ASEAN và TQ sẽ duy trì tham vấn về Biển Đông

Theo hãng tin Kyodo, hôm 29/10, các quan chức cấp cao của Trung Quốc và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã nhất trí duy trì đà tham vấn về các quy định mang tính ràng buộc nhằm kiềm chế cách ứng xử của các bên tuyên bố chủ quyền ở Biển Hoa Nam (Biển Đông).

Phát biểu tại cuộc họp báo cùng ngày ở Pattaya của Thái Lan, Bí thư thường trực Bộ Ngoại giao Thái Lan Sihasak Phuangketkeow, người đồng chủ trì hội nghị trên cùng Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Phó Oánh, cho hay mặc dù các quan chức tham gia hội nghị không thể thảo luận thực sự về chi tiết của những quy định mang tính ràng buộc được dự kiến, song tất cả các bên sẽ tìm cách đảm bảo thực thi kiềm chế và tránh những sự cố có thể ảnh hưởng tới mối quan hệ chung giữa ASEAN và Trung Quốc.

Ông Sihasak nói: "Chúng tôi muốn duy trì một môi trường thuận lợi và chúng tôi có thể tiếp tục cuộc đối thoại để tìm ra cách thức có thể triển khai một bộ qui tắc về ứng xử trên Biển Đông."
Ông Sihasak còn nói: "Chúng tôi tin rằng đối thoại ASEAN-Trung Quốc hiện nay tạo ra một khuôn khổ cho chúng tôi xử lý trên tinh thần xây dựng tất cả các vấn đề liên quan đến Biển Đông để thúc đẩy sự tin tưởng và tin cậy lẫn nhau nhằm tăng cường đối thoại xây dựng mà chúng tôi tin là sẽ dẫn đến một môi trường có lợi cho việc giải quyết các tranh chấp giữa các bên liên quan trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển."

Cần một COC cho Biển Đông ( Ảnh minh họa )

Trong khi đó, báo quốc nội SGTT cho hay: Cuộc họp ASEAN - Trung Quốc thảo luận về bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông đã vấp phải trở ngại cho dù các bên tham gia cuộc họp SOM đã nhất trí sẽ ra Tuyên bố chung kỷ niệm mười năm DOC (Declaration of Conduct) vào dịp Hội nghị cấp cao ASEAN - Trung Quốc tháng 11 tới.

Phát biểu với báo chí bên lề cuộc họp, thứ trưởng ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh cho biết các nước ASEAN muốn thảo luận để tiến tới một bộ COC càng sớm càng tốt, nhưng cả khối vấp phải sự chống đối kịch liệt của Bắc Kinh.

Trung Quốc chống lại các đề nghị về một bộ Quy tắc ứng xử đa phương trên Biển Ðông và chỉ muốn thảo luận tay đôi với từng nước tranh chấp để dễ lấy “thịt đè người”.

Sisasak Phuangketkeow, một viên chức ngoại giao Thái Lan nói với báo chí rằng sớm lắm cũng phải hai năm nữa mới hy vọng có nổi một COC.

Tổng thư ký ASEAN Surin Pitsuwan giải thích chi tiết hơn với đài phát thanh Australia ABC khi ông cho rằng hy vọng ký kết một bộ COC tại kỳ họp thượng đỉnh ASEAN vào tháng 11 này là khó xảy ra.

Về phẫn mình, ông Carl Thayer, chuyên viên về Biển Đông của Học Viện Quốc Phòng Hoàng Gia Úc cho rằng lập trường của Bắc Kinh sẽ không thay đổi cho tới khi Trung Quốc có lãnh tụ mới lên cầm quyền.

Tại hội nghị SOM nói trên, thứ trưởng Phạm Quang Vinh khẳng định tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược vì hòa bình và thịnh vượng giữa ASEAN và Trung Quốc; đồng thời nêu rõ, thực hiện có hiệu quả các hoạt động hợp tác trong khuôn khổ Kế hoạch Hành động ASEAN - Trung Quốc 2011-2015, trong đó có việc thực hiện đầy đủ DOC và tiến tới COC, chính là đóng góp thiết thực cho việc tăng cường mối quan hệ này.

Ông Vinh khẳng định tầm quan trọng hàng đầu của hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải trên Biển Ðông đối với tình hình khu vực. Ðể đạt được điều này, các bên cần tăng cường hợp tác, xây dựng lòng tin trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Ðồng thời, các bên cần thực hiện một cách đầy đủ, hiệu quả DOC và Tuyên bố nguyên tắc sáu điểm của ASEAN về Biển Ðông.

Về tiếp tục tiến trình COC, thứ trưởng Phạm Quang Vinh nhấn mạnh, đây là quan tâm và lợi ích chung của các nước trong khu vực, các bên cần sớm khởi động đàm phán về COC trên tinh thần hợp tác và trách nhiệm để COC trở thành một công cụ bảo đảm hiệu quả hơn hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Ðông, giải quyết hòa bình các tranh chấp, cũng như việc tuân thủ luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, trong đó có các quy định của Công ước về tôn trọng thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của các quốc gia ven biển. Trong quá trình này, ASEAN cần thể hiện trách nhiệm và vai trò trung tâm của mình vì hòa bình an ninh và phát triển chung của khu vực.