Trung Quốc không coi Điếu Ngư là ‘lợi ích quốc gia cốt lõi’?

Theo Kyodo, các nguồn tin Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 21/10 cho biết ban lãnh đạo Trung Quốc đã không ám chỉ quần đảo tranh chấp Điếu Ngư ( Nhật Bản gọi là Senkaku ) là “lợi ích quốc gia cốt lõi” tại các cuộc đàm phán hồi tháng 9 với Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton. Động thái này dường như nhằm tránh xung đột ngoại giao với Washington.

Trong khi thảo luận các vấn đề về lãnh thổ với Ngoại trưởng Hillary, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã không đưa ra bình luận ám chỉ quần đảo tranh chấp Senkaku là một phần trong các “lợi ích quốc gia cốt lõi” - một thuật ngữ mà Bắc Kinh thường sử dụng để ám chỉ các vùng lãnh thổ chủ chốt mà Trung Quốc quyết nắm giữ hoặc rốt cuộc là kiểm soát được.

Theo nguồn tin trên, quần đảo Senkaku cũng không được nhắc tới là lợi ích cốt lõi của Trung Quốc trong các cuộc gặp riêng rẽ giữa bà Hillary với Chủ tịch nước Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và Ngoại trưởng Dương Khiết Trì.

Trước đó hồi tháng 5, trong cuộc gặp Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda tại Bắc Kinh, ông Ôn Gia Bảo đã hối thúc người đồng cấp Nhật Bản nên tôn trọng các “lợi ích cốt lõi” và các quan ngại chính của Trung Quốc trong một động thái dường như ám chỉ quần đảo Senkaku.

Cả hai sự kiện trên đều diễn ra sau khi Mỹ khẳng định rõ rằng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nằm trong phạm vi bảo vệ của Hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật Bản.

 Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Ảnh: Internet.

Trong khi đó, báo Sankei ngày 21/10 dẫn báo cáo của Lignet, tổ chức nghiên cứu tư nhân có liên quan với Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) cho biết quân đội Trung Quốc đang có sử dụng các máy bay không người lái để xâm nhập không phận phía trên quần đảo Senkaku và tiến hành do thám với ý đồ làm suy yếu sự kiểm soát của phía Nhật Bản.

Theo báo cáo trên, Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đang tích cực nghiên cứu, phát triển và sử dụng máy bay không người lái. Ngoài việc mua 18 máy bay không người lái S-100 từ công ty Schiebell của Australia, Trung Quốc còn tự phát triển và triển khai nhiều loại máy bay không người lái.

Tháng 6/2011, khi hạm đội của Trung Quốc hoạt động ở vùng biển gần Senkaku, một chiếc máy bay không người lái kiểu trực thăng đã cất cánh từ tàu khu trục và bay ở vùng trời gần quần đảo Senkaku. Đây không phải là máy bay không người lái S-100, mà được cho là máy bay do Trung Quốc chế tạo.

 

Máy bay không người lái S-100. Ảnh: militaryfactory

Nhận định về quan hệ Nhật- Trung dưới ánh sáng những sự kiện gần đây, Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc Uichiro Niwa ngày 20.10 cho rằng “ Nỗ lực 40 năm qua ( xây dựng quan hệ Nhật- Trung ) có lẽ đã trở thành bọt nước. Trong trường hợp xấu nhất, phải cần hơn 40 năm để khôi phục quan hệ này."

Đại sứ Niwa cũng nhấn mạnh quan điểm của Chính phủ Nhật Bản cho rằng không có tranh chấp lãnh thổ ở Senkaku, song cho biết "ở Bắc Kinh bầu không khí rất căng thẳng" và "chính phủ cũng như người dân Nhật Bản đã không cảm thấy sự nghiêm trọng của vấn đề".

Ông cho rằng ngay cả sau khi ban lãnh đạo Trung Quốc thay đổi vào tháng 11 tới, thì quan hệ Nhật - Trung cũng khó chuyển biến tốt. Theo ông Niwa, nếu quan hệ hai nước tiếp tục xấu đi thì sẽ ảnh hưởng đến cả giao lưu văn hóa, nghệ thuật. Do đó, ông Niwa cho rằng cần có những nỗ lực mạnh mẽ để cải thiện quan hệ song phương.