Đình Nam Hương – Nét đẹp văn hoá đất Thăng Long

Đình Nam Hương thuộc khu phố cổ, tọa lạc tại số 75 - phố Hàng Trống - Quận Hoàn Kiếm - Hà Nội là một trong hai ngôi đình lớn của thôn Tự Tháp, tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương xưa.

Với giá trị văn hoá đặc biệt, đình nằm trong danh sách những công trình của thành phố được tu bổ để chào mừng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Đình Nam Hương được xây dựng từ thời Lê, thờ các vị thần tiêu biểu của Thăng Long xưa như thần Long Đỗ, thần Cao Sơn, Linh Lang; ngoài ra, đình còn thờ công chúa Hà Duy và Kha Duy Tĩnh Bảo Xương Đại vương. Trước đây, đình toạ lạc trên một khu khuôn viên rộng; trải qua nhiều biến cố lịch sử, đình bị thu hẹp, phần dưới của ngôi đình là nơi làm việc của Mặt trận Tổ quốc quận Hoàn Kiếm và có một hộ dân cư trú.

Về mặt kiến trúc, đình mang phong cách nghệ thuật cuối thế kỉ XIX. Gian giữa tiền đường có bàn thờ Lê Lợi, phía trên có bức đại tự với ba chữ Hán “Nam Hương đình” và một cửa võng lớn được trang trí các hình rồng, phượng, tùng, cúc… Hai bên bệ thờ trong tiền đường có tượng hai ông Phỗng. Tượng được tạc bằng gỗ cao khoảng 1m, tóc kết kiểu ốc như người chàm, chân quỳ quặp ra phía sau. Đặc biệt, phía trước đình có bức bình phong lớn ngăn cách với tượng đài vua Lê, được xây kiểu thư cuốn với những cột trụ đắp nổi hình mây, trên đỉnh trụ đắp hình bốn chim phượng kết thành trái giành.

Hiện nay, đình Nam Hương còn lưu giữ một số hiện vật có giá trị như bảng văn chạm kiểu chân quỳ dạ cá quý hiếm, 5 long ngai, 1 chóe sứ và nhiều đồ thờ tự khác; các đại tự, hoành phi, câu đối ca ngợi cảnh đẹp như: Thiên tế dực - Tự Đức Giáp Tý mạnh xuân - 1864, Thánh cung vạn tuế.

Hàng năm, tại đình, chính quyền và nhân dân địa phương tổ chức Lễ vào ngày sinh, ngày hóa của các vị thần; rước kiệu, ngai, bài vị của công chúa Hà Duy từ đình sang đền Ngọc Sơn. Đặc biệt, vào ngày 25 tháng Chạp, tại đây diễn ra Lễ Sắp ấn - lễ phong tước cho thần và cho các quan. Vào ngày 22 tháng 8 Âm lịch (ngày băng hà của vua Lê Thái Tổ), người dân từ khắp nơi lại đến đây thăm viếng để tưởng nhớ công ơn vị vua mở đầu triều Lê.

Năm 1995, đình Nam Hương được Bộ Văn hoá - Thông tin quyết định bổ sung vào Cụm di tích hồ Gươm. Từ năm 2006, UBND thành phố Hà Nội đã có văn bản giao cho UBND quận Hoàn Kiếm làm chủ đầu tư, tu bổ tôn tạo đình Nam Hương. Đến nay, các công trình không phù hợp nằm trong khuôn viên của di tích đã bị phá dỡ, khoảng sân trước đình được tu bổ, lát đá nhám; mặt sau của bức bình phong được phục hồi; khu vực cầu thang lên đình, phòng tạo soạn và mái hiên cũng được trùng tu theo phong cách kiến trúc cổ truyền. Giai đoạn 2 của dự án trùng tu đình Nam Hương tiếp tục được thực hiện từ tháng 6/2009 đến tháng 10/2009. Đình Nam Hương khi được tu bổ sẽ góp phần tôn vinh thêm bản sắc văn hoá lịch sử của Thủ đô ngàn năm văn hiến; thiết thực chào mừng Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội.