàn không ảnh hưởng gì. Tuy nhiên, đối với phần lớn mọi người thì một lựa chọn phong phú với vô vàn món ăn hấp dẫn như thế thật sự vô cùng cám dỗ. Vì thế, an toàn hơn cả là tránh xa những nhà hàng buffet thay vì đánh cược vào khả năng kiềm chế của mình.

8. Lên kế hoạch trước

Đôi khi thì cách tốt nhất để kiểm soát thực đơn của mình chính là định trước món ăn sẽ gọi ngay từ khi còn chưa đến nhà hàng. Ngày nay, với sự trợ giúp của internet và điện thoại chúng ta có thể biết thực đơn của hầu hết các nhà hàng. Nhờ thế, chúng ta có thể xem xét kỹ thành phần các món ăn và thậm chí có thể hỏi nhà hàng cách chế biến các món ăn đó. Những thông tin này sẽ giúp bạn biết món ăn nào phù hợp với chế độ ăn kiêng của mình.

Bệnh xấu ăn vì sợ xấu dáng

Hầu hết những bệnh nhân mắc chứng ăn vô độ tâm thần đều có đặc điểm: ăn kiêng vì luôn lo sợ ngoại hình không còn hấp dẫn nhưng sau một thời gian thì trở nên háu ăn không kềm lại được, ăn xong lại tự gây nôn! Tâm trạng cũng bắt đầu căng thẳng, lo lắng...

 Thường gặp ở nữ tuổi 18 – 20
Thường gặp ở nữ tuổi 18 – 20

Nếu cứ lo ăn cho đẹp chứ không phải ăn cho khoẻ, giá phải trả có khi là căn bệnh ăn vô độ tâm thần (ảnh chỉ mang tính minh hoạ). Ảnh: Hồng Thái

Cùng với chán ăn tâm thần (anorrexie) hay béo phì (obésité), ăn vô độ tâm thần (bulemie) là một dạng rối loạn ăn uống, được bảng phân loại bệnh quốc tế lần thứ 10 (ICD-10) xếp vào mã bệnh F50.2. Khác với chán ăn tâm thần là bệnh nhân không ăn nên rất gầy, và với béo phì là bệnh nhân ăn nhiều chất gây béo, trong ăn vô độ tâm thần bệnh nhân chỉ ăn nhiều trong những khoảng thời gian nhất định được gọi là “cơn”. Trong cơn, bệnh nhân mất kiểm soát hành vi ăn uống, không thể ngừng ăn hoặc không thể kiểm soát mình ăn gì và ăn bao nhiêu, nhưng không phải vì đói, vì thèm. Tuy nhiên, sau khi ăn tất cả những gì có trên bàn, bệnh nhân thường xấu hổ vì tình trạng ăn uống của mình và thường tìm cách gây nôn (móc họng) hoặc làm thức ăn tiêu đi như dùng thuốc tẩy ruột, thụt tháo, hoặc tập thể dục một cách thái quá vì sợ béo. Vài ngày sau, bệnh nhân lại lên cơn thèm ăn. Cơn ăn tái đi tái lại, một tháng xảy ra vài lần. Có khi, bệnh nhân cố gắng nhịn ăn một thời gian dài. Vì vậy, trọng lượng cơ thể nói chung bình thường. Ăn vô độ tâm thần thường gặp ở tuổi 18 – 20, nữ nhiều hơn nam ba – bốn lần.

Vì đâu nên nỗi?

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới bệnh ăn vô độ tâm thần, chủ yếu là các nguyên nhân tâm lý. Thanh thiếu niên đang trong tuổi phát triển thường quá bận rộn với hình dáng của mình, quá nhạy cảm hoặc tự ti trước những lời bình luận của gia đình, bạn bè xung quanh về ngoại hình của mình. Họ mong ước có thân hình mảnh mai, dẫn đến nhịn ăn nhịn uống thái quá. Hậu quả là dẫn đến cơn đói và ăn vô độ.

Phần lớn các trường hợp này không phát triển thành bệnh, chỉ một số có nhân cách không ổn định hoặc bị stress kéo dài, quá tự ti với bản thân mới có nguy cơ mắc trầm cảm.

Các bậc cha mẹ nên làm gì?

Thương con, cha mẹ thường bắt con cái ăn nhiều. Tuy nhiên ăn nhiều chưa phải là tốt. Ăn nhiều trong bệnh béo phì gây nhiều biến chứng tim mạch, nguy cơ đái đường. Ăn nhiều trong bệnh ăn vô độ tâm thần sẽ gây những biến chứng ngay lập tức như mất nước, truỵ tim mạch do nôn mửa, lâu dài gây trầm cảm lo âu.

Nếu thấy trẻ ăn nhiều một cách bất thường, với những biểu hiện như ăn nhiều thành cơn, ăn không phải do thèm, do đói, ăn xong lại móc họng để nôn... xảy ra vài lần trong tuần, kéo dài vài tháng thì nên đưa trẻ đến các phòng khám tâm lý xin tư vấn trị liệu.

Theo ThS.BS Trần Trung Hà
Trưởng phòng nghiên cứu khoa học – hợp tác quốc tế,
bệnh viện Tâm thần Trung ương 1

Lối sống đặc trưng của người Hà nội



Trải qua quá trình lịch sử dựng nước, giữ nước với bao thăng trầm và biến động nhưng những phẩm chất tốt đẹp và giá trị tinh thần bền vững vẫn in đậm trong lối sống của người Thăng Long - Hà Nội., đó là:
Lòng tự trọng bắt nguồn từ ý thức dân tộc, trân trọng và tự hào về truyền thống vẻ vang của tổ tiên, ông cha trong lịch sử dựng nước và giữ nước, cũng như trong quá trình cách mạng và kháng chiến. Người Hà Nội luôn luôn trân trọng và tự hào về những chiến thắng lẫy lừng chống ngoại xâm trên đất "Rồng bay".
Lòng nhân ái, khoan dung, yêu chuộng hòa bình. Lòng nhân ái của người Hà Nội vốn đã có nguồn gốc sâu xa từ chính cuộc sống, sinh hoạt và đấu tranh lâu dài của dân tộc. Đây là bản chất, đồng thời là hệ quả tất yếu của một đất nước đã buộc phải giành đến hơn một nửa thời gian lịch sử của mình để đối phó với chiến tranh.
Nghị lực, trung thực, thẳng thắn và giàu nghĩa khí. Người dân ở các vùng của đất nước đưa nghề thủ công về Hà Nội, tạo thành nghề 36 phố phường sầm uất. Nghị lực của người Hà Nội còn được thể hiện ở con đê ngăn lũ sông Hồng đắp suốt chiều dài lịch sử ngàn năm xây dựng đô thành.
Óc thực tế, sáng tạo và nhạy cảm với cái mới. Do hoàn cảnh đô thị hội tụ người bốn phương nên khách quan đòi hỏi người Hà Nội có đầu óc thực tế, thể hiện ở các mặt: Xem xét tính toán trong làm ăn để có lợi nhiều. "Khéo tay hay làm, đất lề Kẻ Chợ" là câu ngạn ngữ quen thuộc ca ngợi tài hoa, sáng tạo của những người thợ thủ công kinh thành. Người Hà Nội xưa và nay có khả năng thích nghi rất nhanh, rất nhạy cảm, khá năng động và không ngại tiếp nhận những cái mới và tìm tòi, cải tiến, sáng tạo thành cái của mình. Điều này thể hiện trong các công trình kiến trúc, văn hóa, trong việc du nhập các luồng tư tưởng tôn giáo, không chỉ tiếp xúc giao lưu với các nền văn hóa phương Bắc mà cả với nền văn hóa phương Tây...
Trọng học thức, chuộng cái đẹp. Chính vì Hà Nội là nơi hội tụ và đỉnh cao của nền văn hóa dân tộc, nên vùng đất và con người Thăng Long cũng là nơi có tinh thần ham học và quý trọng trí thức. Do sống trong môi trường của đô thành, lại có học vấn khá nên người Hà Nội cảm nhận được vẻ đẹp từ thiên nhiên, cảnh quan môi trường, kiến trúc nghệ thuật, thích thưởng ngoạn những nơi thiên nhiên đẹp, những bức tranh đẹp.
Thanh lịch. Nói đến vẻ đẹp của người Hà Nội là nói đến nếp sống thanh lịch hay: Lịch sự, tinh tế trong cách ứng xử, giao tiếp, xử lý các mối quan hệ một cách mềm mại, uyển chuyển mà hiệu quả cao. Sự thanh lịch của người Hà Nội được thể hiện qua từng lời nói. Cái thanh, cái đẹp của tiếng nói Hà Nội ở chỗ chuẩn xác, phát âm đúng, mẫu mực cho cả nước. Nét thanh lịch của người Hà Nội được thể hiện ở trang phục. Trong trang phục của cả nam và nữ, của người già và trẻ em… luôn giữ được vẻ trang nhã, hài hòa, giản dị và mỗi người ăn vận đúng với vị thế xã hội và nghề nghiệp của mình. Trang phục áo dài của thanh nữ Hà Nội vẫn là nét đẹp tiêu biểu của người phụ nữ Việt Nam. Trong ăn uống của người Hà Nội thể hiện nét thanh lịch ở trình độ thẩm mỹ cao, sự tinh tế trong công việc chế biến thức ăn. Chính chất sành điệu trong ăn uống ấy mà người Hà Nội đã sáng tạo nhiều món ăn nổi tiếng trở thành đặc sản Hà thành như: Phở, bún thang, bún ốc, chả cá, bánh cuốn Thanh trì, chè kho, cốm vòng, bánh tôm Hồ Tây…
 Những đặc trưng về lối sống của người Hà Nội trải qua lịch sử trên cho thấy: có những đặc trưng truyền thống đã trở thành giá trị văn hóa, có đặc trưng truyền thống không có giá trị văn hóa. Nắm được, nhận thức được các đặc trưng truyền thống, để chọn lọc, phát huy và phát triển những nét truyền thống văn hóa bền vững và gạt bỏ những nếp truyền thống xấu là trách nhiệm của mỗi chúng ta hôm nay.

Tổng quan phong tục người Hà Nội



Năm 1010, mới lên ngôi được 5 tháng, Lý Công Uẩn đã ban chiếu hỏi ý kiến triều đình về việc dời đô. Bài chiếu có đoạn nói về vị thế của miền đất sau này sẽ mang tên gọi có ý nghĩa “Rồng lên”: “ ... Thành Đại La ở vào chính giữa trời đất, có cái thế rồng cuộn, hổ ngồi, đã đúng ngôi nam bắc đông tây lại tiện thế nhìn sông tựa núi.
Cơ sở địa lý - lịch sử
Năm 1010, mới lên ngôi được 5 tháng, Lý Công Uẩn đã ban chiếu hỏi ý kiến triều đình về việc dời đô. Bài chiếu có đoạn nói về vị thế của miền đất sau này sẽ mang tên gọi có ý nghĩa “Rồng lên”:
“ ... Thành Đại La ở vào chính giữa trời đất, có cái thế rồng cuộn, hổ ngồi, đã đúng ngôi nam bắc đông tây lại tiện thế nhìn sông tựa núi.
Đất ấy rộng mà bằng phẳng, cao ráo mà sáng sủa; dân cư không phải cái nạn tối tăm ẩm thấp, muôn vật cực kỳ giầu thịnh đông vui. Xem khắp nước Việt, đó là đất danh thắng, thật là đô hội trọng yếu để bốn phương sum họp và là đô thành bậc nhất đáng mặt làm kinh sư cho muôn đời ”.
Quần thần hoan nghênh, và vào mùa thu năm đó, kinh đô được dời ra Đại La và tên mới được đặt là Thăng Long thành. Kể ra thì vùng danh thắng ấy, từ lâu đã cùng các địa phương khác góp phần làm nên sự thịnh vượng của đất nước, ít ra là từ khi trở thành phụ cận của kinh đô Cổ Loa lịch sử, rồi khi bị Bắc thuộc với các tên gọi Tống Bình, Tống Châu rồi Đại La thành. Tuy nhiên, phải từ 1010 trở đi, Thăng Long mới tỏ rõ là một đô thành lớn nhất nước Việt Nam trong nhiều thời kỳ lịch sử và có một cốt cách văn hoá rất độc đáo, rất riêng. Được vậy là do vùng đất này có những ưu thế:
Đó là một đồng bằng cao ráo, tiện lợi cho việc xây dựng. Dải đất ấy nằm ở giao điểm một mạng lưới sông ngòi để lên rừng xuống biển, sang Bắc vào Nam đều dễ dàng, trở thành một đầu mối giao thông tiện lợi cho việc phát triển kinh tế cũng như giao lưu văn hoá. Đấy là còn chưa kể rằng, vùng đất đó khá mầu mỡ, đủ điều kiện canh tác nuôi sống đông đảo cư dân. Và cuối cùng, Thăng Long, ấy là nơi tụ hội nhân tài, kết tụ tinh hoa khắp bốn phương, để làm thành nơi đô hội phồn thịnh.
Với những thuận lợi trên, cùng với năm tháng, Thăng Long - Hà Nội trải qua bao thăng trầm, để đến nay là một thủ đô phát triển từng được Chính phủ tặng danh hiệu “Thủ đô anh hùng” và được Uỷ ban Giáo dục Khoa học Văn hoá (UNESCO) Liên hiệp quốc tặng danh hiệu “Thành phố vì hoà bình”.
Là trung tâm chính trị, văn hoá, kinh tế hàng ngàn năm, nên Hà Nội nhất định phải trở thành đầu mối giao lưu của các vùng miền trong cả nước. Trong các mối giao lưu này, có giao lưu về văn hoá, về phong tục tập quán, nhờ đó, lối sống “trăm miền” đã hoà thành lối sống Kinh Kỳ - Thăng Long - Hà Nội. Cho nên phong tục tập quán của Hà Nội đa dạng, phong phú. Tuy nhiên trong đó cốt lõi vẫn là kế thừa và phát triển những nhân tố hợp lý, đẹp đẽ của phát triển tập quán của cộng đồng người Việt.
Vì là Kinh Kỳ, Thủ đô, trung tâm chính trị, văn hoá, kinh tế của một nước nên bên cạnh sự giao lưu văn hoá trong phạm vi nội địa còn có sự thâm nhập những giá trị văn hoá từ bên ngoài nhất là các nước đã có những tiếp xúc lịch sử với Việt Nam, Hà Nội (như Trung Quốc, Pháp trước kia hoặc Liên Xô, Hoa Kỳ thời hiện đại).
Cơ sở cư dân
Muốn xét những phong tục tập quán của một vùng thì điều kiện không thể thiếu là phải tìm hiểu những chủ thể đã sáng tạo ra các lề thói sống của vùng đó. Còn chưa tìm hiểu kỹ nguồn gốc, quá trình hình thành và đặc tính của của cộng đồng dân cư, thì còn chưa thể nói đến những cơ sở làm nên nét đặc trưng của tập quán, phong tục của một vùng quê nói chung, và của vùng đất Thăng Long - Hà Nội nói riêng.
Cư dân Thăng Long - Hà Nội thật không thuần nhất. Dải đất này nếu tính từ khi ra khỏi ẩn số của lịch sử thì là từ thế kỷ thứ V. Nhưng hỏi liệu bao nhiêu gia đình có từ ngày đó và tồn tại đến nay ở Hà Nội thì câu hỏi ấy không ai trả lời được. Thậm chí, cũng chưa ai trả lời được câu hỏi có bao nhiêu gia đình đã hiện diện tại Hà Nội từ khi bắt đầu là kinh đô Thăng Long (1010) thì cũng không có cứ liệu.
Kể ra, ở những làng ngoại thành và ven đô cũ (nay đa số đã nằm trong nội thành) mà là thuộc những phường nông nghiệp cổ thì cư dân ít xáo trộn nên có nhiều gia đình còn giữ được gia phả ngược lên đến tận thế kỷ XV, XVI. Như ở làng Trung Tự vốn thuộc phường Đông Tác xưa, nay là phường Trung Tự quận Đống Đa có họ Nguyễn (của những học giả Nguyễn Văn Lý, Nguyễn Hữu Kha...). Gia phả mà dòng tộc này còn giữ được cho biết: họ vốn gốc tự Gia Miêu, Thanh Hoá, ra cư trú tại Trung Tự từ thời Lê Thánh Tông (thế kỷ XV) và đến nay (2004) trẻ nhất là thế hệ thứ 18. Hay phả hệ của họ Phạm ở Đông Ngạc (Vẽ), huyện Từ Liêm - một gia tộc lớn với những chi Phạm Gia, Phạm Quang, có nhiều danh nhân, bác học - cũng ghi là gốc ở làng Đông Biện, Thanh Hoá, ra cư trú tại Vẽ từ cuối thế kỷ XIV đầu thế kỷ XV, nay trẻ nhất là thế hệ thứ 18. Còn họ Nguyễn ở làng Vân Điềm, huyện Đông Anh - dòng họ đã sản sinh ra các bậc đại nho như Nguyễn Án, Nguyễn Tư Giản và nhà viết tiểu thuyết lịch sử tài danh Nguyễn Triệu Luật - thì lại coi cụ Nguyễn Thực (1553 - 1637) là tổ thứ 1 và nay trẻ nhất là đời thứ 17 (gia phả còn cho biết đây chính là dòng dõi nhà Lý bị nhà Trần đổi ra họ Nguyễn; có điều là thời gian quá xa nên không rõ tên họ các cụ tổ họ Lý).
Đó là trường hợp những nơi ít biến động dân cư. Còn các khu vực vốn là những phường thương nghiệp và thủ công ở ven cửa Sông Hồng và ven Sông Tô (nay là khu vực các quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng) thì dân cư xáo trộn nhiều. Người buôn bán và người làm hàng thường ít khi trụ nhiều đời ở một địa điểm. Là bởi hai lý do: một là phá sản, phải bật đi cầu thực ở tha phương; hai là, trong trường hợp ngược lại, do khá giả lên mà có nhu cầu tìm những nơi ở khác, sang trọng rộng rãi hơn, thuận tiện hơn cho kinh doanh, thậm chí chuyển hẳn sang tỉnh khác để làm giầu. Trong thực tế, nào có thiếu gì những trường hợp đúng như điều ghi nhận của câu ngạn ngữ cũ: “Ai giàu ba họ, ai khó ba đời!”. Việc hưng thịnh hay sa sút trong kinh doanh đâu có hiếm. Đấy là còn chưa kể đến hiện tượng nhiều con em các gia đình ở khu vực này thi đỗ, đi làm quan ở các tỉnh xa rồi cư ngụ luôn tại đấy, đôi khi kéo theo cả họ hàng đến ở cùng. Và luồng nhập cư vào Thăng Long cũng lại luôn diễn ra rất thường xuyên.
Thời nào cũng vậy, người “tứ chiếng” cũng vẫn đổ về Thăng Long - Hà Nội làm ăn. Có lần, vào thời Lê Thánh Tông, thế kỷ XV, dân các trấn về Thăng Long đông quá khiến triều đình toan đuổi tất cả về nguyên quán. Chỉ đến khi biết rằng chính họ là nguồn cung nạp thuế quan trọng và làm ra nhiều sản phẩm cần thiết thì nhà vua mới xét lại mà đuổi riêng bọn du thủ du thực vô nghề nghiệp mà thôi. Hay như thế kỷ XVIII, trong Thượng Kinh phong vật chí cũng phải ghi: “Khách bốn phương, những người thích nơi Thượng kinh đua nhau đến ở quanh cả kinh đô, không lúc nào ngớt, đều cố nhanh chân rảo bước mà đến như tranh đến kinh đô nước Yên xưa”.
Có thể nêu một ví dụ: ở ngõ Phất Lộc nay thuộc quận Hoàn Kiếm còn có một ngôi nhà thờ họ Bùi Huy là một họ lớn, nổi lên ở Thăng Long từ đầu thế kỷ XVIII và cho tới nay họ vẫn có nhiều thành viên thành đạt cả trong và ngoài nước. Họ Bùi ấy vốn không phải gốc ở ngõ này. Và cái tên Phất Lộc cũng không phải tên gốc của ngõ đó. Đây vốn là ngõ Phúc Lộc thuộc huyện Thọ Xương.
Cuối thế kỷ XVII đầu thế kỷ XVIII, có một dòng họ Bùi quê quán làng Phất Lộc thuộc huyện Đông Quan, tỉnh Thái Bình lên Thăng Long ngụ ở cái ngõ lúc bấy giờ còn gọi là Phúc Lộc. Sau đó, con cháu phát đạt, người làm quan, người buôn bán giầu có, nên mua được phần lớn đất thổ cư trong ngõ. Sau đó, người làng Phất Lộc Thái Bình cũng theo gương ấy kéo ra ngụ cư tại đây, do vậy hầu hết đất ngõ thuộc về người Phất Lộc và đến một lúc nào đó, con ngõ được gọi là Phất Lộc. Nếu tính từ ông cụ tổ họ Bùi lên Thăng Long đến nay thì người trẻ nhất của dòng họ Bùi trong ngõ là đời thứ 11 (gia phả còn ghi được 8 đời trước đó ở Phất Lộc, Thái Bình).
Còn đây là một ví dụ khác: họ Đỗ Đức vốn ở phường Thịnh Quang (nay vẫn mang tên này, thuộc quận Đống Đa), sau có một chi di vào làng Hạ Đình, thuộc xã Nhân Mục, nay thuộc quận Thanh Xuân. Theo gia phả ghi lại thì cụ tổ thứ nhất của họ này có thể là ở Lạc Đạo (Hưng Yên) di sang Thịnh Quang từ cuối thế kỷ XVI, đầu thế kỷ XVII. Họ này từng có ông Đỗ Chân Thiết, một chiến sĩ của phong trào Đông du Phan Bội Châu, bị Pháp bắt xử tử, có bà Đỗ Thị Tâm đảng viên Quốc dân đảng Nguyễn Thái Học, bị bắt và đã tự sát trong nhà tù Hoả Lò để phản đối chế độ nhà tù thực dân. Gần đây, có nhà văn Đỗ Đức Thu nổi tiếng thời 1938 - 1945.
Nhưng trong thực tế lịch sử, vẫn còn một nguồn cư dân khác gia nhập vào cộng đồng Thăng Long - Hà Nội. Đó là những người nước ngoài đến lập nghiệp ở nơi đây. Phần lớn trong số họ là người Hoa. Không kể những người Hoa mà tổ tiên sang Việt Nam, cư ngụ ở Đại La từ thời Bắc thuộc mà chỉ kể những người Hoa được phép sinh sống ở Thăng Long trải qua các triều Lý, Trần, Lê, thì sử cũ cũng đã từng ghi: năm 1274, có 30 thuyền người Hoa xin nhập tịch nước ta, được phép cư ngụ ở Thăng Long. Dư địa chí của Nguyễn Trãi (thế kỷ XV) cũng chép là, trong số 36 phường họp thành Kinh đô Thăng Long, có hẳn một phường người Hoa được cư trú. Đó là phường Đường Nhân. (Thời cổ có lúc cả thế giới gọi người Hoa là người nước Đường). Phường đó tương ứng khu vực phố Hàng Ngang và lân cận.
Khoảng thế kỷ XVI, người Hoa chỉ được phép cư ngụ ở Phố Hiến (Hưng Yên). Sang thế kỷ XVII họ được lên Thăng Long. Hẳn là đông đúc nên có lúc họ xin chính quyền thành Thăng Long cho họ đứng ra tu bổ xây kè dọc bờ sông Hồng từ bến Hàng Mắm đến tận bến Tây Long (tức chỗ Nhà Hát Lớn ngày nay). Chả là thuở đó sông Hồng chảy sát chân đê, tức chân đường Trần Nhật Duật, Trần Quang Khải bây giờ. Cho mãi đến năm 1945, ở Hà Nội, vẫn còn hàng chục cửa hàng của các chi phái họ Phan từ Quảng Đông sang mở cửa hiệu ở Hàng Ngang khoảng trăm năm trước, đã Việt hoá hoàn toàn. Đó là các hiệu Phan Hưng Thành, Phan Hoà Thành, Phan Đức Thành, Phan Thái Thành... và những thế hệ người Hoa ở phố Phúc Kiến (nay là Lãn Ông), Hàng Buồm, Hàng Bồ… Tuy nhiên, suốt quá trình nhập cư, có rất nhiều gia đình người Hoa đã Việt hoá, nhập tịch làng Việt, trang phục như người Việt, đàn bà cũng vấn khăn, nhuộm răng, ăn trầu.
Ngoài người Hoa phải kể đến người Chăm, những lớp người được đưa từ phương Nam ra trong nhiều trường hợp khác nhau. Trong đó, trừ những người bị bắt đưa ra sau các cuộc chiến tranh thì số người tự nguyện đến ViệtNam, đến Thăng Long - Hà Nội cũng là không ít. Sử cũ còn ghi: năm 1039, một hoàng tử con vua Chăm đã cùng 5 gia tộc vượt biển ra Thăng Long quy phục nhà Lý. Năm 1390, lại có hai hoàng tử làm như vậy đối với nhà Trần. Còn quy phục nhà Lê thì có một quý tộc Chăm, tên là Phan Mỗ, năm 1448, đem theo bà con họ hàng làng xóm tất cả 340 người. Các làng ở Hà Nội, nếu trong tên có chữ Sở thì phần lớn là các sở đồn điền dành cho người Chăm như Vĩnh Tuy Sở, Thịnh Quang Sở, Xuân Tảo Sở, Quán La Sở... Đặc biệt có làng Phú Gia (quận Tây Hồ) có hai họ Bố và Ông là gốc Chăm (mãi tới đời Tự Đức khoảng 1848-1950 một viên quan phủ hoặc huyện hách dịch không muốn dân xưng bố và ông với quan nên bắt đổi Bố ra Hi và Ông ra Công. Nay hai họ này vẫn là cư dân chính của làng Phú Gia. Sách Hoàng Lê nhất thống chí có kể chuyện ông Phương Đình Pháp, một vị quan can đảm thời vua Lê Cảnh Hưng, đã dám ngăn không cho Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ đeo gươm đi lên chính điện gặp vua. ông Pháp là người Quán La Sở và gốc Chăm. Còn trước đó thì có bà Phan Ngọc Đô, một phi tần được vua Lê Thánh Tông (?) đưa ra Thăng Long, cho ở tại trang Thiên Niên (nay là Trích Sài, phường Bưởi, quận Tây Hồ). Bà đã dạy cho dân vùng này dệt một mặt hàng lụa rất mỏng, mịn, nhuộm thâm, bóng láng, mặc mát, gọi là dệt lĩnh.
Luồng nhập cư đã liên tục và mạnh mẽ thì cư dân tất phải xáo trộn. Các thế hệ “tứ chiếng” kéo về Thăng Long sinh cơ lập nghiệp đã lập ra các phố phường trải qua chiều dài của hàng chục thế kỷ. Những lớp người ấy, lẽ tất nhiên phải đem đến Thăng Long - Hà Nội những lề thói của địa phương mình. Song các lề thói ấy, theo thời gian, đã được chung đúc lại, chắt lọc ra, hoà với người Thăng Long bản địa để cùng tạo nên cái phong tục riêng của chốn Kinh Kỳ, cái vẫn được tục ngữ gọi là “đất lề quê thói”, nhưng đã là lề là thói mang những nét thanh lịch riêng có ở chốn Thượng kinh.
Nói cách khác, các thế hệ nhập cư Thăng Long đã tự điều chỉnh, tự hoàn chỉnh nhân cách, nâng cao lên cho hợp với điều kiện và môi trường kinh đô. Sự tồn tại của họ chính là kết quả của quá trình hoà đồng, dung hội lâu dài. Cho nên, dù không thuần khiết như làng quê, song ở Thăng Long - Hà Nội đã thực sự hình thành một cộng đồng mới với những quan hệ mới, và theo đó, hình thành những lề thói riêng của dải đất kinh kỳ này. Cứ thế, trải ngàn năm, miền đất đẹp đẽ, linh thiêng Thăng Long - Hà Nội đã thành một vùng văn hoá với những phong tục tập quán nảy sinh từ sự hoà hợp các cư dân của nhiều miền tụ hội về.

VẤN ĐỀ BIỂN ĐÔNG VÀ SỰ ĐOÀN KẾT CỦA ASEAN TRONG NĂM 2013

Năm 2012 là một năm đầy khó khăn và thách thữc với ASEAN về vấn đề Biển Đông; sự đoàn kết của ASEAN trong vấn đề này đã bị Bắc Kinh thao túng.
Hồ sơ Biển Đông sẽ là thử thách lớn về sự đoàn kết của ASEAN trong năm 2013. Bất luận thế nào, chúng ta vẫn tin rằng vấn đề Biển Đông sẽ tiếp tục trở thành đề tài nóng, được thảo luận rộng rãi trong các hội nghị của ASEAN, ARF, EAS và hội nghị giữa ASEAN với các đối tác trong năm 2013.
Với tư cách Chủ tịch ASEAN trong năm 2012, Cămpuchia bị Bắc Kinh “mua chuộc” đã tìm cách gạt bỏ vấn đề Biển Đông ra khỏi chương trình nghị sự và các văn kiện của các hội nghị liên quan được tổ chức tại Cămpuchia, làm rạn nứt sự đoàn kết trong ASEAN. Tuy nhiên, do vấn đề Biển Đông đã trở thành một vấn đề mang tầm quốc tế, liên quan đến lợi ích của các nước trong và ngoài khu vực nên những mưu đồ của Bắc Kinh không trở thành hiện thực. Vấn đề Biển Đông tiếp tục được thảo luận rộng rãi và được đưa vào văn kiện của các hội nghị; với cách làm thô thiển đó, Trung Quốc đã bị chỉ trích mạnh mẽ và bị “mất thể diện” trước các nước ASEAN và cộng đồng quốc tế; Cămpuchia không hoàn thành vai trò của Chủ tịch ASEAN và bị cộng đồng quốc tế lên án là “tay sai” của Bắc Kinh.
Tháng 7/2012, Cămpuchia đã tìm mọi cách gạt bỏ nội dung Biển Đông ra khỏi Tuyên bố của Hội nghị Ngoại trưởng Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (AMM 45) tại Phnom Penh dẫn đến việc lần đầu tiên trong lịch sử 45 năm tồn tại Hội nghị AMM không ra được một tuyên bố chung. Các nước hết sức bất bình với “sự phá hoại” của Cămpuchia. Cách làm đó của Cămpuchia lại được lặp lại trong Hội nghị cấp cao ASEAN 21 và các hội nghị cấp cao khác tại Phnom Penh hồi tháng 11/2012. Thủ tướng Campuchia Hun Sen cố tình tuyên bố “ASEAN nhất trí không quốc tế hóa vấn đề Biển Đông” và đưa nội dung này vào dự thảo Tuyên bố chung của Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 21. Tuy nhiên, Philippin, Việt Nam và nhiều nước khác đã phản đối mạnh mẽ việc làm này của Cămpuchia vì nhiều nước ASEAN không đồng tình với nội dung này. Cuối cùng, bản thân ông Hun Sen với tư cách Thủ tướng nước chủ nhà phải thừa nhận ASEAN tiếp tục thất bại trong việc đạt được đồng thuận về vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông với Trung Quốc.
Tại Hội nghị cấp cao ASEAN ở Jakarta, Indonesia năm 2011, Lãnh đạo các nước ASEAN nhất trí xây dựng Bộ quy tắc ứng xử mới về Biển Đông (COC) vào năm 2012. Khi đó, với tư cách nước Chủ tịch ASEAN, Tổng thống Indonesia Yudhoyono nhấn mạnh “hầu hết các nhà lãnh đạo Đông Nam Á đều nghĩ rằng đã đến lúc phải có một văn kiện ràng buộc các quốc gia tuyên bố chủ quyền tại nhiều vùng trong biển Đông. Được như vậy thì các vụ tranh chấp mới có thể được “giải quyết một cách thích hợp và tránh tạo ra xung đột ngoài ý muốn”; đồng thời cho rằng 10 năm đã trôi qua từ khi các bên đạt được Tuyên bố ứng xử (DOC), bây giờ phải nhanh chóng đi đến một bộ luật ứng xử (COC). Thế nhưng trong năm 2012, điều này mới chỉ thực hiện được một phần với việc Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN thông qua nội dung những thành tố chính của COC. Trung Quốc một mực từ chối cùng các nước ASEAN thảo luận về COC.
Bước vào năm 2013, Brunei đảm nhận chức Chủ tịch ASEAN từ Cămpuchia với đầy rẫy những khó khăn thử thách về việc củng cố đoàn kết nhất trí ASEAN trong hồ sơ Biển Đông. Brunei là một nước nhỏ, rất ngại đối đầu với Trung Quốc nên mặc dù là một bên liên quan đến tranh chấp ở Trường Sa nhưng lâu nay Brunei rất thận trọng trong phát biểu công khai về vấn đề Biển Đông. Đây sẽ là một khó khăn cho việc thúc đẩy vấn đề Biển Đông trong năm 2013. Nhưng có thể tin tưởng rằng Brunei sẽ không thể “bán rẻ” mình như Cămpuchia đã làm trong năm 2012 và vấn đề Biển Đông sẽ tiếp tục là chủ đề nóng tại các hội nghị trong khuôn khổ ASEAN năm 2013 vì những yếu tố sau:
Một là, những hành động ngang ngược của Trung Quốc ở Biển Đông đã trở thành mối lo ngại chung của cộng đồng quốc tế; hòa bình ổn định và tự do, an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông là lợi ích chung của tất cả các nước trong và ngoài khu vực. Vấn đề Biển Đông đã trở thành một vấn đề quốc tế là không thể đảo ngược được.
Hai là, việc Trung Quốc từ chối đàm phán với các nước ASEAN về COC cho thấy rõ Trung Quốc hoàn toàn không có thiện chí cùng các nước liên quan giải quyết thỏa đáng vấn đề Biển Đông. Ban Lãnh đạo mới ở Bắc Kinh đang thi hành một chính sách cứng rắn trên các vấn đề trên biển với các nước láng giềng nhằm thực hiện mục tiêu đưa Trung Quốc trở thành “cường quốc biển” mà Đại hội 18 Đảng Cộng sản đã đề ra. Cộng đồng quốc tể cho rằng nếu im lặng Trung Quốc sẽ lấn tới, do vậy cần có tiếng nói chung trên vấn đề Biển Đông để ngăn chặn sự bành trướng của Trung Quốc.
Ba là, Brunei có lợi ích thiết thân trong vấn đề Biển Đông, nên không thể hy sinh lợi ích chung của các nước ASEAN vì sức ép của Trung Quốc. Dù là nước nhỏ, nhưng bên cạnh Brunei còn các nước khu vực, nhiều cường quốc khác và cả cộng đồng quốc tế. Brunei đã xác định là chủ tịch ASEAN năm 2013, Brunei sẽ tham vấn chặt chẽ với các cường quốc lớn và các đối tác đối thoại trong suốt nhiệm kỳ của mình. Điều quan trọng nhất là Bộ Ngoại giao và Thương mại Brunei đã tuyên bố trong cuộc họp báo ngày 02/01/2012 tại thủ đô Bandar Seri Begawan rằng “cùng với an ninh, quốc phòng, kinh tế, xã hội, vấn đề Biển Đông vẫn là trọng tâm của ASEAN trong 2013” và Bruinei muốn xây dựng bộ quy tắc ứng xử (COC) giữa các bên tranh chấp tại Biển Đông, chú trọng giải quyết tranh chấp bằng đối thoại trên tinh thần đảm bảo an ninh và ổn định khu vực.
Một nhân tổ mới có tác động tích cực đến hồ sơ Biển Đông trong ASEAN là việc ông Lê Lương Minh, Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam trở thành Tổng thư ký mới của ASEAN. Ông Lê Lương Minh sẽ phải cố gắng để tạo sự đồng thuận chung trong ASEAN trên vấn đề Biển Đông vì đây là lợi ích của quốc gia ông. Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario đã ngay lập tức hoan nghênh Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Lương Minh trở thành Tổng thư ký mới của ASEAN; đồng thời bày tỏ sự tin tưởng, vai trò của ông Lê Lương Minh sẽ góp phần thúc đẩy sự thống nhất trong vấn đề nóng của khu vực trong năm 2013. Phát biểu về vấn đề Biển Đông khi nhận chức Tổng Thư ký ASEAN, ông Minh nhấn mạnh sẽ tập trung thúc đẩy thực hiện nghiêm túc DOC, sớm xây dựng COC và tăng cường trao đổi với các bên liên quan về vấn đề Biển Đông.
Năm 2013 là năm bản lề thực hiện lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. Sau một năm sóng gió, các nước ASEAN đều nhận thấy rằng cần phải “xốc lại” sự đoàn kết nhất trí trong ASEAN để thực hiện mục tiêu chung này, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN đối với các vấn đề khu vực nói chung và hồ sơ Biển Đông nói riêng. Theo lịch trình, hai kỳ Hội nghị Cấp cao ASEAN 2013 lần thứ nhất sẽ diễn ra ngày 24 và 25 tháng 4/2013; lần thứ hai ngày 9 và 10 tháng 10/2013 tại thủ đô Bandar Seri Beganwan, Brunei. Các nhà phân tích chính trị đang chăm chú quan sát những diễn biến mới trong vấn đề Biển Đông tại các hội nghị trong khuôn khổ ASEAN năm 2012.
ASEAN cần hết sức cảnh giác, tỉnh táo vì Trung Quốc không từ bỏ âm mưu phân hóa chia rẽ sự đoàn kết của ASEAN, nhất là trên vấn đề Biển Đông. Họ sẽ không từ bỏ bất cứ thủ đoạn nào để thực hiện mục tiêu đó. Họ sẽ tiếp tục tìm mọi cách để ngăn cản “khu vực hóa”, “quốc tế hóa” vấn đề Biển Đông. Tuy nhiên, Trung Quốc không phải muốn làm gì cũng được, họ cũng cần ASEAN để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và Trung Quốc không thể củng cố tang trưởng kinh tế trong bầu không khí thù nghịch với chính Trung Quốc. Các nước ASEAN cần nhận thức rõ vấn đề này để không “run sợ” trước sức ép của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông. Việc các nước ASEAN có sự đồng thuận chung sẽ tạo them sức mạnh thúc ép Trung Quốc đi vào đàm phán COC với các nước ASEAN để tìm giải pháp cho vấn đề Biển Đông ./.

BƯỚC NGOẶT MỚI CHO GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP BIỂN ĐÔNG

Chiều 22/01/2013, Bộ Ngoại giao Philippin đã triệu Đại sứ Trung Quốc tại Philippin Mã Khắc Thanh để trao Công hàm chính thức khởi kiện Trung Quốc trong tranh chấp Biển Đông.
Cùng với Công hàm Philippin đã chuyển cho Đại sứ Trung Quốc thông báo trọng tài và Nội dung đơn kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài theo Phụ lục VII của Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 theo Điều 287 Công ước 1982.
Trong đơn kiện, Philippin nhấn mạnh yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung Quốc bao trùm gần như toàn bộ Biển Đông, vi phạm nghiêm trọng vùng đặc quyền kinh tế thềm lục địa của Philippin ở “Biển Tây Philippin” và yêu cầu Trung Quốc chấm dứt các hoạt động bất hợp pháp vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán của Philippin theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.
Chiều cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Philippin Del Rosario cũng đã ra Tuyên bố chính thức thông báo việc Philippin đã chính thức khởi kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài Phụ lục VII của Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982. Trong Tuyên bố Ngoại trưởng Del Rosario nêu rõ Philippin khởi kiện Trung Quốc là nhằm thực thi chính sách của Tổng thống Aquino tìm kiếm một giải pháp hòa bình và lâu dài dựa trên các quy định của luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982. Philippin đã sử dụng hết các khả năng chính trị và ngoại giao của mình để giải quyết tranh chấp trên biển với Trung Quốc trước khi quyết định sử dụng đến cơ chế giải quyết tranh chấp của Công ước. Ông Del Rosario nói “Từ năm 1995, Philippines đã nhiều lần trao đổi quan điểm với Trung Quốc nhằm giải quyết hòa bình các tranh chấp. Cho đến tận hôm nay, vẫn chưa có bóng dáng của một giải pháp nào”.
Năm 1995, Trung Quốc đã đánh chiếm bãi Vành Khăn (Mischief), Philippin đã có nhiều nỗ lực ngoại giao đề nghị Trung Quốc rút khỏi bãi Vành khăn (Mischief) của Philippin. Năm 1995, ASEAN đã ra Tuyên bố lên án hành động sai trái của Trung Quốc chiếm bãi Vành khăn (Mischief), nhưng Trung Quốc đều phớt lờ ý kiến của Cộng đồng quốc tế và Philippin tiếp tục chiếm đóng trái phép ở bãi Vành khăn (Mischief) cho đến nay. Tháng 4/2012, Trung Quốc sử dụng tàu cá dưới sự yểm trợ của tàu hải giám và ngư chính gây căng thẳng kéo dài với Philippin ở khu vực bãi cạn Scarborough. Philippin tiếp tục kiên trì với nhiều nỗ lực ngoại giao mong muốn giải quyết vấn đề với Trung Quốc thông qua đàm phán. Dưới sự dàn xếp của Mỹ cả Philippin và Trung Quốc đều cam kết rút hết tàu khỏi khu vực bãi cạn Scarborough. Để tỏ thiện chí, từ tháng 6/2012 Philippin đã rút hết tàu ra khỏi khu vực. Tuy nhiên, 7 tháng trôi qua, Trung Quốc vẫn không chịu rút hết tàu của họ ra khỏi khu vực này. Thậm chí Trung Quốc còn có nhiều bước leo thang mới, đưa bãi cạn Scarborough vào cái gọi là “thành phố Tam Sa”; đồng thời liên tiếp khẳng định chủ quyền của Trung Quốc đối với khu vực Scarborough tại các diễn đàn quốc tế. Chính cách hành xử của Trung Quốc đã dẫn đến cuộc đối đầu giữa hai nước tại bãi cạn Scarborough. Đến nay, Trung Quốc tỏ ra hoan hỷ vì đã “thành công” trong việc “nuốt trọn” bãi cạn Scarborough của Philippin.
Từ tháng 5/2012, Philippin đã chính thức đề nghị Trung Quốc đưa vấn đề bãi cạn Scarborough ra giải quyết tại cơ quan tài phán quốc tế, song Trung Quốc từ chối. Có lẽ họ đã nhận ra rằng, các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông đều không có cơ sở pháp lý. Như Ngoại trưởng Philippin đã khẳng định trong Tuyên bố đơn phương khởi kiện Trung Quốc, Philippin không còn sự lựa chọn nào khác. Đây được coi là sự lựa chọn khôn ngoan mang tính chiến lược của Philippin trong giải quyết tranh chấp Biển Đông.
Để ngăn cản việc giải quyết các tranh chấp trên biển với các nước láng giềng bằng cơ chế tài phán quốc tế, năm 2006 của Trung Quốc đã tuyên bố loại trừ việc áp dụng các thủ tục giải quyết tranh chấp mang tính bắt buộc và ràng buộc đối với các vấn đề liên quan đến chủ quyền và phân định biển của các cơ quan tài phán quốc tế theo Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982. Tuy nhiên, để vượt qua bảo lưu này của Trung Quốc, trong Thông báo khởi kiện Trung Quốc ra Trọng tài theo Phụ lục VII, Philippin đã nói rõ nước này không khởi kiện về vấn đề chủ quyền đối với các cấu trúc địa chất ở khu vực “Biển Tây Philippin” cũng như về vấn đề phân định biển. Với cách tiếp cận này, nhiều khả năng đơn kiện của Philippin sẽ được chấp thuận phán quyết. Đây sẽ là vụ kiện thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là các nước láng giềng liên quan đến tranh chấp “đường 9 đoạn” vì lần đầu tiên Trung Quốc bị một quốc gia láng giềng khởi kiện trong tranh chấp Biển Đông.
Đây là một động thái mang tính bước ngoặt của Philippin trong tranh chấp với Trung Quốc tại Biển Đông. Không biết rồi Trung Quốc sẽ phản ứng ra sao trước việc Philippin khởi kiện. Sự việc Philippin đưa Trung Quốc ra Tòa án Quốc tế đang đặt Trung Quốc vào một tình huống bất lợi và tạo cho Philippin thế chủ động trong việc giải quyết tranh chấp với Trung Quốc. Philippin đã chính thức chỉ định Thẩm phán Rudiger Wolfrum (người Đức) của Tòa án quốc tế về Luật Biển làm Trọng tài viên cho vụ kiện này. Theo thủ tục xử lý tranh chấp tại Trọng tài theo Phụ lục VII, Trung Quốc cũng sẽ phải lựa chọn và cử thẩm phán của mình, nếu Trung Quốc từ chối không cử thì Tòa án Luật biển sẽ chỉ định Thẩm phán cho Trung Quốc như vậy sẽ bất lợi hơn cho Trung Quốc. Dù muốn hay không Trung Quốc cũng phải đưa ra các lập luận của mình với Tòa. Theo kinh nghiệm giải quyết các vụ tranh chấp trước kia, quá trình pháp lý giải quyết vụ kiện dự kiến kéo dài 3 đến 4 năm.
Theo báo Philippines Star, Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippin đã đưa ra phản ứng ban đầu khá thận trọng, nhấn mạnh Trung Quốc muốn thông qua đàm phán song phương để giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế.
Mục tiêu khởi kiện của Philippin là Tòa trọng tài theo Phụ lục 7 đưa ra phán quyết “đường 9 đoạn” của Trung Quốc là phi lý. Yêu sách “đường 9 đoạn” còn vi phạm vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam, Malaysia, Brunei và Indonesia, đồng thời đe dọa nghiêm trọng đến an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông. Cả cộng đồng quốc tế từ chính giới đến các học giả, luật sư, nhà nghiên cứu… đều phê phán yêu sách phi lý này của Trung Quốc, do vậy quyết định khởi kiện “đường 9 đoạn” của Philippin chắc chắn sẽ nhận đượng sự hoan nghênh và đồng tình rộng rãi của dư luận quốc tế. Trong bối cảnh tình hình Biển Đông ngày càng diễn biến hết sức phức tạp. Các nhà phân tích đã nhiều lần kêu gọi các bên liên quan đưa tranh chấp Biển Đông ra giải quyết tại cơ quan tài phán quốc tế vì quyết định của Tòa án là công bằng nhất cho mỗi quốc gia.
Đưa Trung Quốc ra Tòa án quốc tế là một quyết định khó khăn của Philippin - một nước nhỏ với tiềm lực kinh tế yếu hơn nhiều so với Trung Quốc, nhưng đây là một sự lựa chọn đúng đắn thể hiện sự quyết tâm đi đến cùng của Philippin. Việc khởi kiện của Philippin mở ra một cục diện mới cho việc giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông theo hướng sử dụng các cơ chế tài phán quốc tế như đã được quy định trong Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982. Trung Quốc là Ủy viên thường trực Hội đồng bảo an Liên hợp quốc, là thành viên của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 nên hy vọng Trung Quốc sẽ có thái độ tích cực đối với việc giải quyết những tranh chấp ở Biển Đông tại cơ quan tài phán quốc tế.
Các chuyên gia quốc tế đang chăm chú theo dõi phản ứng của Trung Quốc và quá trình xem xét vụ kiện của Tòa trọng tài theo Phụ lục 7 vì kết quả vụ kiện sẽ không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến việc tìm kiếm một giải pháp lâu dài, hòa bình, công bằng ở Biển Đông mà còn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với hòa bình ổn định, tự do và an ninh an toàn hàng hải ở Biển Đông. Nhiều nhà phân tích cho rằng đây sẽ là một vụ kiện lý thú vì lần đầu tiên một nước lớn cộng sản Trung Quốc bị khởi kiện về các tranh chấp chủ quyền lãnh thổ.
Trong thời gian qua, các hoạt động gây hấn của Trung Quốc tập trung chĩa mũi nhọn vào Việt Nam và Philippin. Philippin đã có sự lựa chọn sáng suốt khi sử dụng Trọng tài theo Phụ lục 7 để khởi kiện Trung Quốc. Việt Nam cần ủng hộ mạnh mẽ việc làm của Philippin, đồng thời cần có phản ứng tương tự trong việc khởi kiện Trung Quốc, đưa các tranh chấp ở Biển Đông ra giải quyết tại các cơ quan tài phán quốc tế, trước mắt là khởi kiện việc Trung Quốc mời thầu 9 lô dầu khí trên thềm lục địa Việt Nam tháng 6/2012. Đây là sự lựa chọn tối ưu cho Việt Nam trong bối cảnh Trung Quốc đang đẩy mạnh hiện thực hóa yêu sách “đường lưỡi bò”, gây sức ép mạnh đòi “cùng khai thác” trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa 200 hải lý của Việt Nam. Việc Philippin đi đầu trong khởi kiện Trung Quốc là dịp hết sức thuận lợi để Việt Nam cùng tham gia khởi kiện Trung Quốc bác bỏ yêu sách phi lý “đường lưỡi bò”, bảo vệ vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của mình ở Biển Đông. Hy vọng Chính phủ Hà Nội nhanh chóng ra quyết định đưa các tranh chấp ở Biển Đông ra cơ quan tài phán quốc tế để tiếp thêm sức mạnh cho Philippin trong cuộc đối đầu với Trung Quốc ở Biển Đông./.