Đại gia bán cả “niềm tự hào” để trả nợ

Những khó khăn trong kinh doanh, thiếu hụt về dòng tiền, gánh nặng nợ nần đã khiến nhiều đại gia phải bán đi những dự án, những thương hiệu, DN “con cưng” của mình nhằm tái cấu trúc mà trước hết là cắt bớt nợ cho nhẹ thân.

Rất nhiều trong số đó là những thương hiệu, DN, dự án từng làm nên tên tuổi và là niềm tự hào của DN, doanh nhân.

Bán hết những gì có thể bán

CTCP Xây dựng và Phát triển đô thị Bà Rịa - Vũng Tàu (UDC) vừa có chủ trương chuyển nhượng toàn bộ dự án trọng điểm Chung cư Bàu Sen, tại thành phố Vũng Tàu. Trong trường hợp không chuyển nhượng được, UDC sẽ điều chỉnh cơ cấu căn hộ và chuyển từ nhà ở thương mại sang dự án nhà ở xã hội.

Quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh UDC tiếp tục gặp khá nhiều khó khăn. Trong quý II/2013, UDC lỗ 622 triệu đồng và nợ ngắn hạn tiếp tục tăng lên, từ mức 878 tỷ đồng cuối quý I lên 925 tỷ đồng vào cuối quý II, so với vốn chủ sở hữu 368 tỷ đồng của doanh nghiệp.

Hoàng Anh Gia Lai - HAGL (HAG) đã quyết định bán các dự án thủy điện ở Việt Nam; rút chân khỏi BĐS trong nước; thu hẹp hoạt động khoảng sản và gỗ đá - hàng loạt những ngành từng là trọng tâm chiến lược phát triển của tập đoàn.

Splendora dự án tâm huyết, niềm tự hào của Vinaconex cũng được rao bán.

Nghị quyết HĐQT HAG hôm 19/8 cho thấy, dự kiến sau tái cấu trúc, số nợ của tập đoàn sẽ giảm mạnh. Cụ thể, việc tách các công ty con ngành BĐS giúp công ty giảm 1.882 tỷ đồng nợ vay; trong khi đó tách ngành gỗ ra khỏi tập đoàn sẽ giúp giảm nợ vay 374 tỷ đồng.

HAG cũng đã bán xong 6 dự án thủy điện tại Việt. Việc bán 4 dự án thủy điện đã vận hành (Bá Thước 2, Đắk Srông 2, Đắk Srông 2A và Đắk Srông 3B) và 2 dự án đang xây dựng (Bá Thước 1 và Đắk Srông 3A) đã giúp HAG giảm nợ vay 1.876 tỷ đồng và mang lại khoản doanh thu 2.099 tỷ đồng.

Trong tuần vừa qua, Bầu Thụy (ông Nguyễn Đức Thụy) đã chính thức rút khỏi bóng đá và vẫn đang trong kế hoạch bán toàn bộ cổ phần nắm giữ tại CTCK Xuân Thành. Bầu Hiển (ông Đỗ Quang Hiển) cũng rút vào yên lặng tái cấu trúc ngân hàng SHB-Habubank, không còn mặn mà với chứng khoán.

Trước đó, nhiều doanh nhân có tiếng tăm như ông Đặng Văn Thành (và con trai) đã phải rút lui khỏi ngành nghề xây lên tên tuổi của họ là ngân hàng. Hai cha con doanh nhân này đã buộc phải bán gần 80 triệu cổ phiếu Sacombank để cấn trừ nợ 1.600 tỷ đồng. Giao dịch giải chấp nói trên đã chấm dứt tên tuổi của ông Đặng Văn Thành trong danh sách những người giàu nhất trên TTCK và danh sách những ông trùm ngân hàng.

Gia đình và các công ty liên quan tới ông Đặng Thành Tâm cũng đã bán phần lớn cổ phần Navibank và WesternBank, đánh dấu sự rút lui của đại gia này khỏi lĩnh vực ngân hàng, bất chấp các giao dịch bán mang lại những khoản lỗ không nhỏ.

Trong gần 2 năm qua, Vinaconex (VCG) cũng đã tiến hành thoái vốn và lên kế hoạch thoái vốn ở một loạt các dự án BĐS trọng điểm của doanh nghiệp này như Splendora, ParkCity, xi măng Cẩm Phả... Dự kiến trong năm 2013, VCG sẽ thoái vốn thành công tại 10-15 doanh nghiệp nhằm tạo dòng tiền đủ lớn làm thay đổi bức tranh tài chính của công ty.

Trước đó, đại gia thủy sản Diệu Hiền cũng đã chấp nhận gán nợ toàn bộ cổ phần nắm giữ trong công ty con ruột Thủy sản Bình An (Bianfishco). Nhiều doanh nghiệp như Quốc Cường Gia Lai (QCG) và Đức Long Gia Lai (DLG) thoái vốn ở công ty con; Gemadept rút khỏi BĐS; Sudico, PET, KDH... thoái vốn ở nhiều dự án.

Thoát nợ để thoát chết?

Giải thích về quyết định tháo chạy khỏi BĐS trong nước, trong báo cáo hôm 19/8, HAG cho rằng, thị trường Việt Nam còn tiếp tục khó khăn trong một thời gian khá dài. Trong khi, HAGL lại có cơ hội khai thác thị trường Myanmar vì tiềm năng tốt và lượng cung đang thiếu hụt lớn so với nhu cầu.

Tuy nhiên, trên thực tế, HAG không chỉ tính nước rút khỏi BĐS mà còn rút cả khỏi thủy điện, một ngành vốn được đánh giá có tiềm năng khá cao và rất nhiều doanh nghiệp gần đây đang lao vào lĩnh vực này. HAG thậm chí còn lên kế hoạch co gọn lại hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực khoáng sản và gỗ, đá.

HAG đang đầu tư rất mạnh cho nông nghiệp, trong đó có cao su, mía đường và BĐS ở nước ngoài. Số tiền đổ ra để trông và duy trì hàng vạn hecta cao su, mía ở cả Lào, Campuchia, Việt Nam và dự án BĐS khủng ở trung tâm Myanmar chắc chắn là rất lớn, trong khi nguồn thu của HAG lại đang rất hạn hẹp, chưa tới kỳ thu...

Tài sản của HAG có thể rất nhiều. Theo báo cáo cuối quý II/2013, tài sản lên tới gần 33.000 tỷ đồng, nhưng vấn đề nằm ở chỗ các tài sản này đều đang trong quá trình đầu tư. Doanh thu và lợi nhuận đang rất thấp (doanh thu quý I có 801 tỷ, quý II hơn 1.200 tỷ đồng), trong khi tổng nợ theo báo cáo tài chính quý II/2013 lên tới gần 19.400 tỷ đồng (so với vốn chủ sở hữu 12.660 tỷ đồng) và nợ vay là gần 14.600 tỷ đồng.

Giả sử kế hoạch tách công ty con BĐS và tách ngành gỗ, đá ra khỏi tập đoàn thành công, số nợ vay sẽ giảm xuống còn 12.339 tỷ đồng, vừa đủ thấp hơn vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp này.

Trong trường hợp Thủy sản Bình An, đại gia Diệu Hiền bán Bianfishco là điều khó tránh khỏi bởi những khoản nợ quá lớn, vượt qua khả năng chi trả và doanh nghiệp đứng trước bờ vực phá sản, bị người nông dân giăng biển đòi nợ tận nhà.

Những khoản nợ lớn cùng với một số vấn đề trong quá trình phát triển cũng là nguyên nhân buộc các đại gia như Đặng Thành Tâm, Đặng Văn Thành rút khỏi ngân hàng; QCG, UDC, DLG, VCG... rút gọn hoạt động trong lĩnh vực BĐS; nhiều CTCK rút môi giới, bỏ tự doanh, chấm dứt tư cách thành viên và giải thể.

Việc nhiều doanh nghiệp đang đầu hàng, thoái vốn toàn bộ, hoặc co gọn hoạt động tại các lĩnh vực thế mạnh của mình đang dấy lên sự lo lắng trong giới đầu tư. Tuy nhiên, với người trong cuộc, điều quan trọng nhất lúc này phải thoát được nợ để sống sót.